Favoriet Kroatië door • Mogelijk klein protest in voorprogramma
In dit liveblog lees je alles over de eerste halve finale van het Eurovisie Songfestival in Malmö.
- Servië, Portugal, Slovenië, Oekraïne, Litouwen, Finland, Cyprus, Kroatië, Ierland en Luxemburg door
- Afvallers: IJsland, Polen, Moldavië, Azerbeidzjan, Australië
- Vanavond kwam Nederland niet in actie
- Kijkers vragen zich af of de openingsact een pro-Palestijns protest uitvoerde. Zanger Eric Saade droeg een zwart-witte band om zijn pols.
Het blog sluit
We gaan dit blog sluiten. Donderdag openen we weer een nieuw blog, bij de tweede halve finale van het songfestival.
Luxemburg is laatste finalist van avond
En de laatste die wordt genoemd is Luxemburg. Hiermee zijn zestien finalisten bekend.
Servië, Portugal, Slovenië, Oekraïne, Litouwen, Finland, Cyprus, Kroatië, Ierland en Luxemburg werden deze avond bekend.
Zij voegen zich bij Duitsland, Frankrijk, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Italië die automatisch door zijn naar de finale en Zweden, dat als winnaar van vorig jaar ook door is.
Ierland ook in de finale
Ierland is er ook bij. Nog een te gaan.
Kroatië uiteraard ook door
Cyprus is ook in de finale te zien. En ook topfavoriet Kroatië.
Oekraïne ook door
Weinig verrassend: ook Oekraïne is door. Het land is altijd populair bij het publiek. Ook Litouwen en Finland zijn door.
Onder andere Servië door
Servië, Portugal en Slovenië zijn door. Nog zeven landen te gaan.
Daar komen de uitslagen
Daar komen de uitslagen. Ter herinnering: van de 15 artiesten gaan er 10 door. Ze worden in willekeurige volgorde genoemd.
De spanning stijgt...
Oud-deelnemer Benjamin Ingrosso heeft zojuist een spetterend optreden gegeven. We zijn in afwachting van de uitslag.
Johnny Logan op het podium
Johnny Logan is ook weer van de partij. De Ier won het festival twee keer als zanger en één keer als schrijver van een nummer van Ierland. Hij zingt vanavond Euphoria, het winnende lied van Loreen namens Zweden in 2012.
De stem van de 69-jarige Logan klinkt wat brozer dan in zijn hoogtijdagen, maar het mag de pret niet drukken: het publiek is uitzinnig.
Nederland weer in top vijf bij bookmakers na optreden Ierland
Na het optreden van Ierland is Nederland een plekje gestegen bij de voorspellingen van de bookmakers. Nu hoort Nederland weer bij de top vijf. Ierland staat weer op plek zes.
De voorspellingen wisselen nog wat. Vanochtend stond Joost Klein ook nog op plek vijf, tot hij werd ingehaald door de Ierse Bambie Thug. Nu is de Nederlander dus weer terug in de top vijf.
Klein postte vanavond op Instagram een foto van zichzelf met de tekst 'Bookmakers don't want you to vote for him'.
De lijnen zijn geopend, maar niet voor Nederland
De lijnen zijn geopend, maar Nederlanders mogen niet stemmen tijdens deze halve finale omdat Nederland hier niet aan meedoet. De volgende halve finale gaan de lijnen ook voor Nederland open.
Even terugkijken: Finland (z)onderbroek
Finland zorgde op het podium voor de grootste lach met een act waarin de zanger ogenschijnlijk naakt uit een ei kwam en zijn broekje uit de lucht moest plukken.
Zo zag dat eruit:
Welkom terug Luxemburg
Luxemburg doet voor het eerst sinds 1993 weer mee. Dat betekent dus dat artiest TALI, die geboren werd in 2000 nog nooit live heeft kunnen kijken naar een optreden van Luxemburg. Ze zingt Fighter, een oproep aan mensen om hun kracht te vinden.
Het is het laatste optreden deze avond van een deelnemer. Het stemmen gaat zo beginnen en we zien straks onder anderen oud-winnaar Johnny Logan optreden.
Portugal als een-na-laatste
De Portugese Iolanda heeft vaak meegedaan met zangwedstrijden, maar nog niet zo vaak gewonnen. Zo draaide bij The Voice of Portugal niemand zich voor haar om toen ze 19 was. Erg blij was ze daarom toen ze wel de voorrondes won van het Eurovisie Songfestival voor Portugal, waar de Portugezen een speciale tv-show voor hebben.
Het nummer Grito heeft Iolanda voor het songfestival geschreven. Het is een mix van pop en R&B, met een traditioneel Portugees geluid. Iolanda zingt onder meer over mentale problemen.
Australië is er ook weer bij
En daar is Australië. Dat land ligt ver van Europa af, maar mag sinds 2015 meedoen.
Dit jaar staat het duo Electric Fields op het podium met het nummer One Milkali. Het nummer doet het in de zaal goed en het enthousiasme van het duo is aanstekelijk, maar het is nog even afwachten of het deze halve finale doorkomt. Erg zuiver wordt er niet gezongen.
Azerdbeidzjaanse nummer is een mix van traditionele en moderne beats
Fahree en Ilkin Dovlatov zijn de eerste artiesten die meedoen aan het Eurovisie Songfestival die Azerbeidzjaanse songteksten gebruiken. Voorheen zong het land nummers volledig in het Engels. Het nummer is een liefdesliedje, opgedragen aan de vriendin van Fahree.
Luid gejuich: Zweden komt het podium op
Daar is de Zweedse inzending: de eeneiige tweeling Marcus & Martinus. Zweden won vorig jaar en is daarom al zeker van een finaleplaats. In deze eerste halve finale zingt de tweeling wel alvast hun nummer Unforgettable. Het publiek klapt uitzinnig mee, maar dit is geen kanshebber volgens de wedkantoren.
Moldavië zet de deur wagenwijd open
Natalia Barbu staat namens Moldavië op het podium met het nummer In the Middle. De tekst Open your mind, just like a door is weinig verheffend, maar het publiek klapt vrolijk mee met de stampende beats en de hoge zang van Barbu.
Finland komt met act in huidkleurige string en is vernoemd naar besturingssysteem
Dit jaar kiest Finland weer voor een shockact, na het succes van Cha Cha Cha van vorig jaar. Toen wonnen de Finnen bíjna, en als het aan het publiek had gelegen helemaal. Cha Cha Cha eindigde op plek twee, maar wel met de meeste publiekstemmen.
De act van dit jaar Windows95man heeft zich vernoemd naar het besturingssysteem Windows 95. Op het podium komt een van de zangers ogenschijnlijk halfnaakt uit een ei gekropen. Later blijkt hij nog wel een huidkleurige string te dragen. Het past zeker in een rijtje memorabele en absurdistische acts die wel vaker op het liedjesfestijn te zien zijn.
Slovenië lijkt onder water te zingen
Raiven treedt namens Slovenië op met Veronika. Het optreden lijkt onder water te zijn en er is veel (half)naakt op het podium te zien. Een enorm spektakel met een Raiven die haar enorme vocale bereik toont. Geen kanshebber, maar wel enorm geschikt voor het songfestivalcircus.
Duitsland ook live te zien (maar telt vanavond niet mee)
Er volgt een optreden van Duitsland. Als een van de vijf grote geldschieters is dat land altijd door naar de finale. Isaak zingt Always on the run. Daar gaan we in de finale iets meer tijd aan besteden, maar op het podium is in ieder geval veel vuur te zien.
Kroatië ook bij pers populair
Het optreden van Kroatië was ook in het perscentrum van de Malmö Arena populair. Er werd flink meegedanst, ook door niet-Kroatische journalisten.
IJslandse Hera Björk niet voor de eerste keer op het songfestival
Voor de IJslandse Hera Björk is het niet de eerste keer op het songfestival, in 2010 stond ze er ook al met het nummer Je Ne Sais Quoi. Toen eindigde ze op de 19e plek.
Of de 52-jarige Björk met het vrolijke popliedje Scared of Heights dit jaar hoger eindigt is de vraag, de bookmakers hebben haar op plek 29 gezet.
Zien we nu de winnaar van 2024 in actie?
Topfavoriet Kroatië komt het podium op. Baby Lasagna maakt muziek die aan Rammstein doet denken vermengd met folkore en op het laatst zelfs een dikke dancebeat. Rim Tim Tagi Dim gaat over de problemen van Kroatische jongeren die vertrekken omdat zij geen werk kunnen vinden in eigen land.
Maar bovenal is het een aanstekelijk nummer dat zowel het publiek in de zaal als de kijkers enorm opzweept. Geen twijfel over mogelijk: dit nummer gaat met twee vingers in de neus door naar de finale.
Grote decorstukken bij de Poolse act
De Poolse Luna van 24 is een songwriter, componist, violist én yogalerares. Tijdens het nummer The Tower zien we grote schaakstukken (torens) - bewegen op het podium en ze draagt Joost Klein-achtige schoudervulling.
De bookmakers schatten de kansen van deze 24-jarige artiest niet zo hoog in, ze staat onderaan de lijst.
De Oekraïense Lion King
Het is de beurt aan Oekraïne. Naast Kroatië gaat ook Oekraïne hoog eindigen, voorspellen de bookmakers. Een panel met onder anderen oud-winnares Jamala koos voor het nummer Teresa & Maria, gezongen door Alyona Alyona en Jerry Heil.
Op het podium beklimt Heil een grote rots, wat een beetje doet denken aan de openingsscène van The Lion King. Het lied is ongeveer voor de helft zang (van Heil) en bestaat voor de helft uit een rap (van alyona). Online magazine Vulture noemt het een van de betere songfestivalnummers van dit jaar en roemt Heils moedige Shakira-achtige zang en Alyona's halsbrekende snelheidsrijmen die effectief samenvloeien in een dramatische alt-popproductie".
Verenigd Koninkrijk ook live te zien
Het Verenigd Koninkrijk is ook live te zien vanavond. Olly Alexander treedt op met het nummer Dizzy. Hij is onder meer bekend als zanger van de band Years & Years.
Alexander is niet afhankelijk van stemmen: het Verenigd Koninkrijk is een van de landen die altijd in de finale staan. Daar mag het land blij mee zijn, want Alexander is vanavond niet zo goed bij stem.
Dan een van de donkerste en duisterste acts; Ierland is aan de beurt
Ierland laat vanavond op het podium spectaculaire horror zien met het nummer Doomsday Blue door Bambie Thug. Het is een van de donkerste en meest duistere acts ooit op het songfestival en bevat verwijzingen naar hekserij.
De act staat boven Joost Klein bij de bookmakers, namelijk op plek 5 met een winkans van 6 procent. Joost Klein zegt zelf ook fan te zijn van Bambie Thug. Op een vraag bij RTL Boulevard of hij fan is van de Kroatische act, zegt hij: "Ik ben meer van Bambie Thug."
Bambie Thug had een spannende week. De artiest belandde zondag in het ziekenhuis na het eten van schaaldieren. De artiest identificeert zichzelf als non-binair. "Voor mij is de Eurovisie-overwinning van Conchita Wurst in 2014 een enorme inspiratie geweest in mijn zoektocht naar wie ik ben" zei de artiest eerder tegen Eurostory. "Ik ben ontzettend trots dat ik nu Ierland mag vertegenwoordigen, én dan ook nog eens de Ierse queer community, een grote groep landgenoten die zo onterecht weinig vertegenwoordigd wordt."
Wat droeg zanger Eric Saade om zijn pols?
De Zweedse oud-deelnemer Eric Saade - met Palestijnse roots - die een van de openingsnummers zong, had een zwart-witte band om zijn pols. Op X wordt dit door sommigen gezien als een pro-Palestijns protest.
Saade heeft een Zweedse moeder en een Libanese vader van Palestijnse origine. Hij liet zich eerder al kritisch uit over de deelname van Israël aan het songfestival vanwege onder meer de vele luchtaanvallen die Israël uitvoert op woongebieden in de Gazastrook.
De stampende beats van Litouwen
Voor Litouwen doet dit jaar Silvester Belt mee. Hij is geen onbekende in de wereld van het songfestival. In 2010 nam hij deel aan de Litouwse voorronde van het Junior Eurovisie Songfestival.
Belt, die vaak optreedt met een sieraad op zijn neusbrug, zingt het nummer Luktelk. Het housenummer moet volgens de bookmakers vrij eenvoudig naar de finales doorgaan. Belt zegt zelf geen geweldige danser te zijn, maar ook hij heeft in zijn nummer een korte dance break. "Dankzij al dat donker en de lichten en de dansers, fake ik mijzelf erdoorheen", zei hij daar zelf over tegen Eurostory.
Servië als tweede, met een lied over een bloem
De tweede act van de avond is van Servië, het is een van de weinige ballads van vanavond. De naam van het nummer, Ramonda, is ook de naam van een paars Servisch viooltje. De bloem staat in Servië bekend als nationaal symbool. De 32-jarige Theya Dora vindt de bloem die zelfs groeit op de meest onvruchtbaarste grond- een sterk beeld, dat haar in donkere dagen hoop geeft.
Cyprus trapt de avond af
We beginnen deze avond met Cyprus. De Cyprioten deden 41 keer mee aan het Songfestival, maar wonnen nog nooit. Ze zijn daarmee recordhouder. Wel waren ze er in 2018 heel dichtbij. Het aanstekelijke Fuego werd toen tweede.
Dit jaar is de zeventienjarige Australisch-Cypriotische Silia Kapsis de deelnemer. Het nummer Liar is een uptempo nummer dat lekker in het gehoor ligt, maar volgens de bookmakers geen hoge ogen zal gooien. Weinig origineel, maar wel heel erg songfestival: er is tegen het einde van het nummer een zogenoemde dance break waarin Kapsis haar uitstekende danskunsten laat zien.
Presentator in zonnetje gezet
Presentator Petra Mede wordt door medepresentator Malin Akerman in het zonnetje gezet. Het is de derde keer dat ze het songfestival presenteert. Het publiek scandeert "Petra Petra Petra".
Alleen mensen thuis bepalen vanavond wie doorgaat
Nog even ter herinnering: vanavond krijgen we 15 landen live te zien. Daarvan gaan er 10 door naar de finale op zaterdag. Alleen de telefonische stemmers (televoters) en stemmers via de songfestival-app bepalen vanavond wie er doorgaan. Pas in de finale gelden ook de stemmen van de vakjury's van alle deelnemende landen.
Even een terugblik
Voordat we de presentatoren zien, is het even tijd om terug te blikken. We zien onder meer korte fragmenten van oud-winnaars zoals Duncan Laurence (2019) en Loreen (2012 en 2022).
Hierna volgen optredens van onder anderen Eleni Foureira. Hoewel ze in 2018 net niet won met het nummer Fuego, is het nummer bij songfestivalfans nog altijd enorm populair.
We gaan beginnen
De bekende hymne van het Eurovisie Songfestival klinkt. Nou ja: eigenlijk is het een stukje uit de prélude van Te Deum van de componist Marc-Antoine Charpentier uit 1678.
Maar vanavond is het de melodie die het songfestival inluidt. We gaan beginnen!
Nog een half uur...
Het gaat bijna beginnen. Over ongeveer een half uur komt de eerste act het podium op. Veel fans zijn inmiddels al binnen in de Malmö Arena. De meesten hebben zich vrolijk uitgedost in de kleuren van hun land.
Songfestivalpresentator is ook in Hollywood bekend gezicht
De presentatie is in handen van Petra Mede en Malin Akerman. Vooral Akerman zal ook voor veel niet-Zweedse kijkers een bekend gezicht zijn.
Akerman spreekt zonder Zweeds accent Engels vanwege haar opvoeding in Canada en haar latere verhuizing naar Hollywood. Daar speelde ze onder meer een hoofdrol in superheldenfilm Watchmen (2009). Hoewel ze daarna niet veel hoofdrollen had, had ze wel prominente rollen in series en films met onder anderen Vince Vaughn, Ryan Reynolds en Ben Stiller.
De man die al negen songfestivalnummers schreef
Het komt veel voor dat landen voor het songfestival schrijvers vragen die al vaker een lied voor het Songfestival schreven. Dit jaar is het de Griekse liedjesschrijver Dimitris Kontopoulos met de meeste songfestival-nummers op zijn naam: negen keer eerder stonden artiesten met zijn nummer op een songfestivalpodium.
De landen die met een liedje van hem meededen zijn Griekenland (2009, 2017 en 2021), Azerbeidzjan (2013, 2018), Rusland (2014, 2016 2019) en Moldavië (2021).
Dit jaar schreef hij het nummer Liar voor Cyprus, dat vanavond als eerste te zien is.
Vorig jaar was de absolute koning Thomas G:son. Die onder meer twee winnende liedjes voor Zweden schreef:
De 'Big Five' niet in actie, hoe zat het ook alweer?
In de halve finales van vanavond en overmorgen strijden zes landen niet mee om een finaleplek. De zogenoemde 'Big Five' zijn namelijk altijd al zeker van een plek in de finale. Dit zijn: het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Spanje, Italië en Frankrijk. Zij hebben de grootste publieke omroepen van Europa. Die betalen meer dan de andere landen waardoor zij altijd een plekje in de finale hebben. Wel zijn ze kort te zien tijdens de halve finales, zodat kijkers al een indruk hebben van de nummers.
Als extra land dat gegarandeerd de finale haalt, komt daar jaarlijks de winnaar van het jaar ervoor bij. Dit jaar is Zweden dus automatisch door.
Ierland heeft er zin in
Even na 21.00 uur komen de eerste artiesten het podium in Malmö op. Aan deze halve finale doet ook Ierland mee. Artiest Bambie Thug heeft er duidelijk zin in, is te zien op beelden die de Ierse televisie achter de schermen maakte.
Songfestival dit jaar onder hoogspanning
Nog nooit stond een editie zo onder hoogspanning als deze, zegt NOS-redacteur Jorn Kompeer, die in Malmö aanwezig is. "Wie deze dagen door de stad loopt, kan niet ontkomen aan de vele agenten die er patrouilleren en rondrijden, soms zelfs met politiebusjes die meer weg hebben van een oorlogstank."
"Hoe dichter bij de Malmö Arena - waar de show vandaan komt - hoe meer maatregelen. Zo geldt er rond de evenementenhal een vliegverbod en is er tijdelijk een systeem geïnstalleerd om drones weg te houden."
De maatregelen zijn genomen vanwege verhoogde dreiging, waar veel Europese landen al langer mee te maken hebben. Ook is deze editie voor veel mensen omstreden vanwege de oorlog in Gaza. Israël doet mee aan het evenement, maar critici vinden dit ongepast. Er worden veel protesten verwacht buiten de Malmö Arena, waar het evenement wordt gehouden. In de zaal zelf zijn regels aangescherpt. Het tonen van de Palestijnse vlag is nadrukkelijk verboden en de regisseurs is op het hart gedrukt ongeregeldheden buiten beeld te houden, mochten die er zijn.
Terug in de tijd: Volare, het nummer dat niet won, maar enorm bekend werd
Natuurlijk hopen alle deelnemers op winst en - eerlijk is eerlijk - een groot deel van de niet-winnende songfestivalnummers zullen alleen de diehards jaren later nog kennen.
Maar het kan ook anders: er zijn liedjes die niet wonnen, maar soms nog populairder werden dan winnende nummers.
Wat te denken van bijvoorbeeld Nel blu dipinto di blu, beter bekend als Volare. Dat Italiaanse nummer, geschreven en gezongen door Domenico Modugno, werd tijdens het songfestival van 1958 in Hilversum derde, maar is nog altijd enorm bekend. Het nummer won onder meer twee prestigieuze Grammy Awards. Nog altijd is er geen enkel ander songfestivalnummer dat een Grammy Award heeft gewonnen.
Het lied is ook vele keren gecoverd, onder anderen door Dean Martin, David Bowie en de Gipsy Kings. In Nederland zijn er versies bekend van bijvoorbeeld Willy Alberti en André Hazes.
Nederland niet in actie, favoriet Kroatië wel
Nederland komt vanavond nog niet in actie. Joost Klein treedt pas donderdag op in de tweede halve finale.
Vanavond strijden vijftien landen om een plek in de finale van zaterdag. In volgorde van optredens zijn dat: Cyprus, Servië, Litouwen, Ierland, Oekraïne, Polen, Kroatië, IJsland, Slovenië, Finland, Moldavië, Azerbeidzjan, Australië, Portugal en Luxemburg. Van deze vijftien landen gaan er tien door.
Van deze landen is Kroatië de absolute favoriet voor de eindoverwinning. Bij de internationale wedkantoren gaat het land ruim aan kop.
Welkom!
Welkom in het liveblog over de eerste halve finales van het Eurovisie Songfestival in het Zweedse Malmö. We houden je hier op de hoogte van alle optredens en de laatste ontwikkelingen.