Baas luchtmacht VS maakt vlucht in door AI bestuurde F-16

De hoogste baas van de Amerikaanse luchtmacht, Frank Kendall, heeft succesvol een vlucht gemaakt in een F-16 die door kunstmatige intelligentie (AI) werd bestuurd.

Kendall vloog gisteren in een aangepaste F-16 die zelfstandig kan vliegen. Het nieuws werd pas na afloop gedeeld om de vlucht niet in gevaar te brengen.

Vorig jaar maakte het Pentagon bekend dat sinds enige tijd tests werden gedaan met het vliegtuig, dat de naam Vista (Variable Stability In-flight Simulator Test Aircraft) heeft gekregen. Bij testvluchten voerde AI op hoge snelheid defensieve en offensieve manoeuvres uit tegen andere, door mensen gevlogen F-16's. Aan boord van het AI-toestel waren wel twee piloten die konden ingrijpen als dat nodig was.

Gevechten

Het gebruik van AI gaat verder dan de automatische piloot die al jaren gebruikt wordt in de burger- en militaire luchtvaart. Die kan functies overnemen, zoals naar geprogrammeerde plekken vliegen of in bepaalde gevallen een vliegtuig aan de grond zetten. Maar de Vista kan zonder ingrijpen van piloten in gevechtssituaties vliegen.

Persbureau AP was bij de test aanwezig. Die werd gehouden boven Edwards Air Force Base, een luchtmachtbasis in de Mojave-woestijn in de staat Californië. Volgens het persbureau voerde het toestel met Kendall erin ongeveer een uur lang manoeuvres uit met snelheden van meer dan 880 kilometer per uur.

Daarbij werd ook een door piloten gevlogen F-16 ingezet. Volgens AP raceten en draaiden de toestellen binnen een straal van 300 meter om elkaar heen "in een poging om hun tegenstander in kwetsbare posities te dwingen".

Bekijk hier beelden van vier maanden geleden van het toestel dat zelfstandig vliegt (met twee piloten aan boord om te kunnen ingrijpen):

Na het landen stapte de luchtmachtbaas volgens het persbureau grijnzend uit. Hij zei dat hij tijdens de vlucht genoeg had gezien om het nog in ontwikkeling zijnde AI-systeem te vertrouwen om beslissingen te nemen over het lanceren van wapens tijdens gevechten.

Kendall is een uitgesproken voorstander van het gebruik van AI in het leger. Hij kondigde vorige maand al aan dat hij een vlucht wilde maken in een F-16 die met AI gevechtsmanoeuvres uitvoerde. "Het is een veiligheidsrisico om het niet in te zetten. We moeten het op dit moment wel hebben", zei hij gisteren nadat het toestel weer was geland.

Leven en dood

Tegenstanders wijzen vooral op de risico's van gebruik van AI. Zo stelt het Internationale Rode Kruis dat het belangrijkste argument tegen gebruik is "dat er wijdverbreide en ernstige zorgen bestaan over het overlaten van beslissingen over leven en dood aan sensoren en software".

Volgens het Rode Kruis hebben mensen "morele keuzevrijheid die hun beslissingen en acties stuurt, zelfs in conflicten waarin beslissingen om te doden enigszins genormaliseerd zijn". Het gebruik van autonome wapens is "een onmiddellijke reden tot zorg die om een urgent antwoord vraagt van de internationale politiek", zegt de hulporganisatie.

Uitschakelen

Vorig jaar waarschuwde een Amerikaanse expert voor onvoorziene omstandigheden bij gebruik van kunstmatige intelligentie op het slagveld. Hij stelde als gedachte-experiment dat het zou kunnen dat een AI-drone er om de eindoverwinning te halen voor kiest om aarzelende opdrachtgevers uit te schakelen.

Desondanks zet de Amerikaanse luchtmacht groots in op het gebruik van kunstmatige intelligentie voor oorlogsvoering. Kendall verwacht dat de toestellen lichter en goedkoper kunnen zijn dan de huidige dure bemande gevechtsvliegtuigen en stelt dat niet meegaan met de ontwikkeling van AI-oorlogsvoering achteruitgang betekent. "We moeten blijven rennen en we moeten snel rennen", stelt hij.

De luchtmacht wil een door AI gedreven vloot hebben van meer dan duizend onbemande gevechtstoestellen. De eerste moeten in 2028 in gebruik zijn.

'China loopt achter'

Volgens de ontwikkelaars van Vista is er geen enkel ander land ter wereld met een gevechtsvliegtuig dat op dergelijke wijze van AI gebruikmaakt.

De software leert van miljoenen vluchten die in simulators gemaakt zijn, past die kennis dan toe in de lucht en na de vlucht wordt die kennis vervolgens weer door kunstmatige intelligentie verwerkt om er meer van te leren. Volgens de ontwikkelaars heeft een land als China bijvoorbeeld wel al simulatoren met AI, maar is er geen indicatie dat dat land al tests uitvoert buiten de simulator.