Geen strengere normen voor geluidspieken vliegbasis Leeuwarden

Er komen geen maximale normen voor geluidspieken van toestellen op vliegbasis Leeuwarden. Dat zegt het ministerie van Defensie na berichtgeving van onderzoeksplatform Pointer. Omwonenden klagen al jaren over geluidsoverlast door oefenvluchten van F-35-straaljagers.

De F-35 vliegt sinds 2019 vanaf Leeuwarden en produceert veel meer geluid dan voorganger F-16. Sindsdien ervaren mensen in Friesland meer overlast. Volgens Pointer maakt een landende F-35 bijvoorbeeld evenveel geluid als twintig F-16's bij elkaar.

Er is wel een strenge maximale geluidsnorm op jaarbasis. "Zie het als een soort badkuip, waar al het geluid van F-35's in een jaar in gaat", zegt een woordvoerder van Defensie. "Die badkuip aan geluid mag niet over de rand komen."

De toestellen mogen wel pieken in geluid, als de totale norm maar niet wordt overschreden. Volgens Pointer nemen die pieken toe: er zijn meerdere keren per dag pieken in het geluid van 110 decibel of hoger.

Streefgetal

Een auditcommissie, ondersteund door omwonenden, huisartsen en een audioloog vroeg vorig jaar aan staatssecretaris Van der Maat om voor die pieken in het geluid een norm te stellen. Daarbij werd 110 decibel genoemd als streefgetal; dat ziet onder meer het RIVM als een ongezond geluidsniveau. Als absoluut maximum werd 115 decibel genoemd. Hard geluid kan permanente gehoorschade veroorzaken.

Maar volgens Defensie is het vanwege de veiligheid niet mogelijk om ook een norm te stellen aan het maximale geluid dat de gevechtsvliegtuigen mogen produceren. "Dat kunnen wij niet doen, we kunnen daar geen grens aan stellen. Als er een noodsituatie is en een toestel moet een doorstart maken, dan kunnen wij niet beloven dat dat toestel onder die decibellen blijft."

Overleg met de omgeving

"Die F-35's hebben we niet voor niks", zegt ook demissionair minister Ollongren van Defensie op vragen over de pieken in het geluid. "Die toestellen moeten kunnen opstijgen en landen en de piloten moeten er ook mee kunnen oefenen. Maar dat doen we natuurlijk door zoveel mogelijk rekening te houden met omwonenden. We doen het allemaal voor hetzelfde, voor Nederland."

Er wordt volgens Defensie wel op andere manieren gekeken hoe de overlast van pieken in het geluid zo laag mogelijk gehouden kan worden. Daarvoor is veel overleg met de omgeving. Bijvoorbeeld met basisscholen, zodat er minder of niet gevlogen wordt als de school uit is, zegt Defensie.

Het ministerie zegt ook te gaan onderzoeken of het geluidsniveau van de start en landing van de F-35 zoveel mogelijk beperkt kan worden.