'Heineken-constructie' had voorkomen kunnen worden, maatregel werd geschrapt

• Gidi Pols

  redacteur Economie

De belastingconstructie die Charlene de Carvalho-Heineken gebruikt, had voorkomen kunnen worden. Een concrete maatregel daarvoor lag onder het kabinet-Rutte III al klaar, maar werd uiteindelijk toch niet ingevoerd.

Dat blijkt uit overheidsdocumenten uit 2018 en 2021.

In 2018 lag er een plan op tafel om de dividendbelasting af te schaffen. Als onderdeel van dat plan stelde het kabinet toen ook een bronbelasting voor om te voorkomen dat winstuitkeringen onbelast naar belastingparadijzen zouden kunnen wegvloeien.

Onder die bronbelasting zou ook het terugbetalen van aandelenkapitaal vallen als er in het betreffende bedrijf winsten werden opgepot.

De maatregel ging niet door

Als die maatregel inderdaad was aangenomen, had er nu een belastingtarief van 25,8 procent gegolden voor een dergelijke transactie. Over 130 miljoen euro had De Carvalho-Heineken dan 33,54 miljoen euro belasting moeten betalen.

Maar de maatregel kwam er niet. Het plan om de dividendbelasting af te schaffen werd na een storm van kritiek van tafel geveegd. En daarmee verdween ook die versie van de bronbelasting in de prullenmand.

In 2021 werd er alsnog een bronbelasting voor dividend bedacht. Deze ging op 1 januari 2024 in. Maar zonder de maatregel voor het terugbetalen van aandelenkapitaal. En daar kon De Carvalho-Heineken van profiteren.

'Versobering kan niet'

Opvallend genoeg vroegen Kamerleden van GroenLinks in 2021 bij de behandeling van die nieuwe bronbelastingwet al "waarom een aantal verscherpingen (...) ontbreken". Zij doelden met name op het onbelast terugbetalen van aandelenkapitaal.

Het kabinet antwoordde toen dat "een versobering van de mogelijkheid tot het onbelast kunnen terugbetalen van kapitaal (...) niet kan plaatsvinden." Na vragen van de NOS voegt het ministerie daar nu aan toe dat er in 2018 inderdaad gekeken is naar "andere varianten van kapitaalteruggave". Maar dat was "in samenhang met de toen geldende gedachte dat de dividendbelasting zou worden afgeschaft".

Nu het nieuws over De Carvalho-Heineken naar buiten is gekomen, lijkt het huidige demissionair kabinet inmiddels toch niet blij te zijn met dergelijke constructies.

In een debat op donderdagavond zei demissionair staatssecretaris Van Rij dat hij de Belastingdienst gaat vragen of er meer mensen gebruikmaken van de constructie die de Heineken-erfgename gebruikt. En als blijkt dat die constructie inderdaad een weg is die mensen nemen om belasting te omzeilen, vindt hij dat nieuwe wetgeving moet worden overwogen om ook deze route af te sluiten.