Russische propaganda te zien op kinderzender in Nederland na verstoring door hackers
Bij satellietbedrijf Eutelsat heeft vorige maand een verstoring plaatsgevonden, waarna er een tijdlang Russische propaganda te zien was op kinderzender BabyTV. Het waren beelden van juichende Russen met vlaggen en van president Poetin te midden van applaudiserende mensen.
Eutelsat bevestigt na berichtgeving van NU.nl dat "een externe bron invloed heeft gehad op sommige videodiensten". De propagandabeelden waren te zien in Nederland, Scandinavië en Portugal.
Bekijk hier hoe de zender werd overgenomen. Dit is een compilatie van de propagandabeelden die daarna op de zender te zien waren:
Het Franse Eutelsat krijgt gecodeerde tv-signalen aangeleverd en stuurt die naar zijn satelliet. Via die satelliet wordt het tv-signaal over de wereld verspreid, waaronder dus dat van BabyTV.
Ook KPN en Ziggo, die het televisiekanaal voor jonge kinderen aanbieden in een extra zenderpakket, zeggen dat ze weten van het voorval. KPN zegt Disney, dat verantwoordelijk is voor de distributie van BabyTV, te hebben gevraagd naar de oorzaak van de verstoring. Eutelsat zegt nog niet te weten wie achter het verspreiden van de propagandabeelden zit.
'Geen doorsnee hacker'
Cybersecuritydeskundige Rickey Gevers ziet gelijkenissen met de hack van de Franse televisiezender TV5 Monde in 2015, waarvan vaststaat dat de Russen erachter zaten. "Maar het zou ook kunnen dat het lolbroeken waren die hier per toeval op zijn gestuit. Het lijkt wel wat complex te zijn voor een doorsnee hacker."
Cybersecurity-expert Pim Takkenberg denkt ook dat de partij die achter de hack zit "buitengewoon professioneel" is. Hij verdenkt de Russische overheid. "Of in ieder geval groepen die nauwe banden hebben met de Russische overheid. We weten dat de Russen bezig zijn met een informatieoorlog en dit past goed in dat patroon."
'Spierballentaal'
De vraag is wel wat het uitzenden van propaganda in een programma voor kinderen van 0 tot 4 jaar Rusland zou opleveren. Volgens zowel Gevers als Takkenberg zou dat neer kunnen komen op spierballentaal. Gevers: "Misschien proberen ze te laten zien wat ze kunnen. Zodat dit angst bij ons opwekt." Takkenberg: "Ik denk dat dit een typisch voorbeeld is waarin de Russen willen laten zien dat ze hiertoe in staat zijn, zonder dat ze er een direct doel mee hebben."
Hoe groot de kans is dat dit ook bij grotere tv-zenders kan gebeuren, hangt volgens Takkenberg af van de zender. "Als die goed beveiligd is, is de kans niet heel groot. Tegelijkertijd moet je niet onderschatten hoe goed Russische staatshackers zijn opgeleid. Ze zijn heel capabel in wat ze doen."
Of Rusland daadwerkelijk achter de verspreiding van deze propagandabeelden zit, is vooralsnog onduidelijk. Wel is bekend dat Rusland vaker cyberaanvallen uitvoert op satellietbedrijven. Zo voerde Rusland een uur voor de inval in Oekraïne in 2022 een cyberaanval uit op een belangrijk satellietnetwerk. Daarmee werd de communicatie van het Oekraïense leger verstoord en werden ook 30.000 modems in andere landen geraakt.
