Amsterdams vervoerbedrijf GVB maakt gebaar vanwege rol bij deportaties in WO II

De gemeente Amsterdam en het gemeentelijke vervoerbedrijf GVB storten 100.000 euro in een fonds in verband met de rol die het vervoerbedrijf heeft gespeeld bij de deportatie van Joden in de Tweede Wereldoorlog. Ook komen bij drie tramhaltes gedenktekens.

Dat die transporten plaatsvonden was bekend, maar begin deze maand werd duidelijk dat het GVB na de oorlog nog jarenlang probeerde geld te innen bij de Duitsers. Zo werd er een incassobureau ingeschakeld om de laatste facturen voor de transporten betaald te krijgen.

Het GVB zegt in een persbericht "ruimhartig en welgemeend spijt te willen betuigen voor de rol die de Gemeentetram en het Gemeentevervoerbedrijf in de Tweede Wereldoorlog hebben gespeeld". Dat er na de oorlog nog facturen zijn gestuurd, noemt het bedrijf "afschuwelijk en wreed".

Geld en andere namen tramhaltes

Daarom komen de gemeente en de vervoerder met een fonds van 100.000 euro dat het Centraal Joods Overleg (CJO) mag besteden. Wat er mee gedaan wordt, is nog niet bekend. Wel komen er zo snel mogelijk gedenktekens bij drie tramhaltes.

De Plantage Middenlaan, Beethovenstraat en het Victorieplein in Amsterdam waren centrale punten bij de deportaties. Bij die haltes komen de gedenktekens met informatie over wat er is gebeurd.

Ook overwegen de gemeente Amsterdam en het GVB de naam van de halte Artis, aan de Plantage Middenlaan, te veranderen in Artis/Nationaal Holocaustmuseum. Dat museum ging drie weken geleden open.

Mogelijk loopt bedrag op

De gemeente zegt dat er met de deportaties omgerekend 61.000 euro is verdiend. Dat bedrag is afgerond naar 100.000 euro. Burgemeester Halsema zegt dat dit geld niet bedoeld is als schadevergoeding, maar dat het "slechts de teruggave is van het geld dat de gemeente nooit had mogen ontvangen".

Er loopt nog een onderzoek van het NIOD naar de rol van de gemeente Amsterdam bij de vervolging en uitsluiting van Joodse Amsterdammers. Dat onderzoek is naar verwachting eind dit jaar klaar. "Na het verschijnen van het NIOD-rapport zal het college zich beraden op de financiële gevolgen van het totaal aan bevindingen."