Tsjechië ontmantelt 'Russisch desinformatienetwerk' in aanloop EU-verkiezingen
Tsjechië heeft naar eigen zeggen een pro-Russische desinformatiecampagne blootgelegd waarbij de nieuwssite Voice of Europe een sleutelrol speelde. Met hulp van pro-Russische politici in een aantal Europese landen werd volgens het Tsjechische ministerie van Buitenlandse Zaken geprobeerd om "de territoriale integriteit, soevereiniteit en vrijheid" van Oekraïne ter discussie te stellen.
De Tsjechische krant Denik N schrijft, op basis van gesprekken met inlichtingenbronnen, dat politici ook betaald zijn. Bijdragen zouden onder meer bedoeld zijn voor hun campagnes.
Onder anderen politici uit Duitsland, Frankrijk, Polen, België, Hongarije en ook Nederland zouden zijn benaderd, en sommige van hen gefinancierd. De autoriteiten in Tsjechië hebben dat niet bevestigd en ook geen namen genoemd. De campagne zou bedoeld zijn om de Europese verkiezingen van juni te beïnvloeden.
Vriend van Poetin
Tsjechië heeft sancties ingesteld tegen de firma achter de vanuit het land opererende Voice of Europe en tegen twee individuen. Een van hen is de pro-Russische Oekraïense politicus Viktor Medvedtsjoek, die achter de financiering zou zitten. Medvedtsjoek is goed bevriend met president Poetin en werd kort na de Russische inval in Oekraïne vastgezet na beschuldigingen van terrorisme-financiering. In september 2022 werd hij door Oekraïne overgedragen aan Rusland, in ruil voor enkele honderden gevangengenomen Oekraïense strijders van het Azov-bataljon. Oekraïne heeft Medvedtsjoek overigens zijn nationaliteit afgenomen.
Ook de Oekraïens-Israëlische Artem Martsjevsky is door de Tsjechen op een sanctielijst gezet. Hij zou zijn aangestuurd door Medvedtsjoek om de site te leiden en anti-Oekraïnese propaganda en desinformatie te verspreiden. Er zouden journalisten zijn betaald voor pro-Russische beïnvloeding en ook zouden leden van het Europees Parlement zijn benaderd om invloed te verkrijgen. Denik noemt specifiek politici van radicaal-rechtse partijen, waaronder het Duitse Alternative für Deutschland (AfD).
Door de sancties zijn bankrekeningen bevroren en Medvedtsjoek en Martsjevsky mogen Tsjechië niet meer in. De website van Voice of Europe, ook actief op Facebook en X, is volgens de autoriteiten niet uit de lucht gehaald maar volgens premier Fiala kan het medium hierdoor niet meer opereren vanuit Praag. Het lijkt er overigens dat de site ten minste vanuit Nederland niet meer bereikbaar is.
Militaire steun dwarsbomen
Dat Rusland met desinformatie en propaganda invloed probeert uit te oefenen op het Oekraïne-beleid van westerse landen en de EU is niet nieuw. Vorige week nog legden de Verenigde Staten sancties op aan twee Russische bedrijven die via online-campagnes proberen om westerse steun aan Oekraïne te dwarsbomen.
Volgens The New York Times gaat het online niet meer alleen om het opzetten van fake-accounts op sociale media, maar ook om het opzetten van websites die grote gelijkenis vertonen met reguliere websites van gevestigde media. Doel is om discussies te laten ontbranden over de westerse militaire steun aan Oekraïne, waarbij uitspraken binnen die discussie vallen binnen de vrijheid van meningsuiting.
De Tsjechische onthullingen hebben geleid tot zorgen bij Tweede Kamerpartijen. De Kamer heeft het kabinet om een brief gevraagd en een debat aangevraagd.
