Langzaam maar zeker stapt Japan af van de floppydisk: 'Mensen zijn eraan vastgeroest'
In een pakhuis verborgen in de bergen achter Mount Fuji staan torenhoge opslagkasten met oude computers. "We verkopen deze veel aan fabrieken, medische instellingen en aan overheidsinstanties," vertelt Tomoharu Iguchi, de eigenaar van PC Mishima, een bedrijf dat gespecialiseerd is in de verkoop en reparatie van PC-98 computers. Hij loopt langs de stellingen waar verschillende modellen opgestapeld liggen. "Ze hebben allemaal een floppydrive. Die mag niet ontbreken," vervolgt Iguchi. "Daar vragen de meeste klanten om."
Japan staat bekend om zijn hypermoderne technologie. Daarom was het een verrassing dat de overheid dit jaar pas aankondigde te willen stoppen met het gebruiken van floppy disks in officiële procedures. Meer dan duizend administratieve protocollen maakten nog gebruik van deze plastic schijfjes met een inhoud van 1.4 megabyte.
"Dat is misschien net genoeg opslagruimte om een foto van je smartphone op te slaan," vertelt Yo Ishigaki, hoogleraar aan de Nationale Universiteit voor Electrocommunicatie in Tokio. "Maar mensen zijn eraan vastgeroest."
Oud, maar veilig en betrouwbaar
Vergrijzing speelt een grote rol bij het vasthouden aan verouderde technologie. "De meeste klanten zijn werkende mensen die al ouder zijn dan 60. Sommigen zijn al in de 70 of 80. Die kunnen deze computers niet meer loslaten," vertelt Iguchi. "Ze zijn eraan gewend. Voor hen is het als werken met pen en papier." Tegelijk is het de oudere generatie die beslist welke technologie gebruikt wordt in grote organisaties. Van overstappen op nieuwe systemen is dus lange tijd geen sprake geweest.
Veiligheid is ook een belangrijke factor. "Floppies zijn uitgevonden voordat we last kregen van computervirussen," vertelt Ishigaki. "Dus gebruikers ervaren simpelweg geen problemen ermee." Daarbovenop zijn de oude computers simpel in vergelijking met moderne modellen. Dat maakt de levensduur lang en het onderhoud makkelijk. "Wij maken de binnenkant schoon en verversen de olie in de drives," legt Iguchi uit terwijl hij een computer openschroeft. "Dat kunnen we snel doen."
Aan de zijkant van een rek dicht bij de ingang van PC Mishima hangen tientallen sleutels. Aan de sleutelbossen hangen sleutelhangers van merken als Toyota en Nissan. "Vooral fabrieken werken nog steeds met deze oudere modellen. Die hebben in de jaren 80 tientallen miljarden geïnvesteerd in apparatuur die uiteindelijk 40, misschien wel 50 jaar mee moet gaan. Dan stap je niet even snel over op iets nieuws," verklaart Iguchi.
Toch levert het problemen op in de innovatiesector. "Voor wetenschappers is het moeilijk om informatie met buitenlandse collega's te delen," vertelt Ishigaki. "De data zitten fysiek op de schijven, dus die kan je niet via de cloud delen. Daarbij werkt buiten Japan bijna niemand meer met dit soort systemen."
Oorlog tegen de floppy disks
Minister van Digitale Zaken Kono verklaarde in 2022 op sociale media de oorlog aan de floppy disk. De politicus staat bekend om zijn progressieve houding binnen de conservatieve regeringspartij LDP. Een van zijn persoonlijke missies is het bestrijden van de jarenlange stagnatie in de nationale bureaucratie, met technologie als speerpunt. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan.
Pas twee jaar na de verklaring van Kono kondigde het ministerie van Economische Zaken aan dat er afscheid genomen zou worden van de floppy disk. Inmiddels is meer dan 90 procent van de officiële procedures die nog gebruikmaakten van de verouderde technologie afgeschaft. Duizenden verordeningen en wetten zijn aangepast om de overgang naar nieuwe technologie mogelijk te maken.
Een betrouwbare harde schijf kostte in de jaren 90 duizenden dollars. Dat was destijds onbetaalbaar voor een economie die in recessie was.
Toch blijft een volledige overstap op cruciale punten steken. "Medische instellingen zijn verplicht patiëntinformatie tientallen jaren te bewaren. In sommige gevallen moet het eeuwig bewaard worden," vertelt Ishigaki. "Het overgrote deel daarvan staat op floppy disks." Het overzetten van deze data kan nog jaren duren.
"Het gaat langzaam omdat de overheid lange tijd niet kon investeren in de aanschaf van nieuwe technologie," verklaart Ishigaki. "Een betrouwbare harde schijf kostte in de jaren 90 duizenden dollars. Dat was destijds onbetaalbaar voor een economie die in recessie was." Inmiddels is de technologie goedkoper en is de Japanse economie sterker. "Daarom is nu het moment om de sprong te maken," aldus de hoogleraar.
Iguchi maakt zich echter geen zorgen over dalende omzet op de korte termijn. "De huidige gebruikers hebben geïnvesteerd in het gebruik van deze computers en de floppies. Ik verwacht niet dat daar snel verandering in komt."