Nederlandse cameraman Hoyte van Hoytema deelt in Oscarsucces Oppenheimer

Hoyte van Hoytema heeft als eerste Nederlandse cameraman een Oscar gekregen voor zijn werk. Het was een van de zeven prijzen die Oppenheimer vannacht in Los Angeles verzilverde. De blockbuster-biografie over de vader van de atoombom won ook onder meer Beste Film, Regie, Beste Mannelijke Hoofdrol (Cillian Murphy) en Mannelijke Bijrol voor Robert Downey jr.

Van Hoytema bedankte regisseur Christopher Nolan en producent Emma Thomas bij het in ontvangst nemen van de prijs. "Jullie zijn het beste dat mijn carrière kon overkomen", zei hij met een knikje naar het gouden beeldje. Hij bedankte ook zijn vrouw en dochter dat ze hem "met beide benen op de grond houden in dit circus dat ze film maken noemen".

De cameraman, die een echte film verkiest boven digitaal draaien, riep jonge filmmakers op zijn voorbeeld te volgen. "Aan alle aankomende filmmakers, probeer dat hippe nieuwe ding eens, celluloid. Het is veel makkelijker dan je denkt en alles ziet er zoveel mooier mee uit."

Zo kreeg Hoytema zijn beeldje:

Van Hoytema is de elfde Nederlander die de belangrijkste filmprijs wint, na de eerste voor Bert Haanstra. Hij sleepte in 1960 met Glas de Beste Korte Film in de wacht. De laatste Nederlander die een Oscar won, was animator Erik-Jan de Boer, in 2013 voor Beste Visuele Effecten in Life of Pi. Van Hoytema was een keer eerder genomineerd in 2018 voor de film Dunkirk, ook van Nolan.

De regisseur zelf memoreerde toen hij naar de bühne werd geroepen dat zijn métier net iets langer dan een eeuw bestaat. "Ik weet niet waar deze reis naartoe zal leiden, maar dat jullie menen dat ik er een betekenisvolle bijdrage aan lever betekent alles voor me." Ondanks een lange carrière in Hollywood was dit na acht nominaties pas zijn eerste Oscar.

Dit is de magie van Hoyte van Hoytema:

Acteur Robert Downey jr. blikte juist terug op zijn eigen leven, waarin verder filmsucces door een lange periode van verslaving en verwaarlozing ver weg leek. Hij bedankte sarcastisch "mijn vreselijke jeugd" en zei dat hij de bijrol in Oppenheimer meer nodig had dan andersom. "Fantastisch. Ik ben er een beter man door geworden."

Kijk hier naar een samenvatting van de Oscars:

Van het fenomeen Barbenheimer was in Los Angeles afgelopen nacht niets te merken: ondanks het succes in de bioscoop ging Barbie maar met één prijs naar huis, die voor beste liedje, What was I made for. Het was voor Billie Eilish met haar broer Finneas O'Connell hun tweede Oscar, waarmee zij de jongste persoon ooit met twee van die beeldjes werd.

Grote favoriet Oppenheimer ondervond vannacht meer concurrentie van Poor things, een steampunk-sprookje over een vrouw met de hersenen van de baby. Emma Stone won haar tweede Oscar na La La Land voor haar hoofdrol. De film won ook voor kostuum, haar en make-up, en decorontwerp.

Na enthousiaste knuffels van medespeler Mark Ruffalo en regisseur Yorgos Lanthimos kwam Stone confuus door de winst het podium op en bekende dat ze ondertussen uit haar Louis Vuitton-jurk was gescheurd. Stone deelde het advies dat Lanthimos haar had gegeven om een paniekaanval te bedaren. "Het gaat niet om mij, het gaat om het team. Samen hebben we iets gemaakt dat groter is dan de som der delen. Dat is het mooie aan films maken."

Ook Beste Bijrol-actrice Da'vine Joy Randolph hield het niet droog bij haar winst voor The Holdovers. "Ik heb er heel lang naar gestreefd om anders te worden, totdat ik me realiseerde dat ik alleen mezelf hoefde te zijn", zegt ze over de les van een toneeldocent. "Ik was het enige zwarte meisje in die klas, maar hij zag me. En toen ik geen weg zag, zei hij: 'dan maken we ons eigen pad'."

Oppenheimer-hoofdrolspeler Cillian Murphy nam de tijd om het moment dat hij won even op zich in te laten werken. "Het is wat overweldigend", zei hij, beduusd over zijn kin strijkend.

Murphy stond stil bij de betekenis van de man die hij in de film tot leven brengt, natuurkundige Robert Oppenheimer, drijvende kracht achter het Amerikaanse atoomprogramma in de Tweede Wereldoorlog. "Of het nu goed is of niet, we leven in zijn wereld. Ik wil deze prijs opdragen aan de vredesstichters wereldwijd."

Er waren meer winnaars die aandacht vroegen voor conflicten. Zoals de regisseur van The Zone of Interest, de film over het gezinsleven van Auschwitz-commandant Höss, die Beste Internationale Film won. "We wilde een spiegel ophouden voor het heden. Niet zeggen: 'kijk eens wat zij deden' maar 'kijk wat we nu doen'", benadrukte Jonathan Glazer.

Hij verwees expliciet naar het conflict in Gaza: "Wij weigeren dat onze Joodse identiteit en de Holocaust worden gekaapt voor een bezetting die tot een conflict leidde voor zoveel mensen, of dat nu de slachtoffers van 7 oktober zijn of de slachtoffers in Gaza."

De oorlog in Gaza sijpelde niet alleen door op het podium. Er waren verschillende sterren die op hun revers een button droegen met een oproep tot een staakt-het-vuren in Gaza. Daarvoor demonstreerden ook enkele honderden betogers in de buurt van de ceremonie, wat ertoe leidde tot de show iets later begon door het gehinderde verkeer.

Oscar liever inruilen

Ook de winnaar van Beste Documentaire, 20 days in Mariupol, greep zijn dankwoord aan om op te roepen tot vrede, maar dan in zijn thuisland Oekraïne. Mstyslav Tsjernov merkte op dat dit de eerste Oscar ooit is voor zijn land.

"En ik ben waarschijnlijk ook de eerste op dit podium die wil dat zijn film nooit gemaakt was geweest. Ik zou deze Oscar inruilen als ik de invasie van Rusland ongedaan kon maken, de belegering van onze steden, de dood van tienduizenden Oekraïners."

Tsjernov zei dat hij met zijn documentaire het echte verhaal wilde vereeuwigen. "Want film vormt je geheugen en uit het geheugen komt de geschiedenis voort."

Hieronder een overzicht van alle prijzen: