Kamers voor vondelingen openen in twee grote ziekenhuizen: 'Het is echt nodig'

• Milo Hornstra

Een laatste redmiddel. Dat is het streven van de vondelingenkamers die vandaag openen in de academische ziekenhuizen van Amsterdam en Rotterdam. Moeders kunnen daar naartoe als ze niet meer voor hun kind kunnen zorgen. Verpleegkundigen bieden hulp, maar in het uiterste geval kan de moeder ook anoniem haar baby afstaan.

Stichting Beschermde Wieg zet zich in om door heel het land vondelingenkamers in te richten. Op elf plekken is dat gelukt. Vandaag komen daar de kamers in het Amsterdam UMC en het Erasmus MC bij. Vier andere ziekenhuizen hebben ook toegezegd zo'n kamer te willen.

Anonieme kamer

Als een moeder een vondelingenkamer binnenstapt, sluit automatisch de deur. Er gaat een signaal naar een verpleegkundige dat de kamer wordt gebruikt. De moeder kan anoniem haar baby in een wieg leggen en weglopen, maar ook contact opnemen met het personeel via een intercom. Zo'n twee keer per jaar wordt er gebruikgemaakt van deze kamers. In de afgelopen jaren is het altijd gelukt moeder en kind op den duur weer bij elkaar te brengen.

"Het is geweldig dat er in zulke grote ziekenhuizen een plek is waar radeloze moeders hulp kunnen krijgen", zegt Barbara Muller, oprichter van Beschermde Wieg. "In Rotterdam zijn er al kamers, maar niet in het academische ziekenhuis. In Amsterdam is dit de eerste. De afgelopen jaren is treurig duidelijk geworden dat het echt nodig is."

Drie jaar geleden werd een levende baby in een afvalcontainer in Amsterdam gevonden. Vijf jaar eerder werd in dezelfde stad bij een plas een dode baby gevonden. Nabij Rotterdam lag vorig jaar een dode baby in een rivier en een paar maanden daarvoor stuitten schoonmakers op een bakje met een menselijke foetus in de haven.

Christine* overwoog om haar kind achter te laten in een vondelingenkamer. Ze raakte zwanger terwijl ze dakloos was. "Hoewel ik aanvoelde dat ik een baby in m'n buik had, heb ik het lang ontkend. Na drie maanden was ik zo misselijk dat ik naar het ziekenhuis moest. Daar kreeg ik m'n eerste echo. Het was te vergevorderd voor abortus, vond ik."

"Na de opname in het ziekenhuis belandde ik weer op straat. De daklozenopvang zat vol. Het was een ontzettend zware periode. Ik heb eraan gedacht mijn kind te vondeling te leggen. Je wilt het beste voor je kind, maar als dat niet kan, wat moet je dan?"

Gedogen

Het is bij wet verboden om een kind te vondeling te leggen. Het principe van een vondelingenkamer was daarom omstreden, ook in de politiek. Vijf jaar geleden heeft de minister besloten vondelingenkamers te gedogen, zodat baby's een erger lot wordt bespaard. Sindsdien is er meer animo voor het aanbieden van kamers voor vondelingen.

Behalve het oprichten van vondelingenkamers biedt stichting Beschermde Wieg begeleiding aan moeders tijdens en na de zwangerschap. Afgelopen jaar zochten 2000 vrouwen hulp bij de stichting. Verreweg de meeste vrouwen die in eerste instantie afstand wilden doen van hun baby, bleven er uiteindelijk toch voor zorgen.

Zo ook Christine. Zij leeft inmiddels met haar kinderen in een huis. "Ik wil mij nu inzetten om het taboe te doorbreken. Het moederschap kan zo mooi zijn, maar ook zo beangstigend. Vrouwen moeten zich niet schamen bij de zwangerschap. Er is altijd hulp."

* Christine is niet haar echte naam. De vrouw in kwestie wil niet dat het gevoelige verhaal haar omgeving schaadt. Haar echte naam is bekend bij de redactie.