Ook dit jaar gaan de gemeentebelastingen weer omhoog

Gemeenten verwachten dit jaar 8,5 procent meer geld te innen via belastingen - de grootste toename sinds 2007. In totaal verwachten gemeenten dit jaar gezamenlijk ruim 13 miljard euro te ontvangen, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek op basis van de gemeentelijke begrotingen.

Wat er begroot wordt en wat er uiteindelijk binnenstroomt, verschilt altijd een beetje. Dat komt vooral doordat de inkomsten uit bouwvergunningen en toeristenbelastingen lastig te voorspellen zijn. De afgelopen tien jaar zijn, met uitzondering van coronajaar 2020, de inkomsten altijd hoger geweest dan wat er begroot werd.

Gemeenten halen veruit het meeste geld binnen met de onroerendezaakbelasting, de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en parkeerkosten.

Onderstaande grafiek laat zien hoeveel miljard er jaarlijks door gemeenten wordt geïnd. Van 2023 en 2024 is alleen nog de begroting bekend:

Gemeenten hebben begroot dat ze dit jaar 5,5 miljard met de onroerendezaakbelasting (ozb) ophalen, dat is veel op het totaal van ruim 13 miljard. Gemeenten mogen zelf bepalen waar ze dit geld aan uitgeven.

Vooral de WOZ-waarde heeft invloed op de hoogte van die belasting en de WOZ-waarde is door de gestegen huizenprijzen fors toegenomen. Er zit altijd wat vertraging in het berekenen van de WOZ-waarde, dus de huizenprijsschommelingen (met ook dalingen) van afgelopen jaar zitten nog niet in de berekeningen van dit jaar.

Daarom neemt de ozb dit jaar gemiddeld met 7,5 procent toe. De WOZ-waarde voor een woning bedroeg op 1 januari 2022 368.000 euro, dat is 16,1 procent meer dan een jaar eerder. Vooral Rotterdammers gaan dat dit jaar merken: daar stijgt de ozb met ruim 13 procent. In Amsterdam ligt dat met 5 procent lager.

Niet zelf bepalen

Ook de afvalstoffenheffing en rioolheffing zijn belangrijke inkomsten voor gemeenten. Beide belastingen nemen ook dit jaar weer toe, maar er is een belangrijk verschil met de ozb. Gemeenten mogen namelijk niet zelf vrij bepalen waar ze het geld aan uitgeven: het moet echt naar afvalvervoer en -verwerking (afvalstoffenheffing) en de afvoer van afval- en regenwater (rioolheffing) gaan. Ook mogen de inkomsten niet hoger zijn dan de daadwerkelijke kosten.

En autobezitters zullen het al gemerkt hebben: ook de parkeerkosten nemen toe. Vooral in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht gaan de prijzen omhoog.

Er zijn ook nog wat kleinere belastingen, zoals kosten voor gemeentediensten (leges). Uitschieter daarbij zijn de secretarieleges, waar gemeenten ruim 50 procent meer inkomsten verwachten. Secretarieleges zijn kosten die je betaalt voor het aanvragen van identiteitsbewijzen.

De enorme stijging komt doordat in 2014 de geldigheidsduur van paspoorten en ID-kaarten verlengd werd van vijf naar tien jaar. Tussen 2019 en 2023 werden er dus weinig nieuwe documenten aangevraagd, maar dit jaar verlopen de eerste identiteitsbewijzen die tien jaar geldig waren. De gemeenten verwachten veel aanvragen en dus meer leges.

Daarnaast verwachten grote (en voor toeristen populaire) gemeenten als Amsterdam en Rotterdam een forse toename van de binnenkomende toeristenbelasting. Dat komt in de hoofdstad niet alleen doordat het aantal toeristen toeneemt, maar ook doordat de tarieven stijgen.

Minder hondenbelasting

Er is een belastingpot van gemeenten die waarschijnlijk wat gaat krimpen dit jaar, namelijk die van de hondenbelasting. Steeds meer gemeenten schaffen die af.

Om een grote daling gaat het niet. Het begrote potje 'overig' daalt (voor alle gemeenten tezamen) van 141 naar 138 miljoen euro.