Veel stoppers onder zorg- en bouwondernemers, 'om verschillende redenen'

Na zes jaar is het mooi geweest. Lonneke Spierings stopt met Lonneke Zorgt. Spierings gaat wel door met zorgen, maar sinds 1 januari niet meer als zzp'er. "Loondienst voelt weer fijn. Pensioenopbouw, arbeidsongeschiktheidsverzekering, het gaat allemaal weer vanzelf, heerlijk."

Spierings lijkt onderdeel van een trend. In alle sectoren samen stopten bijna 150.000 ondernemers afgelopen jaar met hun bedrijf, tienduizenden meer dan in 2022 en 2021, blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel. Tegelijkertijd nam ook de groei van het aantal starters af. Met als gevolg dat de toename van het aantal bedrijven stagneert.

De stoptrend is het sterkst in de zorg, met 21 procent meer stoppers dan in 2022. Oftewel ruim 15.000 gestopte zorgondernemers. Verreweg het hoogste aantal in vijf jaar.

Tegenwind op de bouwplaats

Bij het hoge aantal stoppers en het lage aantal starters spelen twee belangrijke ontwikkelingen mee, zegt de Tilburgse hoogleraar Joris Knoben. "In een deel van de sectoren zie je dat de economie afkoelt."

De economische tegenwind voelen ze bijvoorbeeld in de bouw. "In de coronaperiode was de vraag daar sterk toegenomen. Het leek toen alsof iedereen wilde verbouwen", zegt Knoben. "Dat zakte afgelopen jaar in. Daarnaast spelen er allerlei vergunningsproblemen en kostenstijgingen, waardoor er maar beperkt nieuwe huizen worden gebouwd."

Dus nam het aantal stoppers in de bouw met 19 procent toe ten opzichte van 2022. Het aantal starters bleef gelijk.

Een vergelijkbaar beeld is te zien in de horeca, waar de stevige concurrentie en hogere kosten leiden tot lagere marges. Gevolg: veel meer stoppers en minder starters.

Keuzes in bestuurskamers

In de zorg zou iets anders kunnen meespelen, zegt Knoben. "Daar is er geen wegvallende vraag. Maar er is wel beleid om schijnzelfstandigheid aan te pakken en loondienst aan te moedigen."

In die sector klinkt al langer een roep om minder zzp'ers in te huren. "Er zijn nu ook afspraken gemaakt tussen het kabinet en zorginstellingen om de inhuur te beteugelen", zegt Knoben. Mogelijk verklaart dat waarom het aantal stoppers is toegenomen. Overigens starten er nog steeds meer zzp'ers in de zorg dan dat mensen stoppen. Het aantal zzp'ers in de zorg stijgt dus nog steeds, maar langzamer dan eerst.

Ook bij Spierings speelde beleid een rol. Haar zzp-nering bedreef ze in de palliatieve en terminale zorg, de verzorging die thuis nodig is als mensen op sterven liggen. "De verzekering kortte het aantal toegewezen uren voor dit soort zorg", zegt Spierings. En dus was er steeds minder geld beschikbaar, terwijl het werk niet afnam. "Ik kon het eigenlijk niet meer uitleggen aan mijzelf en mijn klanten."

Het kan haar een beetje nijdig maken dat politieke keuzes haar persoonlijke keuzes beïnvloedden. "Ze hebben me precies waar ze me hebben willen", zegt Spierings. "Als zzp'er heb je de naam een graaier te zijn, maar ik hield minder over dan in loondienst." Ze werkte als zzp'er omdat ze de stervenszorg bij mensen thuis kon aanbieden en niet in een hospice. "Dat wordt nu steeds moeilijker."

Toch is Spierings blij met haar keuze. Naast haar ondernemersbestaan dook ze afgelopen jaren in de studieboeken voor het coachvak. "Ik wilde coach in de verpleegkunde worden", zegt Spierings. "En dat kan beter in loondienst." De ex-ondernemer vond precies wat ze zocht: een baan in de ouderenzorg waar ze én meewerkt in het team én een verbeterplan maakt om de ploeg collega's te coachen.