Groningen woedend over hervatting gaswinning: 'Bizar na twee dagen vorst'

De twee gaswinningslocaties in Groningen waar de afgelopen dagen even gebruik van is gemaakt, gaan weer dicht. Dat heeft demissionair staatssecretaris Vijlbrief van Mijnbouw bekendgemaakt. Maar voor de Groningse politiek is de zaak daarmee niet af.

Gedeputeerde Susan Top liet vandaag weten dat zij op de dag van het opstarten van de twee locaties op de hoogte is gebracht. "Ik ben buitengewoon teleurgesteld dat ik niet eerder, in de eerste fase, ben geïnformeerd", zei ze vanmiddag in een spoeddebat in het Groningse Provinciehuis. Een half uur voordat het kabinet het besluit openbaar maakte, kreeg Top een WhatsAppbericht met de informatie.

Tijdens het debat vertelde Top dat de eerste fase al twee weken voordat de waakvlam aangaat, in werking treedt. "Ik was ervan uitgegaan, maar kennelijk onterecht, dat ik vanaf dat moment al op de hoogte zou zijn gebracht", zei de partijloze mijnbouwgedeputeerde.

In het debat uitten Statenleden van verschillende fracties hun kritiek op de gang van zaken. "Bizar dat wij dit via de media moeten vernemen. Bizar zonder waarschuwing vooraf. Bizar na twee dagen vorst", zei Dries Zwart van de Partij voor het Noorden tijdens het debat.

Dichtgedraaid

Begin deze week maakte staatssecretaris Vijlbrief bekend dat hij de eerder dichtgedraaide gaskraan toch weer op de waakvlam zou zetten vanwege de vrieskou in Nederland. Het gaat om de productielocaties in het Groningse Spitsbergen en in Scheemderzwaag. De staatssecretaris zei meteen al dat het waarschijnlijk om een paar dagen zou gaan.

En inderdaad, de locaties gaan weer dicht, meldt RTV Noord nu. "Die opdracht heb ik gegeven op basis van gegevens van het KNMI waaruit blijkt dat de gemiddelde effectieve etmaaltemperatuur voor de komende 14 dagen niet meer onder de -6,5 graden Celsius uitkomt", meldt Vijlbrief in een brief aan de Tweede Kamer.

'Onrust heel vervelend'

De waakvlam was volgens de staatssecretaris een voorzorgsmaatregel, voor het geval dat huishoudens zonder gas zouden komen te zitten tijdens de vrieskou. In de ongeveer twee dagen dat de gaslocaties hebben aangestaan, is er volgens hem een "minimale hoeveelheid" van 8 miljoen kuub gas gewonnen.

"In verhouding tot een jaar vol gaswinning is dat heel weinig", zegt de woordvoerder van de staatssecretaris. In recordjaar 2013 ging het om bijna 54 miljard kubieke meter Gronings gas. "Maar dat speelt niet mee voor het gevoel dat Groningen nu heeft", aldus de woordvoerder. Vijlbrief erkent in zijn brief dat zijn besluit "onrust" heeft veroorzaakt in Groningen. "Dat vind ik heel vervelend."

Transportprobleem

"Wanneer komt de veiligheid van Groningers eens voorop te staan?", vroeg Merel Jonkheid van de Groninger Bodem Beweging zich eerder deze week af. Volgens haar blijkt hieruit dat de staatssecretaris "bij het minste of geringste" de waakvlam aanzet. "Terwijl er absoluut geen leveringsproblemen zijn. Daarmee laten zij Groningers wéér in de kou staan."

In het spoeddebat vanmiddag vroegen verschillende partijen zich af of de staatssecretaris bij de volgende vorstperiode weer voor heropening van de gaswinningslocaties kiest. "Geeft dit aan dat we zitten met een hele zwakke infrastructuur op gaswinningsgebied?", aldus Statenlid Harm Nieboer (BBB).

In zijn Kamerbrief legt de staatssecretaris uit dat een transportprobleem hem tot zijn besluit bracht: "Als (de gasopslag bij, red.) Norg uitvalt op een koude dag, dan kan er niet meer snel genoeg voldoende gas worden getransporteerd naar de gebruikers. En dat terwijl juist dan de vraag naar gas heel groot is door de kou."

Daarmee sluit Vijlbrief dus niet uit dat hij bij een volgende vorstperiode de gaskraan ook weer opendraait. De enige zekerheid die hij de Groningers geeft is dat de gaskraan "zo spoedig mogelijk definitief sluit". In zijn brief is hij stellig: "Het Groningenveld wordt per 1 oktober 2024 definitief gesloten."