Drie dagen van formatieoverleg in Hilversum klaar

Er wordt ook gepraat over de inhoud

Er kunnen na deze week van gesprekken op Landgoed Zwaluwenberg een paar conclusies worden getrokken, zegt verslaggever Xander van der Wulp.

"Het is informateur Plasterk gelukt alle partijen aan tafel te houden. Er wordt inmiddels ook gesproken over de inhoud. Dat betekent wel dat echt spannende besluiten vooruit zijn geschoven. Het voornemen om eerst garanties van de PVV te eisen op het gebied van de rechtsstaat en de grondrechten en pas daarna over de inhoud te gaan overleggen, lijkt al pratend te zijn gesneuveld.

Het is een beproefde strategie in kabinetsformaties dat een informateur eerst op zoek gaat naar overeenkomsten tussen partijen. Zeker als er weinig andere mogelijkheden zijn voor coalities.

Een 'moment van de waarheid' waarbij de partijen elkaar goed in de ogen moesten kijken en daarna moesten zeggen of ze samenwerking echt voor zich zien, zou er niet zijn geweest. Ook een besluit over de vorm waarin de vier partijen mogelijk kunnen samenwerken, wordt bewust uitgesteld.

Volgende week praten ze verder, gewoon weer in de Tweede Kamer. Dat kun je een 'goed teken' noemen na deze dagen in het Hilversumse bos, maar er moeten ook nog heel veel stappen gezet worden. Over de kans dat ze er uiteindelijk uitkomen, is nog weinig zinnigs te zeggen."

Onderhandelaars sluiten drie dagen van overleg af

In de formatie hebben de partijleiders en secondanten van PVV, VVD, NSC en BBB drie dagen van overleg in Hilversum afgesloten. Onder leiding van informateur Plasterk praatten ze op het landgoed De Zwaluwenberg onder meer over "een gezamenlijke basislijn voor het waarborgen van de Grondwet, de grondrechten en de democratische rechtsstaat". De betrokkenen wilden na afloop niets inhoudelijks kwijt over het verloop van het overleg. Plasterk liet alleen weten dat de gesprekken in goede sfeer zijn gevoerd.

Dat het overleg op het landgoed plaatsvond, was onder meer omdat dat terrein makkelijk is af te sluiten. Een deel van de betrokkenen heeft de afgelopen dagen ook op De Zwaluwenberg geslapen.

Volgende week dinsdag gaan de gesprekken verder. Dat gebeurt dan weer in het gebouw van de Tweede Kamer.

De Zwaluwenberg speelt voor vierde keer rol in formatie

Het is niet de eerste keer dat partijen die mogelijk een coalitie kunnen vormen, hun heil buiten Den Haag zoeken. En er is nu voor de vierde keer gekozen voor landgoed De Zwaluwenberg. Dat lijkt nu zo'n beetje dé locatie te zijn waar partijen nader tot elkaar moeten komen.

Het monumentale landgoed wordt in het dagelijks leven gebruikt door de inspecteur-generaal der Krijgsmacht, een soort ombudsman die kan bemiddelen in conflictsituaties. Veel in het interieur herinnert nog aan de bijna dertig jaar dat prins Bernhard die functie had.

Zeventien jaar geleden, in 2007 werd deze plek voor het eerst gekozen in de aanloop naar de vorming van het kabinet Balkenende IV. Er zijn vele voordelen: afgezonderde ligging, goede beveiliging, centraal in het land. Ook tijdens moeilijke momenten in de formaties in 2017 ( kabinet-Rutte III) en 2021 (Rutte IV ) werd naar De Zwaluwenberg uitgeweken.

Verslaggever Marleen de Rooy: afwachten of er voldoende vertrouwen is

"Het onderwerp 'rechtsstatelijkheid' en hoe daarmee om te gaan, is vandaag het belangrijkste voor de onderhandelaars en de secondanten die bij informateur Plasterk aan tafel zitten. Wat wij horen, is dat er de komende dagen ook andere onderwerpen op de agenda staan: de zorg, migratie en dan met name asiel, maar ook de financiën", zegt politiek verslaggever Marleen de Rooy vanuit Hilversum.

"Het idee is dat de meeste mensen op landgoed De Zwaluwenberg bij Hilversum zullen overnachten om elkaar ook buiten de onderhandelingen om wat beter te leren kennen. Elkaar in de ogen te kijken en zien of er een vertrouwensbasis ontstaat, waarop er plannen voor het land kunnen worden gemaakt. Omdat het over zulke grote thema's gaat, waarover de partijen nog niet eerder met elkaar hebben gesproken, kunnen er grote stappen worden gezet. Maar het kan ook dat de partijen juist verder uit elkaar komen te liggen en dat het snel misgaat. Dat moeten we afwachten de komende dagen."

Onderhandelaars en secondanten komen aan bij De Zwaluwenberg

Agractie cirkelt met vliegtuigje boven onderhandelaars

Agractie Nederland heeft vanmorgen een vliegtuig boven landgoed De Zwaluwenberg laten cirkelen. Op een sleep stond de boodschap: "NPLG en KDW weg ermee". Daarmee verzet de boerenprotestgroep zich tegen het stikstofbeleid van het huidige demissionaire kabinet. Ze willen de onderhandelaars meegeven dat het anders moet.

NPLG staat voor Nationaal Programma Landelijk Gebied. De boeren vinden de huidige milieuregels die daarin worden verwoord, te streng. KDW is een afkorting van 'kritische depositiewaarde', wat zoveel betekent als de maximale hoeveelheid stikstof die de natuur aankan. De kdw heeft onder meer gevolgen voor de hoeveelheid mest die boeren mogen uitrijden.

Het schrappen van beide punten door een volgend kabinet is "dermate cruciaal voor de toekomst van boeren dat wij bereid zijn hiervoor extra stikstofuitstoot te veroorzaken door het laten vliegen van een vliegtuig om deze boodschap nadrukkelijk over te brengen", zegt Agractie.

Plasterk: drie dagen praten in Hilversum

De onderhandelende partijen in de formatie zijn bij elkaar op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum. Daar praten PVV, VVD, NSC en BBB de komende drie dagen onder leiding van informateur Plasterk onder meer over "een gezamenlijke basislijn voor het waarborgen van de Grondwet, de grondrechten en de democratische rechtsstaat". De Zwaluwenberg, de werkplek van de Inspecteur-generaal der Krijgsmacht, wordt vaker gebruikt in formaties. Plasterk daarover: "Ik geloof dat de vorige drie formaties hier zijn gedaan en ook alle drie een succes zijn geworden. Dus misschien is dat een goed teken."

Plasterk zei dat er deze dagen "inhoudelijke punten" op de agenda staan: "We gaan zo snel als het kan en zo rustig als het moet." Hij en de onderhandelaars wilden niets zeggen over de inhoud, ook niet over drie 'anti-islamwetsvoorstellen' van de PVV. PVV-leider Wilders maakte gisteren bekend dat die worden ingetrokken. Wilders wilde alleen kwijt dat hij zin heeft in de onderhandelingen. NSC-voorman Omtzigt had een 'Abraham-krentenwegge' meegenomen. Hij trakteert, omdat hij gisteren vijftig is geworden.

Het is weer voor het eerst in bijna drie weken dat de partijen onder leiding van de informateur praten. Vorige week zijn er wel enkele gesprekken geweest tussen partijen onderling. Plasterk vindt dat heel goed: "Ik denk dat het heel belangrijk is dat mensen los van de formele tafel zo af en toe achterlangs even de koppen bij elkaar steken en nog even wat verder bijpraten." Een aantal betrokkenen blijft ook slapen op De Zwaluwenberg. Volgende week gaan de gesprekken verder in Den Haag.

NSC, BBB, VVD en PVV vandaag weer om tafel in Hilversum

Informateur Ronald Plasterk hervat vandaag de gesprekken tussen PVV, VVD, NSC en BBB. Dat gebeurt op landgoed De Zwaluwenberg bij Hilversum. De partijen hadden een kleine drie weken geen formele bijeenkomsten.

Vooruitlopend op de gesprekken vandaag schreef PVV-leider Wilders gisteren aan de Kamervoorzitter dat zijn partij drie oude, omstreden anti-islam wetsvoorstellen intrekt. Het gaat onder meer om voorstellen om straffen in te stellen voor het bezit van een koran of het bezoeken van een moskee of islamitische school. Ook voorstellen om het kiesrecht af te nemen van mensen met een dubbele nationaliteit en jihad-verdachten zonder tussenkomst van een rechter vast te zetten, neemt de partij terug.

De BBB noemde dit in een reactie een "mooie stap voorwaarts", maar ook slechts een "eerste stap". Met name NSC, de partij van Pieter Omtzigt, hamert erop dat de grondrechten niet mogen worden aangetast. Deze voorstellen deden dat volgens de Raad van State wel. Volgens politiek verslaggever Marleen de Rooy laat dit zien "hoe ver de partijen uit elkaar liggen op dat gebied". Een stap om dichter bij elkaar te komen is volgens haar gemaakt, maar "er is nog een lange weg te gaan".

Welkom!

Welkom in het formatieblog, waarin we je op de hoogte houden van de ontwikkelingen bij de vorming van een nieuw kabinet.

Lees hier ons eerdere blog terug.