Mogelijke jacht op 'beschermde' wolf roept sterke reacties op

De Europese Commissie wil dat de wolf van 'strikt beschermd' naar 'beschermd' gaat. Dat maakt wolven nog niet direct loslopend wild voor jagers, maar het voorstel opent wel de deur voor afschot, ook in Nederland. Dat roept heel uiteenlopende reacties op.

"Heel goed nieuws!" Zo reageert Europarlementariër Bert-Jan Ruissen van de SGP verheugd. "Dit is precies wat we jarenlang bepleitten vanwege de grote schade aan vee en wild." Ruissen was een van de indieners van de resolutie om de EC te vragen om herziening van de status, november vorig jaar. Toen die werd aangenomen, begon Von der Leyen van de Europese Commissie een inspraakronde en een heroverweging van de status.

"Dit is een forse stap in de goede richting", zegt Harold Zoet, gedeputeerde van de BBB in Gelderland, die eveneens in Brussel heeft gelobbyd voor de aanpassing. "Nederland en Europa moeten nu doorpakken en het voorstel zo snel mogelijk doorvoeren"

Dreigende inteelt

Ruissen zegt dat de wolf bovendien geen bedreigde soort meer zou zijn in Europa. Natuurorganisatie IUCN ziet dat anders. Zes van de negen grensoverschrijdende wolvenpopulaties van Europa zouden nog kwetsbaar tot bedreigd zijn.

Ook in Nederland is de populatie nog in ontwikkeling, zegt wolvenexpert Leo Linnartz van natuurorganisatie ARK. Zijn zorg zit niet alleen in mogelijke jacht in Nederland, maar ook over de grens. "De populatie in Nederland is nog afhankelijk van contact met wolven in Duitsland. Als die uitwisseling stopt, dreigt uiteindelijk inteelt."

Afschot toestaan is strijdig met eerdere afspraken, zegt wolvenexpert Leo Linnartz van ARK. "We hebben met elkaar afgesproken de wolf in een gunstige staat van instandhouding te brengen. Daar zijn we nog niet, en als we de jacht openen, gaan we ook zo weer achteruit."

Wolvenpopulaties zijn volgens natuurbeschermers van belang om grote natuurgebieden, zoals in Nederland de Veluwe, compleet te maken. Daar lopen nu onnatuurlijk grote aantallen edelherten en wilde zwijnen rond, waardoor jonge bomen vrijwel geen kans hebben. Een soortgelijk probleem speelt in Nederland op de Oostvaardersplassen, waar zich nog geen wolvenroedel gevestigd heeft.

Wolf in bestemmingsplannen

De voornaamste problemen spelen buiten natuurgebieden, waar individuele wolven landbouwdieren aanvallen. Daarbij worden jaarlijks enkele honderden dieren gedood, voornamelijk schapen.

Alhoewel de financiële schade vergoed kan worden, wil landbouworganisatie LTO een structurele oplossing. LTO noemt het voorstel van de Europese Commissie "een goede stap" en wil dat er in Nederland gebieden worden aangewezen "waar wel of geen ruimte is voor de wolf". Jacht zou volgens LTO mogelijk moeten zijn waar preventie niet mogelijk blijkt.

Ook daar bestaat een meningsverschil met natuurbeschermers. Die zeggen ten eerste dat de verplichte preventiemaatregelen in praktijk niet worden genomen. Bij een gewoon schrikdraad kan een ronddwalende wolf er overheen of onderdoor. Een wolfwerend raster, een fijnmaziger en hoger net waar ook stroom op staat, zou schapen wel effectief beschermen.

Overlast door ontheemde jongen

Linnartz denkt bovendien dat afschot averechts werkt. Wolven willen van nature in familieverband optrekken. Dat doen ze het liefst in rustige natuurgebieden, waar ze jagen op prooien die ze goed herkennen, omdat ze er duizenden jaren mee hebben samengeleefd. "Bij jacht wordt vaak de belangrijkste kostwinner afgeschoten", zegt de ecoloog. "Dan valt het familieverband uit elkaar, en gaan onervaren wolven ronddwalen. Die gaan voor gemakkelijke prooien - zoals een weiland vol schapen."

Dat preventie effectiever is dan afschot blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek, zegt Sabien Leemans van het Wereld Natuur Fonds vanuit Brussel. Die wetenschappelijke onderbouwing mist ze juist bij het voorstel van de Europese Commissie, dat ze "ondoordacht" noemt. Ze spreekt verder van een unicum: zo'n voorstel tot afzwakking van natuurbescherming deed de Europese Commissie nog niet eerder.