Noor de Kort
redacteur Online
Noor de Kort
redacteur Online
GroenLinks en PvdA hebben er opvallend veel nieuwe leden bij gekregen sinds de Tweede Kamerverkiezingen, blijkt uit een rondvraag van de NOS. Ook de ledenaantallen van andere politieke partijen zijn afgelopen week gegroeid, maar die toename is volgens de meeste partijen "normaal" in verkiezingstijd.
GroenLinks kreeg er in de week na de verkiezingen 2242 nieuwe leden bij. "De toename van deze week is vele malen groter dan bij eerdere verkiezingen", zegt een woordvoerder van GroenLinks. "Het gaat zowel om leden die terugkomen als mensen die nog nooit lid zijn geweest van een partij."
Ook de groei bij de PvdA is volgens een woordvoerder opvallend. De partij mocht 1502 nieuwe leden noteren. Bij twee eerdere verkiezingen groeide de partij naar eigen zeggen met 100 tot 300 leden.
De combinatie GroenLinks-PvdA werd vorige week de tweede partij met 25 zetels. De grote winnaar van de verkiezingen was de PVV met 37 zetels, maar bij deze partij is een eventueel effect van de verkiezingsuitslag op het aantal leden niet zichtbaar. De partij heeft namelijk maar één lid: Geert Wilders.
De VVD wilde niet meewerken aan deze publicatie. De partij werd vorige week de derde partij, maar verloor tien zetels.
Behalve de VVD wilde ook Denk geen ledenaantallen delen. Forum voor Democratie reageerde niet op het verzoek om informatie aan te leveren. De SGP kon geen cijfers verstrekken over afgelopen week; de partij groeide in de afgelopen maand naar eigen zeggen met zo'n 200 leden.
Verkiezingsuitslag werkt door
Volgens de PvdA-woordvoerder heeft de toename van leden "alles te maken met de verkiezingsuitslag". "Mensen die deze vinden tegenvallen, zullen op zoek gaan naar partijen die daar weerwoord aan geven." GroenLinks durft de groei niet een op een te koppelen aan de grote winst voor de PVV vorige week. "Maar het was wel opvallend dat we direct na de eerste exitpoll om de paar minuten een nieuwe aanmelding hadden."
Maar de toename heeft volgens de twee partijen ook te maken met enthousiasme over de samenwerking tussen GroenLinks en PvdA. Bij de aankondiging van de samenwerking zou er ook al een piek geweest zijn.
Met name bij PvdA is de groei interessant, vindt Leonie de Jonge van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen. Sinds 2013 telde de partij volgens haar ieder jaar minder leden. "Het lijkt erop dat ze dit voor het eerst in tien jaar weten te keren. Nu is het de vraag of dit een tijdelijke reflex is, of dat het standhoudt."
Nieuwe partijen
Ook NSC, dat met 20 zetels de vierde partij werd, heeft sinds vorige week een flink aantal nieuwe leden: 830. De partij van Pieter Omtzigt deed vorige week voor het eerst mee aan de verkiezingen. "We groeien nog steeds onverminderd hard", zegt een woordvoerder.
"Bij nieuwe partijen zien we vaker een grote groei in de ledentallen", zegt De Jonge. "In 2022 zagen we dat bij BBB en BVNL." Tussen de jaren 80 en 2015 was er volgens haar in absolute getallen een daling van leden bij politieke partijen. Maar sinds 2017 neemt het aantal leden weer toe. Dat jaar groeide Forum voor Democratie flink, destijds nieuw. Inmiddels is het in leden de grootste partij.
'Normale' groei
Naast GroenLinks en PvdA zijn meer linkse en progressieve partijen sinds vorige week gegroeid, zoals Partij voor de Dieren, D66, Volt en de SP. Die toename is vergelijkbaar met de groei in de week na eerdere Tweede Kamerverkiezingen, zeggen PvdD, Volt en de SP. Ook het CDA en de ChristenUnie hebben meer leden dan voor de verkiezingen, hoewel het niet gaat om enorme aantallen.
"Het is gebruikelijk dat partijen leden winnen in tijden van verkiezingen", zegt De Jonge. "In het verkiezingsjaar 2021 groeide de ledenaantallen bijvoorbeeld met 15 procent, wat best veel is." Vorig jaar, een jaar zonder landelijke verkiezingen, groeide het aantal leden volgens De Jonge een stuk minder: met 1,3 procent.
Een partij die na vorige week juist minder leden heeft, is JA21. Dat heeft volgens een woordvoerder te maken met de teruggang van 3 zetels naar 1 zetel in de Tweede Kamer. "Mensen zijn daarover teleurgesteld."
Ook de BBB komt netto uit op een klein verlies van zeven leden. De partij zegt dat na jaren van grote groei het ledenaantal nu is gestabiliseerd. "De uitslag van deze verkiezingen heeft weinig effect gehad."
