Steeds meer 'wrapped' apps, maar die zijn wel in strijd met de privacyregels

Altijd al willen weten wie jou heeft geblokkeerd op Instagram? Of hoeveel video's je hebt bekeken op TikTok? Zogenoemde 'wrapped apps' claimen dit allemaal te kunnen. Die verzamelen data van sociale media en maken een overzicht van het aantal volgers, het aantal likes en de best bekeken verhalen en posts uit bijvoorbeeld een heel jaar. Maar het delen van data daarover is vaak niet zonder gevolgen.

Een van de bekendste wrapped jaaroverzichten is dat van Spotify. Een aantal jaar geleden kwam het muziekplatform voor het eerst met een lijst van de meest beluisterde nummers en het aantal uur dat daaraan is besteed. Jaarlijks verschijnt dit overzicht eind november of begin december.

Het grote verschil tussen Spotify en andere platformen is dat Spotify zelf data verzamelt. Bij het maken van een account accepteer je daarvoor de voorwaarden. Veel andere apps die op de markt zijn, worden gemaakt door kleinere, onbekende bedrijven en niet door de moederbedrijven van Instagram of TikTok zelf.

Bijvoorbeeld de app Wrapped for Instagram van het bedrijf Wrapped Labs, dat begin deze maand de top-10 bereikte in de App Store. Hiermee kun je zien wie je 'topvrienden' zijn, maar ook wie jou heeft geblokkeerd.

En dat is gevaarlijk, zei socialemedia-expert Roos van Vugt begin deze maand in het NPO Radio 1 programma De Nieuws BV. "Je geeft je data helemaal weg als je moet inloggen en je accountnaam en wachtwoord mee moet geven. Hackers kunnen hiermee aan de haal gaan."

Wrapped for Instagram is inmiddels niet meer te vinden in de App Store, maar wie goed zoekt stuit nog wel op Wrapped 2023. Die app biedt bijna hetzelfde concept, maar gebruikers hoeven geen wachtwoord en gebruikersnaam in te voeren.

Het bedrijf achter de app wil wel dat je data downloadt uit je TikTok- of Instagramaccount, om deze vervolgens in een zipbestand te uploaden in de app. Daarna krijg je een video van alle hoogtepunten te zien.

Maar informatie over wie er achter de ontwikkeling zit is volgens tech-deskundige Danny Mekić niet terug te vinden in de privacyvoorwaarden. "Het ziet er heel dubieus uit. Het is niet duidelijk met welk bedrijf je te maken hebt." Hij doelt onder meer op het e-mailadres, waar ze gebruik maken van de merknaam Instagram met een 0 ervoor.

Als Mekić verder analyseert valt hem ook de spelfout 'Tik Tock' op in de App Store. Volgens hem is dat een reden om alert te zijn.

"Ik kan niet met zekerheid zeggen of ze illegaal data van gebruikers pakken, want ze claimen van niet. Maar ik zou mensen afraden deze app te gebruiken." Dat ligt vooral aan de privacyvoorwaarden, die volgens Mekić niet voldoen aan de AVG, de Europese regels omtrent het verwerken van persoonsgegevens.

Een woordvoerder van de Nederlandse toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens zegt geen klachten te hebben gekregen over wrapped apps, maar waarschuwt wel dat gebruikers in zijn algemeenheid voorzichtig moeten zijn met het downloaden van apps die data verzamelen.

Gebruikers die toch een jaaroverzicht willen hebben, doen er volgens socialemedia-experts goed aan om te controleren wie de app heeft ontwikkeld en de privacyvoorwaarden te lezen. "En bij twijfel: verwijder de app én verander je wachtwoord", vertelt Roos van Vugt.