Prijsplafond verdwijnt, energieprijs omhoog in januari

• 

  Rob Koster

  Economieverslaggever

Voor veel Nederlanders stijgt per januari de energierekening vanwege een hogere gasprijs. Twee van de drie grote energiebedrijven zijn begonnen met het informeren van hun klanten over de nieuwe variabele tarieven vanaf 1 januari 2024. De stijging wordt veroorzaakt door onrust op de internationale gasmarkt en een verhoging van de belasting op gas.

Voor 1 miljoen klanten van Essent gaat de gasprijs voor variabele contracten omhoog van 1,3271 euro naar 1,4494 euro per kubieke meter. Bij Vattenfall stijgt de prijs van 1,2975 naar 1,5030 euro per kubieke meter gas.

Meer dan de helft van de prijsstijging wordt volgens Vattenfall veroorzaakt door de hogere belasting op gas. Zonder deze verhoging zou de kubieke meterprijs "ruim onder het prijsplafond van de overheid zijn gebleven," aldus een woordvoerder van Vattenfall.

De overheid verhoogt de gasbelasting en verlaagt de elektriciteitsbelasting om daarmee de overstap van gas naar elektrisch verwarmen te stimuleren. Niet uitgesloten is dat door de verkiezingsoverwinningen van de PVV en NSC, de verhoging van de belasting op gas weer ter discussie komt te staan. De Eerste Kamer moet de verhoging van de belasting op gas nog goedkeuren in december.

Prijsplafond stopt op 1 januari

Begin dit jaar stelde de overheid het prijsplafond in voor gas en elektriciteit, Hiermee moesten huishoudens beschermd worden tegen extreme energieprijzen. Voor gas betekende dat een maximumtarief van 1,45 euro per kubieke meter tot een verbruik van 1200 kubieke meter.

Komend jaar is er geen prijsplafond meer en zijn huishoudens weer overgeleverd aan de grillen van de markt. Essent houdt de gasprijs bewust net onder die 1,45 euro per kubieke meter.

Elektriciteitsprijs daalt

Waar de prijs van gas stijgt, daalt die van elektriciteit een beetje. Bij Essent gaat de prijs van het variabele tarief van 0,3904 naar 0,3851 euro en bij Vattenfall van 0,3463 naar 0,3394 euro. Beide energiebedrijven blijven met de elektriciteitsprijs onder het prijsplafond dat de overheid afgelopen jaar hanteerde. Die was voor elektriciteit tot 2900 kilowattuur vastgesteld op 0,40 euro per kilowattuur.

Of mensen volgend jaar meer gaan betalen en hoeveel, hangt af van hun contract en de hoeveelheid gas en elektriciteit die ze verbruiken. De eerder genoemde tarieven gelden voor de contracten met een variabel tarief. Dat zijn er in Nederland nu zo'n vier miljoen.

Steeds meer mensen stappen over op een vast contract. In maart waren dat nog zo'n twee miljoen mensen, inmiddels zijn het er al drie miljoen en het aantal blijft stijgen.

Vaste contracten ook beïnvloed

De mensen met een vast contract hebben langdurig de prijs van gas en elektriciteit vastgelegd. Toch kunnen ook zij te maken krijgen met een hogere energierekening vanwege de belastingverhoging op gas, verwacht ook commercieel directeur Boudewijn den Herder van Essent.

"De energiebelasting op gas neemt verder toe en de netbeheerkosten zullen met zo'n 100 euro per jaar stijgen. De betaalbaarheid van de energierekening staat daardoor nog steeds onder druk."

Uit onderzoek van Essent blijkt dat bijna een kwart van de mensen zich nog niet realiseert dat vanaf 1 januari het prijsplafond verdwijnt. 6 procent van de mensen heeft op dit moment nog een variabel contract dat boven het prijsplafond ligt, constateerde eerder deze maand de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De toezichthouder waarschuwde dat er inmiddels voldoende goedkopere alternatieven zijn. Sommige mensen lijken door onoplettendheid dief van hun eigen portemonnee te zijn.