Rutte ontmoet NAVO-baas Stoltenberg, die hij wil opvolgen
Mark Rutte bezoekt vanavond in Brussel de secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg. Volgens Den Haag gaat het om een regulier overleg van 19.00 tot 21.00 uur, om de geopolitieke situatie in de wereld te bespreken. Maar sinds Rutte twee weken geleden openlijk solliciteerde naar de baan als opvolger van Stoltenberg als NAVO-topman, is niets meer regulier.
Ook op het NAVO-hoofdkantoor wordt volop gespeculeerd over Ruttes kansen op de belangrijke plek. De demissionair premier heeft goede papieren, onder meer omdat hij een van de langstzittende regeringsleiders van de Europese Unie is.
Concurrentie
Eén concurrent heeft zich inmiddels publiekelijk gemeld, de Estse premier Kaja Kallas. Ook zij is in de race om het militaire bondgenootschap te gaan leiden, laat ze weten op een evenement van Politico in Washington.
In haar voordeel spreekt dat ze een vrouw is. In de bijna 75 jaar dat het militaire bondgenootschap bestaat, hadden uitsluitend mannen er de leiding. Veel mensen vinden het daarom tijd voor een topvrouw.
Nederland, sinds de oprichting in 1949 lid van de NAVO, voldoet nog niet aan de norm om ten minste 2 procent van het bruto binnenlands product uit te geven aan defensie. Estland, dat in 2004 lid werd, wel. Kallas lijkt daarmee over betere papieren te beschikken.
Op de bijeenkomst in Washington waar Kaja Kallas haar kandidatuur bevestigde, grapte ze daarom: "De komende secretaris-generaal moet uit een nieuwe NAVO-lidstaat komen. En absoluut uit een land dat minstens 2 procent uitgeeft aan defensie. Het zou goed zijn als het een vrouw was. Dus logisch dat het Mark Rutte wordt."
Maar de Estse heeft ook critici. Volgens NAVO-ingewijden is ze té anti-Russisch. Tegenstanders zijn bang dat dat een obstakel is als er weer contacten worden aangeknoopt met Rusland.
Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne stelt Kallas zich op als een hardliner als het gaat om sancties en andere strafmaatregelen tegen Rusland. De regeringsleiders van de andere Baltische staten, die grenzen aan Rusland, zouden de kandidatuur van Kallas daarom juist steunen.
Steun van belangrijke landen
Maar ook Rutte toonde zich na de inval door Rusland een trouwe bondgenoot van Oekraïne. Zo pleitte hij relatief snel voor het sturen van tanks en gevechtsvliegtuigen. Door die opstelling zou Rutte mogelijk ook voor de Baltische landen een aanvaardbare NAVO-topman kunnen zijn.
En Rutte heeft de belangrijkste spelers al achter zich, klinkt het achter de schermen. Zo zou hij kunnen rekenen op steun van de Fransen, de Britten en de Duitsers. De belangrijkste speler, de VS, heeft Rutte al twee keer gepolst. Een formele procedure is er niet, de benoeming komt tot stand in achterkamertjes.
Of Rutte ook echt de hoogste NAVO-baas wordt, blijkt vermoedelijk pas volgend voorjaar. De termijn van de huidige secretaris-generaal Stoltenberg werd al een paar keer verlengd omdat geen geschikte opvolger gevonden werd. Hij blijft aan tot 1 oktober volgend jaar.
