NOS stapt over op officiële, ‘Groene’ spelling
Schrijf je paddenstoel of paddestoel? 1 aprilgrap of 1-aprilgrap? Barbecueën of barbecuen? Het antwoord is: dat hangt ervan af welke leer je aanhangt als het gaat om spellen: de officiële, 'Groene' of de alternatieve, 'Witte' spelling.
Tot vandaag volgde de NOS, net als enkele landelijke dagbladen en het Genootschap Onze Taal, de alternatieve spelling. Dat verandert: voortaan hanteert de redactie de officiële spelling, zoals die te vinden is in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.
De termen 'Groen' en 'Wit' dateren uit een analoog verleden: oudere lezers herinneren zich mogelijk het Groene Boekje. Dat zwierf rond op alle nieuwsredacties, bij overheidsinstanties en op allerlei andere plekken waar correct Nederlands moest worden geschreven.
Kruitdampen
Tot in 2005 een hooglopende discussie losbarstte naar aanleiding van alweer een spellinghervorming. Paardebloem werd paardenbloem en zo waren er ook andere wijzigingen die niet overal goed vielen. NRC, de Volkskrant, Trouw en de NOS rebelleerden en sloten zich aan bij de alternatieve spelling die al enige tijd werd gehanteerd door Onze Taal, met bijbehorende Spellingwijzer, ook wel 'het Witte Boekje'.
Maar de kruitdampen zijn inmiddels al lang en breed opgetrokken. De onenigheid tussen de Taalunie en Onze Taal is voorbij. Er zijn bij nader inzien niet zo veel verschillen en sommige 'Witte' keuzes zijn dan minder logisch. Zo schrijft de NOS al langer per se (Groen dus) in plaats van persé (Wit). Die laatste versie leverde altijd veel boze reacties op, ook omdat zo'n bondig woord nog wel eens in koppen opduikt.
Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor van tevoren (Wit: vantevoren) en voor zover (Wit: voorzover). Verder is het Groene 'pannenkoek' inmiddels allang ingeburgerd. En afgaand op de e-mails die binnenkomen op tikfout@nos.nl is het publiek er ook aan gewend: lezers en kijkers wijzen geregeld op een spelfout, terwijl het dan vaak gaat om de Witte Spelling.
Enkele verschillen tussen 'Groen' en 'Wit'
Groene spelling | Witte spelling |
pannenkoek | pannekoek |
de-escalatie | deëscalatie |
per se | persé |
oud en nieuw | Oud en Nieuw |
stand-by | standby |
50 eurobiljet | 50-eurobiljet |
dedain | dédain |
gedachtegoed | gedachtengoed |
Het aantal 'Witte spellers' loopt simpelweg terug, en dat is ook logisch: op school wordt immers alleen de Groene spelling onderwezen.
Het vervagende onderscheid komt ook tot uitdrukking in het 'Taalloket' van Onze Taal, dat tot nu toe voor spellingkwesties de leidraad was van de NOS-redactie. Daar worden altijd de Groene en Witte versies van woorden naast elkaar gepresenteerd en dat was voor veel redacteuren verwarrend.