Europees Parlement niet blij met Tunesiëdeal, maar staat praktisch buitenspel

• Nisrine Sahla

  Redacteur Brussel

Van alle kanten klonk vandaag in het Europees Parlement kritiek op de Tunesiëdeal. Het parlement boog zich voor het eerst over het akkoord dat de Europese Unie in juli sloot met Tunesië. Sommige Europarlementariërs zijn boos over de deal zelf, anderen vinden dat de invoering ervan niet snel genoeg gaat. Een grote meerderheid vindt dat ze hoe dan ook niet zijn meegenomen bij de totstandkoming van deze deal.

In juli spraken demissionair premier Rutte, zijn Italiaanse collega Meloni, de voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen en de Tunesische president Saied met elkaar af dat de Europese Unie geld zou geven om de Tunesische economie te ondersteunen. In ruil daarvoor zou Tunesië de mensen tegenhouden die de EU via de Middellandse Zee willen bereiken.

Maar de afspraken zijn na twee maanden nog steeds niet uitgewerkt. Het aantal migranten dat via Tunesië naar de EU komt is intussen niet gedaald, maar enorm gestegen.

Cynisch migratiebeleid

Malik Azmani, die namens de VVD in het Europees Parlement zit, steunt het initiatief. "Maar helaas zien we nog geen resultaten. De deal tussen de EU en Tunesië lijkt vast te zitten in de invoeringsfase en er worden weinig details gedeeld."

De kritiek komt niet alleen van Nederlandse partijen, de frustratie wordt breed gedeeld. "De migratiedeal is een bedreiging voor Europa en de veiligheid ervan", zegt de Zweedse Europarlementariër Sara Skyttedal van de Christendemocraten. Volgens haar moeten de Europese grenzen beter worden beschermd en moet de EU de samenwerking met landen als Tunesië versterken. "Dit is een cynisch migratiebeleid", zei ze.

Woestijn

Een foto van een dode moeder en haar dochter in de woestijn werd een paar keer aangehaald door verschillende Europarlementariërs. De foto verscheen eind juli op sociale media en zorgde voor flinke ophef. De moeder en dochter op de foto waren door Tunesië terug de woestijn in gestuurd, waar ze stierven aan uitdroging.

Volgens Sophie in 't Veld (voorheen D66, nu onafhankelijk Europarlementariër) is de situatie op de foto het gevolg van deze deal. "Betaald door Europees geld. Deze deal voldoet niet aan onze Europese normen, het is verraad." Ook de sociaaldemocratische Italiaanse Europarlementariër Pietro Bartolo gebruikte de foto om kritiek te leveren op het akkoord. "Tunesië stuurt zijn eigen mensen de woestijn in", hekelde Bartolo.

Buitengesloten

"We zijn niet meegenomen in het besluit", zegt de Belgische Europarlementariër Hilde Vautmans, die namens de Vlaamse Liberalen in het parlement zit. "Na twee maanden hebben we nog steeds niet alle details van het akkoord en ondertussen worden mensenrechten ondermijnd en het geweld tegen migranten aangewakkerd. Dit is niet mijn Europa."

Ook GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik is niet blij met de afspraken die de EU met Tunesië heeft gemaakt. "Migranten en vluchtelingen worden in Tunesië achtervolgd, mishandeld en vermoord. De deal heeft alleen maar geleid tot meer repressie, meer doden en meer migratie."

Het Europarlement gaat uiteindelijk nog stemmen over de Tunesiëdeal, maar het is onduidelijk of dat veel gaat uithalen. Demissionair premier Rutte, zijn Italiaanse collega Meloni, voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen waren deze zomer in Tunesië als 'Team Europa', een titel zonder juridische status. Volgens de Europese Commissie (het dagelijks bestuur van de EU) is de deal een politieke afspraak en geen wetgeving. Daarom kan het Europees Parlement er ook niet veel tegen doen, als het dat zou willen.