In Coffee County geloofden ze zo in Trumps overwinning dat ze stemcomputers kraakten

• Marieke de Vries

  correspondent Verenigde Staten

Komende donderdag zal oud-president Trump zich melden bij de gevangenis in Atlanta. Maar hij is niet de enige, want de staat Georgia heeft nog 18 andere mensen aangeklaagd. Onder hen ook lokale stembureaumedewerkers uit Coffee County. Zij geloofden zo sterk in Trumps leugen dat de verkiezingen gestolen waren, dat ze inbraken in stemcomputers om bewijs te vinden. Nu hangt hen een zware gevangenisstraf boven het hoofd voor illegale samenzwering om de verkiezingsuitslag te manipuleren.

Nergens anders hebben de aanklachten van openbaar aanklager Fani Willis zoveel teweeg gebracht als in Coffee County, een landelijke gemeenschap drie en een half uur rijden ten zuiden van Atlanta. In het plaatselijke restaurant Sparky's, in het stadje Douglas, snapt eigenaar Austen Hutto niet hoe mensen die hij kent het in hun hoofd hebben gehaald in te breken in stemcomputers: "Ik had nooit gedacht dat uitgerekend Coffee County invloed zou hebben op wat er gebeurd is en wat er mogelijk nog staat te gebeuren."

Hutto vindt het verwerpelijk wat de fervente Trump-aanhangers uit zijn dorp hebben gedaan. "Let wel: dit is Trump-county. 70 procent stemde tijdens de laatste verkiezingen op Trump. Ik ook. Maar dat ze zich zo hebben laten meeslepen, terwijl toch overduidelijk was dat er aan de uitslag niets meer te veranderen was... wat dachten ze nou eigenlijk?!"

Opmerkelijke rol

Twee van de aangeklaagden in de zaak zijn plaatselijk bekende figuren. Cathy Latham was de voorzitter van de lokale afdeling van de Republikeinse Partij en Misty Hampton het hoofd van de stembureaus. Beiden speelden een opmerkelijke rol na de verkiezingen van 2020.

"Het was de tijd dat in Republikeinse kring werd gezegd dat er wijdverbreide fraude was gepleegd", zegt Robert Preston, de oprichter en enige vaste medewerker van de lokale krant Douglas Now. "Zeker de mensen in Trump-kamp geloofden dat. En in december 2020 postte Hampton een paar korte filmpjes op YouTube, die suggereerden dat de stemmachines mogelijk fraudegevoelig waren."

De filmpjes laten zien hoe er één of twee stemmen zouden kunnen worden veranderd tijdens een controle van een stembureaumedewerker, maar leverden geen enkel bewijs voor de grootschalige stembusfraude waar sprake van zou zijn geweest.

Trumpgezinde voorzitter

Maar de filmpjes trekken wel de aandacht van Donald Trump, die op dat moment vanuit het Witte Huis elke strohalm aangrijpt om te proberen de verkiezingsuitslag -en dus de overwinning van Joe Biden- terug te draaien. Zo zet hij de Secretary of State van Georgia, die toezicht moest houden op het kiesproces, onder druk om 11.780 stemmen voor hem te 'vinden' - het aantal dat hij nog nodig had om als winnaar in de staat te eindigen. In audio-opnames van dat telefoongesprek is te horen dat de functionaris dat weigert.

"Op een aantal bijeenkomsten noemt de president dan ook Coffee County in discussies over wat de volgende stap moet zijn", zegt Preston. Of er een rechtstreekse opdracht is geweest van Trump om in te breken in de stemcomputers is niet bekend. Zeker is wel dat een team van Trumps advocaten naar het kleine stadje vloog, waar ze konden rekenen op een warme ontvangst door de zeer Trumpgezinde partijvoorzitter Cathy Latham.

Dag na bestorming Capitool

Op 7 januari, de dag nadat een opgejutte mensenmenigte het Capitool had bestormd om de bekrachtiging van de verkiezingsuitslag tegen te houden, opent Latham de deur van het gebouwtje in Douglas waar de stemcomputers liggen opgeslagen.

Op beveiligingsbeelden is te zien hoe ze advocaten van Trump en een aantal IT-specialisten naar binnen laat. Die zijn de hele dag bezig met het downloaden van de software van de stemmachines, met als doel onregelmatigheden te vinden. Want als die er in Coffee County waren, dan zou dat in heel Georgia het geval zijn, omdat de hele staat dezelfde Dominion-stemcomputers gebruikte, was de redenering.

"Dat is niet gebeurd. Ze hebben geen bewijs gevonden dat er fraude is gepleegd", zegt Preston. "Als ze wel bewijs hadden gevonden, als ze op zijn minst een rechtszaak hadden kunnen aanspannen om aan te tonen dat er iets mis was met de stemcomputers, dan waren ze helden geweest in de Trump-wereld. Maar dat zijn ze nu bepaald niet." Het gebouw van de stemcomputers wordt gesloopt, er komt een nieuw overheidsgebouw voor in de plaats.

In de rechtszaak zal de aanklager moeten aantonen dat Hampton en Latham bewust betrokken waren bij een samenzwering om de verkiezingsuitslag ongedaan te maken. Justitie zet wel vaker zo'n aanklacht van samenzwering in tegen criminele organisaties, in de hoop dat de kleinere vissen zich onder druk tegen de grote vis keren, in ruil voor strafvermindering.

In restaurant Sparky's zit toevallig een oud-leerling van Cathy Latham te lunchen. Zij denkt dat haar voormalige docent economie niet zal zwichten: "Ze heeft een sterke wil. Als iemand zeker weet dat ze iets goeds heeft gedaan, dan is het moeilijk diegene ervan te overtuigen dat ze fout zat. Daarom denk ik niet dat ze van gedachten zal veranderen."