Atletiekunie faalt volgens oud-hoogspringer: 'Alleen Papendal telt, rest doet niet mee'
Als hem gevraagd wordt de huidige staat van het Nederlandse hoogspringen te duiden, verwijst Ruud Wielart weleens gekscherend naar De Beste Zangers. Het televisieprogramma waarin meer of minder bekende artiesten hun vocale kunsten tentoonspreiden.
Het is misschien een beetje flauw en gechargeerd, de inmiddels 69-jarige Haarlemmer is de eerste om het te erkennen. "Maar zijn dat werkelijk de beste zangers die ons land kent? Nee, natuurlijk niet! Bij lange na niet zelfs. Op de Nederlandse conservatoria studeren talloze jongeren die waanzinnig veel beter zingen."
Zo, zegt Wielart met gevoel voor overdrijving, is het nou ook met het vaderlandse hoogspringen gesteld. Dat de vroegtijdige uitschakeling van Douwe Amels betekent dat bij de WK atletiek in Boedapest de finale dinsdagavond zonder Nederlandse inbreng wordt afgewerkt, verbaast hem eigenlijk nauwelijks.
Wielart gold in de jaren zeventig van de vorige eeuw als een fenomeen in het Nederlandse hoogspringen, bekend van zijn hoogblonde spuuglok en hoog opgesneden broekjes.
De zeventienvoudig nationaal kampioen werd in 1976 niet uitgezonden naar de Olympische Spelen van Montréal, omdat toenmalig chef de mission Bram Leeuwenhoek verwachtte dat hij in Canada de druk niet zou aankunnen. Vier jaar later miste hij vanwege een knieblessure ook de Spelen van Moskou.
Dwergnatie
Nederland mag met een gemiddelde lengte van 1,83 meter bij de mannen en 1,69 meter bij de vrouwen dan statistisch gezien de langste mensen ter wereld voortbrengen, zodra er op eigen kracht over een lat moet worden gesprongen, blijkt Nederland doorgaans weinig meer dan een dwergnatie.
Tijdens de EK indoor in Istanboel leek Amels begin dit jaar het tegendeel te bewijzen met zijn gouden sprong van 2,31 meter. Het was, bij de mannen, op een internationaal titeltoernooi de eerste prijs sinds het brons van Wielart bij de Europese kampioenschappen van 1977 in San Sebastian.
Bij de vrouwen baarde Britt Weerman in 2022 opzien opzien door in München vierde te worden bij de EK in de buitenlucht, om daar begin dit jaar een zilveren medaille op de EK indoor in Istanbul aan toe te voegen. Die successen kregen in Boedapest op voorhand al geen vervolg, omdat de voormalige turnster zich met een knieblessure voor het mondiale titeltoernooi moest afmelden.
Stilstand
Wielart, zelf op de kop af twee meter lang, ziet het met lede ogen aan. Zijn discipline heeft de laatste decennia stil gestaan. Hij kan geen andere conclusie trekken. In 1979 sprong de Haarlemmer outdoor over een hoogte van 2,28 meter. Exact dezelfde hoogte die Amels 44 jaar later als persoonlijk record kan overleggen.
"In Nederland zijn alle voorwaarden aanwezig om veel hoogspringers voort te kunnen brengen. Nou ja, minus de aanpak van de Atletiekunie dan. Die faalt in het verkopen van succes. Er wordt momenteel op een waanzinnig hoog niveau gepresteerd. Alleen wordt er door de bond opmerkelijk weinig gepresenteerd."
Laat hij het algemeen stellen: "Nederland loopt mondiaal gezien niet voorop waar het investeringen in de sport betreft. Natuurlijk, de atletiek heeft Papendal. Maar dat is wel héél klein. Wanneer je daar niet bij hoort, wordt er niet naar je omgekeken. Buiten Papendal functioneert de Atletiekunie niet. Bij de bond doen ze niets en zien ze niets."
"Nou ja, ze zien het wanneer een atleet ergens met kop en schouders bovenuit steekt. Dan is het een kwestie van diegene een plaatsje in de snoepwinkel in het vooruitzicht stellen. De atleet gaat natuurlijk overstag. De trainers blijven vervolgens achter en worden in geen enkel opzicht ondersteund door de Atletiekunie."
"Voor de Atletiekunie gelden de wetten van de apenrots. Wij zitten op de top, wij doen het op onze manier en de rest bekijkt het maar."
Eenlingen
Hoogspringen is, sinds heugenis, een sport van eenlingen. En dat zal volgens Wielart voorlopig wel zo blijven. "In Groningen en Zoetermeer worden goede dingen gedaan. Maar de Atletiekunie neemt niet eens de moeite om te kijken wat daar gebeurt. Men ondersteunt het niet, men faciliteert het niet. Dat is een wezenlijke fout."
"Al die zogenaamd goede trainers van de Atletiekunie zouden gewoon het land in moeten gaan. De bond zou geïnteresseerd beleid moeten uitrollen. Ontwikkelingen bekijken en stimuleren. Het hoogspringen in Nederland is nul. Dat is het altijd al geweest en zal voorlopig ook wel zo blijven."
De 20-jarige Weerman en 31-jarige Amels zijn de uitzonderingen die deze regel bevestigen. Wielart: "Het aandeel van de Atletiekunie in die successen is peanuts. Wat zeggen ze ook alweer? If you feed them peanuts, you get monkeys."
In Wielarts optiek is de bond op een T-splitsing aanbeland. "De vraag is: ga je als Atletiekunie zo door of heb je er vier of vijf jaar lang geld voor over om te investeren in het hoogspringen? En dan heb ik het dus niet over de hoofdprijs, hè?" Wielart weet het antwoord al. "Dat gaat niet gebeuren, omdat het beleid van de Atletiekunie is gebaseerd op snel succes. Pak, ik heb je. Dat werk."
Hij hoeft bij wedstrijden maar om zich heen te kijken om te weten hoe de hazen lopen, zegt hij. "Wanneer je ziet hoe de beleidsbepalers van de nationale ploeg zich daar presenteren, zie je meteen dat het een geïsoleerde groep binnen de Nederlandse atletiek is. Het draait voor de Atletiekunie uitsluitend en alleen om Papendal."
Krankjorum
"En dat terwijl hoogspringen verschrikkelijk sexy is. Over een hoogte van dik twee meter springen, dat is krankjorum. Toch hebben we er geen belangstelling voor. Omdat we er in Nederland veel te weinig van afweten."
Met Amels en Weerman die aan de poort van de wereldtop staan te rammelen, wordt het volgens Wielart de hoogste tijd voor nieuw beleid. "Het is wat mij betreft prima dat al het geld dat de Atletiekunie te besteden heeft naar Papendal gaat. Je hebt als bond alleen wel de verplichting dat iedere topsporter die daar niet onder valt, ook de beste faciliteiten krijgt. En die zijn er in het hoogspringen niet."
Wellicht is er ook nog een andere reden dat Amels ruim vier decennia na dato outdoor nog altijd niet hoger springt dan Wielart in zijn beste jaren, zegt hij lachend: "Misschien is de zwaartekracht in de loop der jaren wel toegenomen. Wie zal het zeggen?"
