Volgend weekend strijkt de Formule 1 voor het derde jaar achtereen neer in Zandvoort. De ruim 100.000 bezoekers leveren ondernemers in Zandvoort een hoop extra omzet op en ook de meeste inwoners van het dorp zijn blij met de racewedstrijden. Maar er is ook kritiek vanwege de overlast.
De eerste twee edities verliepen zonder grote incidenten, al waren er vorig jaar wel meldingen van ongewenst gedrag.
De Formule 1 levert Zandvoort en de Metropoolregio Amsterdam veel op, is de conclusie van onderzoek van de Breda University of Applied Sciences (Buas) in opdracht van de gemeente en de 'Dutch Grand Prix' (DGP). De Formule 1 leidde vorig jaar tot 25 miljoen euro aan 'additionele bestedingen' in Zandvoort, oftewel geld dat zonder de Grand Prix niet in de badplaats zou zijn uitgegeven. In de gehele regio was dat ruim 61 miljoen euro.
Naamsbekendheid door Formule 1
Opvallend is wel dat er vorig jaar per persoon minder geld werd uitgegeven dan in 2021. Mogelijke verklaringen daarvoor zijn de inflatie, de energiecrisis en de coronacrisis, aldus Buas. In 2021 was de GP "voor veel bezoekers de eerste gelegenheid om (weer) geld uit te geven".
Vooral de horeca profiteert. "Dankzij de Formule 1 is Zandvoort opeens een bekende plaatsnaam, ook internationaal. Het hele dorp profiteert daarvan en niet alleen tijdens het raceweekend", zegt Robert Hartog, voorzitter van de Zandvoortse afdeling van Koninklijke Horeca Nederland (KHN).
De gemeente Zandvoort is tot de conclusie gekomen dat de organisatie van de Formule 1 ook veel kosten met zich meebrengt. De gemeente gaat daarom volgend jaar een 'vermakelijkheidsretributie', ook wel 'funtaks' genoemd, heffen voor bezoekers van grote evenementen (met meer dan tienduizend bezoekers).
Zandvoort trots door Grand Prix
De inwoners van Zandvoort zijn in overgrote meerderheid trots dat de Grand Prix in hun woonplaats wordt verreden, zo concluderen de Bredase onderzoekers. Bijna 80 procent zegt genoten te hebben en het evenement zich "nog lang te zullen herinneren". De GP wordt gemiddeld beoordeeld met een 8,1.
Bewoners van omliggende gemeenten zijn een stuk minder positief. Minder dan de helft (46 procent) van de ondervraagden geeft bijvoorbeeld aan te genoten te hebben van het evenement. Voorzitter Karel van Broekoven van de Stichting Rust bij de Kust verbaast dat niets. "Wij hebben sowieso alleen maar last van de GP", zegt de Haarlemmer. "Soms hoor je hier het geluid harder dan in Zandvoort zelf. Extra toeristen hebben we niet nodig, daar hebben we er al te veel van."
Geluidsoverlast
Ook in Zandvoort zelf zijn er mensen die zich ergeren. Er is 280 dagen per jaar "lawaai" van het circuit, zegt Van Broekhoven. "Dag in, dag uit die teringherrie, dat is waar wij tegen strijden." Een keer per jaar Formule 1 is op zich niet zo erg, vindt hij. "Maar al die dagen dat je gewoon in je tuin of op je balkon wil zitten en dat lawaai je wordt opgedrongen plus de aard van het geluid, dat maakt het zeer hinderlijk. Het circuit gedraagt zich als een asociale buurman, die constant herrie maakt en zich van niemand wat aantrekt."
De stichting zou graag zien dat het geluidsvolume omlaag gaat. Van Broekhoven: "Maar daar valt niet over te praten, het circuit zegt dat de coureurs dat geluid nu eenmaal willen. Maar dan vragen wij ons af: waarom dragen diezelfde coureurs dan allemaal oordoppen?"
Wekenlang geen races
Een woordvoerder van het circuit zegt dat er "heel lang gesproken is met milieugroepen", maar dat die gesprekken gestaakt zijn. Wel is er nog een 'klankbordgroep', waarin onder meer de gemeente en omwonenden vertegenwoordigd zijn. De woordvoerder wijst erop dat het Zandvoortse circuit alle (milieu)vergunningen heeft. "Wij houden ons aan de regels, het is jammer dat er desondanks mensen zijn die overlast ervaren. We hopen in de toekomst nader tot elkaar te kunnen komen."
Ironisch genoeg zorgt juist de periode voor en na de Grand Prix voor relatieve rust voor omwonenden. "Door de op- en afbouw van de Formule 1 ligt het circuit zes weken stil. Het klopt dat we vrijwel jaarrond races organiseren, wij moeten ook onze exploitatie rond zien te krijgen."
