Stichting voor Indische Nederlanders: terugtrekking Halsema is 'kolder'
Indische Nederlanders zijn niet blij met de terugtrekking van burgemeester Halsema als spreker tijdens de Indiëherdenking in Amsterdam. De organisator, stichting Indisch Platform 2.0, noemt het besluit "kolder".
Halsema meldde zich gisteren af voor de Amsterdamse herdenking op 15 augustus op de Dam, omdat een van de andere sprekers de dochter is van Raymond Westerling. Hij was commandant van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL) tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog en is omstreden vanwege zijn rol daar.
Peggy Stein, voorzitter van de stichting Indisch Platform 2.0, vindt het "kolder op het laatste moment" dat Halsema heeft afgezegd. "De lijst van sprekers was al bekend, twee weken geleden heeft ze nog gemeld dat ze graag zelf spreekt", zegt ze in het radioprogramma Met Het Oog Op Morgen.
Stein erkent dat Westerling omstreden is, maar benadrukt dat er in de oorlog "aan alle kanten misdaden zijn gepleegd".
De stichting Indisch Platform 2.0 maakt zich sterk voor de belangen van Indische Nederlanders die schade hebben geleden tijdens de onafhankelijkheidsoorlog, de zogenoemde Indische Kwestie. "En er komen bij de herdenking ook mensen spreken die door Westerling zijn gered", zegt Stein. "Een vrouw wil Westerling postuum bedanken, omdat ze zegt door hem gered te zijn in Bandung."
Zuiveringsacties
Westerling werd berucht door de "methode-Westerling", de harde onderdrukking in het voorjaar van 1947 van guerrillastrijders op Zuid-Celebes, nu Sulawesi. Het was zijn invulling van de opdracht die hij had om een contraguerilla te organiseren, tegen de terreur van de Indonesische opstandelingen.
Westerling liet onder meer standrechtelijke executies uitvoeren. Tegelijkertijd betrok hij ook het aan Nederland loyale deel van de bevolking bij het herstel van de rechtsorde en de economie.
Na de onafhankelijkheidsoorlog is er veel discussie geweest in hoeverre Westerling zelfstandig opdracht gaf voor onder meer de executies of dat hij dat deed met medeweten of instemming van de hogere legerleiding in Nederland.
Zelf is hij zijn "zuiveringsacties" altijd blijven verdedigen. Hij heeft nooit ontkend dat hij meedogenloos was opgetreden, maar sprak tegen dat hij zich schuldig had gemaakt aan oorlogsmisdaden. In zijn ogen was het in die situatie gerechtvaardigd om de plaatselijke bevolking "hard maar rechtvaardig" aan te pakken.
In 2013 bood de Nederlandse ambassadeur in Indonesië excuses aan voor de wreedheden die op Sulawesi zijn begaan. Enkele weduwen die nog in leven waren, kregen een schadevergoeding.
Vorig jaar werden de uitkomsten van een groot onderzoek naar het Nederlandse optreden in Indonesië tijdens de dekolonisatie gepresenteerd. Daarin werd vastgesteld dat "extreem geweld van de kant van de Nederlandse krijgsmacht niet alleen wijdverbreid was, maar vaak ook bewust werd ingezet. Dit werd op alle niveaus politiek, militair en justitieel getolereerd". Een andere conclusie was dat "ook toen geldende ethische grenzen zijn overschreden".
Niet zeker of dochter komt
Halsema zegt in een verklaring dat het een "zeer ongepaste en pijnlijke keuze" is om bij de herdenking de dochter van Westerling uit te nodigen. In plaats van naar de Dam gaat ze een dag later naar een andere Indiëherdenking op het Olympiaplein in Amsterdam. "Een inclusieve herdenking waarbij de verschillende groepen niet tegenover elkaar staan, maar de gedeelde koloniale en oorlogsgeschiedenis centraal staat", zegt Halsema daarover.
Volgens Stein had Halsema met het oog op inclusiviteit ervoor moeten kiezen om dan naar beide herdenkingen te gaan.
De dochter van Westerling pleitte al vaker voor eerherstel van Indië-veteranen. Tegen AT5 zegt Stein dat het nog niet vaststaat dat Palmyra Westerling daadwerkelijk gaat spreken op de Dam. "Daar zijn we nog niet helemaal over uit, dat laat ik aan haar en de gevoeligheid eromheen."
