Vrouwengeweld dwingt Modi tot reactie op geweldsgolf Noordoost-India

• Devi Boerema

Voor het eerst in bijna drie maanden tijd heeft premier Modi zich uitgelaten over het aanhoudende geweld in de Indiase deelstaat Manipur. Het noordoosten van India bevindt zich al maanden op het randje van een burgeroorlog.

Tienduizenden inwoners zijn op de vlucht geslagen. Hele dorpen zijn platgebrand en 140 mensen zijn omgekomen. Ondanks de inzet van zo'n 40.000 militairen lukt het de Indiase overheid niet om het etnische geweld tussen de Meitei-gemeenschap en de Kuki-stam te stoppen.

De reactie van de Indiase premier op het geweld volgt op ophef over een filmpje dat is opgedoken op sociale media. Daarin is te zien dat twee vrouwen uit de Kuki-gemeenschap gedwongen worden om naakt over straat te lopen terwijl ze worden aangevallen door een groep jonge Meitei-mannen.

Het incident zou al begin mei zijn geweest, toen het conflict oplaaide, maar komt nu naar buiten. Modi zweeg maanden over de geweldsgolf in de regio, maar noemt het nu onvergeeflijk wat er is gebeurd. "De schuldigen zullen boeten. Wat onze dochters uit Manipur overkomen is, wordt niet vergeven."

Vandaag zei Modi tegen aanwezige journalisten dat hij er bij deelstaten op aandringt dat vrouwen beschermd moeten worden. "Dit is een schande voor elk land", zei Modi. De leider van de deelstaat, N. Biren Singh, heeft inmiddels bekendgemaakt dat er een verdachte is opgepakt.

Dat het lang heeft geduurd voordat er een reactie kwam op dit conflict verbaast de gemeenschap niet. Hoihnu Hauzel en haar familie behoren tot een van de minderheden in het gebied. "De stilte van de overheid bevestigt wat wij hier in dit deel van India altijd al voelden: we worden door Delhi gezien als tweederangsburgers." Haar familiehuis in de hoofdstad was een van de eerste gebouwen die werden aangevallen. Er is niks meer van over.

Mangalleima Byma zat met haar 11-jarige dochter vast in het familiehuis in de heuvels van Manipur toen het geweld begin mei uitbrak. Ze behoort tot de Meiteis. In de regio waar haar familie woont, zijn ze in de minderheid. "Ik zag de meute van jonge mannen met geweren richting ons dorp lopen. Het waren de angstigste uren van mijn leven", zegt ze tegen de NOS. Ook haar ouderlijk huis is verwoest en haar familie is gevlucht.

De directe aanleiding voor het conflict is een poging van de Meitei-gemeenschap om dezelfde speciale status te krijgen als de Kuki en andere stammen in het gebied. Het zou de Meiteis bijvoorbeeld recht geven op een minimumaantal overheidsbanen, opleidingsplekken en de mogelijkheid om land te kopen.

De kleinere stammen in de regio vrezen dat deze quota, die bedoeld zijn om minderheden gelijke kansen te geven, zo juist nog meer invloed geven aan de vaak al welvarendere Meitei.

Hauzel benadrukt dat in de hoofdstad, waar vooral de Meitei wonen, veel meer faciliteiten zijn. "Ziekenhuizen, scholen; ze hebben meer toegang tot deze dingen en daarmee veel meer kansen en dus macht", zegt ze. In de heuvels van Manipur, waar de stammen wonen, ontbreekt het hieraan.

Maar het conflict is complexer dan dat, en het suddert al veel langer, zegt journalist en schrijver Samrat Choudhury. "Door de burgeroorlog in buurland Myanmar zijn veel mensen naar Manipur gevlucht. Daardoor zijn de spanningen onderling opgelopen, afgelopen jaar." De machthebbers in Manipur vrezen voor een verschuiving in de machtsbalans door de komst van vluchtelingen die verwant zijn met de stammen in Manipur.

Burgeroorlog

Choudhury spreekt van een burgeroorlog waar nog geen einde aan lijkt te komen. De oproep van Modi gaat nu vooral over geweld tegen vrouwen, en is niet een duidelijke oproep om einde te maken aan het etnische conflict. "Terwijl er wel militairen zijn ingezet, is de noodzakelijke politieke actie nog niet ondernomen door de leiding in Delhi", zegt Choudhury.