'Wijken in Nederland nog altijd onvoldoende voorbereid op extreem weer'
Nederlandse woonwijken zijn onvoldoende voorbereid op extreme hitte, droogte of juist grote hoeveelheden regen, zoals begin deze maand bij Storm Poly. Dat stellen experts en verschillende organisaties.
Om die wijken hittebestendig te maken moet er meer groen komen in de openbare ruimte, zoals plantsoenen en bomen, zeggen wetenschappers. Dat zorgt tegelijkertijd weer voor een betere wateropvang (en -opslag) na hevige regenbuien. Tegels en wijde straten moeten plaatsmaken voor bomen en ondergrondse wateropvang.
De wil om tuinen, straten en zelfs hele wijken aan te pakken is er. Maar initiatiefnemers zeggen te stuiten op vertraging bij gemeenten. Die hebben sinds 2020 afgesproken om projecten 'klimaatadaptief' uit te voeren, maar in de uitvoering gaat dat trager dan gepland.
Verantwoordelijkheid én alles tegelijk
Een van de oorzaken van die vertraging is dat onduidelijk is bij welke instantie de verantwoordelijkheid ligt. Waar water bijvoorbeeld door de gemeente wordt beheerd, is er in veel gemeenten geen instantie die verantwoordelijk is voor de aanpak van hitte.
Jeroen Kluck, lector aan de Hogeschool van Amsterdam, doet onderzoek naar de hittebestendige stad. Volgens hem gaat het ook niet snel genoeg omdat er veel tegelijk moet gebeuren op een klein stuk grond.
Energie, waterbeheer en hittebestrijding moeten tegelijk worden aangepakt. "Gemeenten maken wel plannen, maar in de uitvoering valt hittebestrijding vaak weer weg", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. Dat komt volgens Kluck ook omdat er te weinig belang aan wordt gehecht.
Het hoeft volgens Kluck niet ingewikkeld te zijn. Het gaat met name om het plaatsen van (grote) bomen. "Tegen hitte is schaduw de belangrijkste maatregel."
Buurtinitiatief in Zwolle
In Zwolle, in de wijk Assendorp, is het collectief 50 Tinten Groen Assendorp bezig met een hele reeks klimaatmaatregelen. Assendorp is een versteende wijk uit de jaren 30. De woningen zijn er onvoldoende geïsoleerd en de riolering in de straten is oud en te klein om grote hoeveelheden regen te verwerken. Daarnaast staat er bijna geen boom in de straat.
Ook dit collectief zegt te kampen met vertraging vanuit de overheid. Volgens initiatiefnemer Olaf Heinen pakt de gemeente ieder probleem apart aan. Een integraal plan ontbreekt.
Reden voor Olaf Heinen van 50 Tinten Groen Assendorp om daar wat aan te doen:
Een ander obstakel is planning. Om een wijk als Assendorp aan te pakken zijn bedrijven en opdrachtgevers afhankelijk van elkaars agenda, terwijl de initiatiefnemers alles tegelijk willen aanpakken.
"Er wordt altijd gewacht op een moment waarbij alles in één keer gedaan kan worden, zoals het planten van bomen als de riolering vervangen moet worden", zegt Marian Stuiver, programmaleider Green Cities van de Wageningen Universiteit.
Volgens Stuiver ontbreekt het aan regie. Als het aan haar ligt kan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten die regie pakken. "Er zijn ideeën genoeg, nu de uitvoering nog."