Flinke toename cocaïnevangsten, haven Vlissingen valt op als hotspot

Na een scherpe daling vorig jaar ziet de douane in de eerste helft van dit jaar weer een stijging van het aantal drugsvangsten. De haven van Vlissingen springt eruit als actuele hotspot.

In heel Nederland onderschepte de douane tot nu toe bijna 30.000 kilo cocaïne, een derde meer dan in dezelfde periode vorig jaar. In Vlissingen werd de afgelopen maanden 4500 kilo gevonden, een grote vangst van vorige week meegerekend. Dat is nu al meer dan in heel 2022.

De douane en politie zijn de afgelopen tijd meer bezig met het bestrijden van drugssmokkel. In de Zeeuwse haven zijn tot nu toe ook al 31 'uithalers' aangehouden, jongens die vermoedelijk cocaïne kwamen oppikken uit containers. "Dat is best een fors aantal voor zo'n kleine haven", vindt Chris Mels van de douane. Heel vorig jaar waren het er iets meer dan twintig. De uithalers komen meestal niet uit Zeeland, maar uit andere delen van het land.

Toch zullen er nog steeds veel kilo's doorglippen, zeggen deze controleurs:

"We zien dat Vlissingen mogelijk populairder wordt ten opzichte van Rotterdam en Antwerpen", zegt Mels. "Criminelen proberen hun drugs aan land te brengen via andere havens, dus ook via Vlissingen."

Daar lossen vier schepen per week hun lading uit Zuid-Amerika, vooral bananen. De cocaïne zit verstopt tussen het fruit, in de koelcontainers of op het schip zelf. Soms wordt het voor de kust overboord gegooid om op te pikken.

De douane is de afgelopen tijd extra gaan controleren, ook bij de fruitbedrijven aan wal. Dat leidt tot meer vangsten. Ook in Rotterdam zijn er meer drugs gevonden dan in dezelfde periode vorig jaar.

Naast de douane steekt ook de politie inmiddels meer energie in het tegengaan van drugssmokkel. Sinds deze maand hebben de havens van Vlissingen, Borsele, Terneuzen en Moerdijk een eigen zeehavenpolitie, naar Rotterdams voorbeeld. Het team bestaat uit 25 agenten, rechercheurs en analisten. Het is de bedoeling het aantal medewerkers op termijn te verdubbelen.

Volgens de politie is zo'n specialistisch team belangrijk om te voorkomen dat de drugssmokkel van de grote havens Rotterdam en Antwerpen verschuift naar kleinere havens. Al in 2020 concludeerde onderzoeksbureau TNO dat havens als Vlissingen en Moerdijk vatbaar zijn voor criminaliteit.

Haventerreinen

"Criminelen kijken welke bedrijven zij interessant vinden om mensen bij te ronselen om bepaalde activiteiten uit te voeren", merkt Eric Nagelkerke, teamchef bij de zeehavenpolitie. In de haven van Vlissingen zijn de afgelopen jaren meerdere omgekochte havenwerkers gearresteerd.

Burgemeester Gerben Dijksterhuis van Borsele benadrukte vorige week bij het van start gaan van de zeehavenpolitie dat ook de haventerreinen veiliger gemaakt worden. "Denk aan meer hekken, betere camera's en betrouwbare toegangscontrole." In het gebied zitten meer dan 600 bedrijven en werken bijna 55.000 mensen.

Risico's spreiden

De douane onderschepte recent een aantal grote partijen cocaïne, zoals de 3600 kilo die in Rotterdam werd gevonden. Toch worden de drugs steeds vaker in kleine partijen van enkele tientallen kilo's aangetroffen. Mogelijk proberen criminelen risico's te spreiden, zegt de douane.

In Zuid-Amerika wordt ook regelmatig cocaïne onderschept voor het op de boot gaat naar Nederland, al is dat dit jaar tot nu toe juist minder dan vorig jaar. In het buitenland werd in het eerste halfjaar van 2023 ruim 16.000 kilo cocaïne aangetroffen die bestemd was voor Nederland. In heel 2022 was dat 104.000 kilo.