Zelfs als Sjachtar in Dirkshorn oefent tegen AZ, is de oorlog in Oekraïne nooit ver weg
Op de voetbalvelden van amateurclub vv Dirkshorn klinkt zaterdagmiddag Oekraïens, Russisch, Nederlands en Engels. Sjachtar Donetsk is in het land ter voorbereiding op het nieuwe seizoen. En de landskampioen van Oekraïne staat sinds kort onder leiding van een Nederlandse trainer: Patrick van Leeuwen (53), die deze middag communiceert in een mengelmoes van talen.
Van Leeuwens ploeg speelt in het Noord-Hollandse dorp, op het warmste moment van de dag, tegen AZ. Met zijn Nederlandse assistenten Raymond Atteveld en Dennis Gentenaar praat Van Leeuwen gewoon Nederlands, soms klinkt Engels vanaf de Oekraïense bank, maar er klinkt vooral veel Russisch.
"Ik ben de Oekraïense taal niet machtig, daarom praat ik vooral Russisch nu", legt Van Leeuwen verontschuldigend uit. "Dat is niet de populairste taal op dit moment."
Oorlog altijd in gedachten
Als Sjachtar voetbalt, is de oorlog met Rusland nooit ver weg. Dat blijkt als de Oekraïense voetballers bij de opkomst allemaal een blauw-gele vlag over het lichaam hebben gedrapeerd.
Als de winnares van The Voice Kids in Oekraïne, Veronika Morska, even later het volkslied zingt en er een minuut stilte in acht wordt genomen, zijn de ruim tweeduizend toeschouwers muisstil.
Van Leeuwen, die zelf een bescheiden voetballoopbaan bij Sparta Rotterdam en Helmond Sport had, maar komend seizoen als hoofdtrainer in de Champions League staat, werkte afgelopen seizoen ook in Oekraïne. Toen nog bij Zorja Loehansk, waarmee hij een knappe derde plaats behaalde.
"Dat levert directe plaatsing voor de groepsfase van de Conference League op en misschien wel Europa League-poulefase. Daarnaast waren er positieve kritieken over de manier van spelen en over de manier waarop spelers zich ontwikkelden die bij andere clubs niet echt de kans kregen", legt Van Leeuwen uit.
"Dat heeft voor goede reclame gezorgd. Toen kwam aan het begin van de voorbereiding Sjachtar bij mij terecht."
Dat hij opnieuw werkt in een land dat in oorlog is, deert hem ogenschijnlijk nauwelijks. Zelf was hij er nooit in gevaar, vertelt hij na het 3-3 gelijkspel, waarin AZ drie keer een voorsprong weggeeft. "Nee, ik heb nooit dreigende situaties gehad. Rondom je heen hoor je de geluiden wel, soms is dat ook van het luchtafweergeschut. Het is een veilig gevoel dat dat z'n werk doet."
"Bij mijn vorige club heb ik wel meegekregen dat in de directe omgeving van spelers mensen gewond raakten of mensen omkwamen, die in het leger zaten. Je probeert de speler te ondersteunen en om hem aan te geven wat de beste keuzes zijn op dat moment."
Tussen de toeschouwers langs het hoofdveld van vv Dirkshorn staat ook voetballer Bohdan Budko te kijken. Hij vluchtte samen met zijn ouders voor het oorlogsgeweld naar Nederland. Budko is een middenvelder, die in het verleden uitkwam voor Sjachtar, maar nu speelt in het jeugdelftal onder-18 van AZ. Ook is hij jeugdinternational voor Oekraïne.
"We steunen vandaag beide teams op het veld", zegt zijn moeder. Via via lukte het om Bohdan bij AZ onder te brengen, waar hij na een aantal proeftrainingen mag blijven.
Bohdans vader en moeder hebben het lastiger om mee te draaien in Nederland. Vader was in zijn thuisland technisch medemerker, moeder werkte op de universiteit. "Het duurde lang voordat hij bij AZ speelgerechtigd was", weet de perschef van AZ. "Zijn verhaal is wel bijzonder."
Geen wedstrijden in Donetsk
De Oekraïense competitie begint op 29 juli. Opnieuw zal Sjachtar vanwege de Russische agressie niet in het oostelijk gelegen Donetsk kunnen spelen. De laatste wedstrijd in de eigen regio dateert van 2014.
"Het plan is dat we de competitie starten in Lviv (een stad op 80 kilometer van de Poolse grens, red.)", zegt Van Leeuwen. "Daar is het makkelijker de grens over te gaan en te vertrekken naar een andere wedstrijdlocatie in eigen land of richting een internationale tegenstander."
Luister hieronder naar de radioreportage die verslaggever Ragnar Niemeijer maakte bij de oefenwedstrijd AZ-Sjachtar Donetsk:
