Zuid-Franse druiven groeien door klimaatverandering goed in Maastricht

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Tegen de heuvels rond Maastricht werden vijftig jaar geleden de eerste wijnranken aangelegd. Toen werd er nog met scepsis tegen wijnbouw in Nederland aangekeken. Inmiddels is het zelfs voor de Moezel- en Elzasdruiven, zoals Müller-Thurgau, Riesling en Pinot Gris, te warm geworden op het zuidelijk deel van wijngaard.

Sinds dit jaar worden er daarom in Maastricht ook op grote schaal Viognier-druiven geteeld, afkomstig uit het Rhônedal in Zuid-Frankrijk:

"We moeten echt druivensoorten gaan zoeken die normaal veel zuidelijker aangeplant worden, omdat de klassieke soorten die we hier in het verleden hadden bijna overrijp gaan worden", zegt Mathieu Hulst, eigenaar van de Apostelhoeve in Maastricht. Samen met zijn zonen Gilbert en Robin en een beetje hulp van vader en oprichter Hugo runt Mathieu één van de oudste wijngaarden in Nederland.

Mathieu ziet met eigen ogen de snelheid van de klimaatverandering en het effect hiervan op de wijngaard. "Het gaat veel harder dan de meeste mensen denken." Hij ziet het ook aan het tijdstip waarop de druiven geoogst worden. "Geen haar op ons hoofd die er vroeger aan dacht om voor 10 oktober met de oogst te beginnen. Tegenwoordig is dat al de eerste week van september of eind augustus. Een vervroeging van zes weken in een hele korte periode. Dat is gigantisch."

Ook een lange periode van droogte, zoals in de afgelopen weken, schept uitdagingen. Waar vader Hugo vijftig jaar geleden blij was met elk zonnestraaltje, kijken Mathieu en zonen steeds vaker uit naar regen. Een heel irrigatiesysteem moet sinds een aantal jaren zorgen voor voldoende water voor de druiven.

De effecten van klimaatverandering beperken zich niet tot de wijnbouw, zegt Gerard van der Linden van de Wageningen Universiteit. Hij is gespecialiseerd in hittestress in de landbouw. "We zien dat de zomers warmer worden en we hebben langere droge periodes. De bermen zijn hartstikke geel. Dat hadden we in Nederland in deze periode zelden of nooit. Het weer dat zuidelijk van ons lag, komt onze kant op."

Einde aan uienteelt

De veranderingen leiden tot grote veranderingen in de landbouw. Droogte en verzilting dreigen een einde te maken aan de uienteelt in Zeeland. Naast mais voor veevoer kan er nu ook zoete mais voor menselijke consumptie geteeld gaan worden. Voor de aardappelteelt zijn op termijn waarschijnlijk andere rassen nodig. Van der Linden ziet ook ruimte voor zonnebloemvelden in Zuid-Nederland.

Niet alleen het weer, maar ook het landschap in Nederland gaat dan steeds meer op Frankrijk lijken. "Een uitdaging", zo omschrijft Mathieu Hulst de klimaatverandering voor zijn bedrijf.