Vergeten Myanmar 'in vrije val naar steeds meer geweld'

Zomaar een bericht dat vandaag uit Myanmar kwam: bij een aanval op een dorp in het midden van het land zijn vijftien burgers vermoord. De daders waren militanten die zich verzetten tegen de regering, beweert de regering. Of het waar is, valt niet te controleren.

Zeker is dat Myanmar in de greep is van geweld en onderdrukking sinds het leger in februari 2021 de democratisch gekozen Aung San Suu Kyi aan de kant zette. Het leidde destijds tot massale protesten, die met nietsontziend geweld werden neergeslagen, voor het oog van de wereld.

De eerste weken was Myanmar volop in het nieuws. Daarna nam de belangstelling van de internationale media sterk af. Inmiddels lijkt het land bijna vergeten.

Alarmerende toespraak

Dat betekent niet dat de rust is weergekeerd of dat de situatie is verbeterd. Elke dag wordt er wel ergens gevochten tussen het leger en een of meer verzetsgroepen. En voortdurend vinden gruweldaden plaats.

Gisteren hield de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, de Oostenrijker Volker Türk, voor de mensenrechtenraad van de VN een alarmerende toespraak. Hij zei dat Myanmar in een vrije val is geraakt van steeds maar toenemend geweld.

Volgens Türk is het bijna niet voor te stellen dat de bevolking nog meer lijden kan verdragen. Zich baserend op het laatste rapport van de speciale VN-rapporteur voor Myanmar, zei hij dat burgers (ook bejaarden en mensen met een beperking) het slachtoffer zijn van willekeurig en "grotesk" geweld, bedoeld om de bevolking schrik aan te jagen.

Dorpen worden met de grond gelijk gemaakt en in brand gestoken, als collectieve straf voor het verzet van enkelen. De bewoners worden daarna aan hun lot overgelaten.

Toenemend geweld

Sinds de militaire staatsgreep zijn volgens cijfers van de VN 3747 mensen om het leven gebracht en 23.747 burgers gearresteerd. 1,5 miljoen mensen zijn gedwongen verplaatst.

En het geweld neemt toe. Volgens de VN waren er de eerste helft van dit jaar een derde meer luchtaanvallen en beschietingen op dorpen, scholen, ziekenhuizen en andere burgerdoelen dan in dezelfde periode vorig jaar.

Ook zijn er meer gevallen gerapporteerd van seksueel geweld, moord, executies, onthoofdingen en verminkingen.

Hulp geweigerd

In mei veroorzaakte een orkaan verwoestingen in verschillende delen van het land. Het leger stond internationale waarnemers niet toe te gaan kijken. Volgens het leger kwamen door de orkaan 116 mensen om het leven, maar de VN denkt dat het er veel meer waren.

In het hele land hebben volgens Türk meer dan 15 miljoen mensen, een derde van de bevolking, dringend voedselhulp nodig. Maar de hulp krijgen ze niet doordat het leger die tegenhoudt. Hulpverleners worden volgens Türk systematisch lastiggevallen en gehinderd in hun werk. Van hen zouden er tientallen zijn vermoord en honderden gearresteerd.

Verder verblijven nog altijd meer dan een miljoen leden van de islamitische Rohinya-minderheid onder erbarmelijke omstandigheden in vluchtelingenkampen in buurland Bangladesh.

Wapenleveranties

Zonder namen te noemen riep Türk landen op te stoppen met het leveren van wapens. In de discussie die volgde in de mensenrechtenraad zeiden verschillende sprekers ook dat landen geen wapens aan de militairen meer moeten verkopen.

Volgens speciaal rapporteur Tom Andrews heeft de junta sinds de coup voor meer dan 1 miljard dollar aan wapens ingevoerd. Namen werden daarbij volgens het verslag niet genoemd. Maar in een eerder rapport van Andrews stond dat de militairen van wapens worden voorzien door Rusland en China.

En aangezien er geen enkele aanwijzing is dat zij stoppen met de wapenhulp, lijkt een uitweg voor Myanmar niet in zicht.