Oudste Nobelprijswinnaar, accupionier John Goodenough (100) overleden
John Goodenough, de Amerikaanse chemicus die op 97-jarige leeftijd de Nobelprijs won voor zijn rol bij de ontwikkeling van de lithium-ion-accu, is overleden. Zijn universiteit, de University of Texas in Austin, waar hij ook op hoogbejaarde leeftijd nog onderzoek deed, roemt hem als briljante wetenschapper wiens nalatenschap van onschatbare waarde is. Goodenough was 100 jaar oud.
De scheikundige speelde in de jaren 80 een onmisbare rol bij de uitvinding van de lithium-ion-accu of de Li-ion-accu. Die oplaadbare batterijen worden tegenwoordig in talloze apparaten als laptops en telefoons gebruikt, en ook bijvoorbeeld in elektrische auto's. Goodenoughs werk leverde hem in 2019 een Nobelprijs op.
"Zijn ontdekkingen hebben het leven verbeterd van miljarden en miljarden mensen in de hele wereld", zegt rector magnificus Jay Hartzell van de universiteit. "Hij was decennialang een leider op het gebied van toonaangevend onderzoek en hij is altijd blijven zoeken naar innovatieve oplossingen voor energieopslag."
Meervoudig pionier
Goodenough werd in 1922 geboren in Duitsland, als kind van Amerikanen die in Duitsland werkten, en groeide op in de VS. Een studie wiskunde aan de prestigieuze universiteit Yale en een promotie in de natuurkunde aan de Universiteit van Chicago bracht hem naar de technische universiteit MIT. Daar deed hij onder meer baanbrekende ontdekkingen op het gebied van computergeheugen (RAM), en hij ging naar Oxford.
Niet alleen stond Goodenough aan de wieg van de oplaadbare batterij en het computergeheugen dat in ontelbaar veel apparaten wordt gebruikt, hij ontpopte zich ook als een kwantummechanicapionier. En hij was een van de grondleggers van de moderne theorie van magnetisme. Die theorie is weer onmisbaar geweest voor moderne communicatiesystemen.
Rijk werd Goodenough niet van zijn werk aan de Li-ion-batterij die vandaag de dag alomtegenwoordig is. Van de rechten op zijn uitvindingen nam hij meestal afstand, patenten deelde hij ruimhartig met zijn collega-onderzoekers en prijzengeld dat hij won voor al zijn uitvindingen gebruikte hij doorgaans om onderzoek en beurzen te financieren.
Glazen batterij
In een interview met de BBC zei hij in 2016 dat hij niet vaak nadacht over de grote invloed van zijn uitvindingen op het leven van miljarden mensen. "Ik ben erg tevreden dat ik iets heb betekend voor de mensheid", reageerde hij destijds bescheiden.
Toen Goodenough in 2019 zijn Nobelprijs in ontvangst nam, die hij deelde met de Brit Stanley Whittingham en de Japanse Akira Yoshino, zei hij dat de herlaadbare Li-ion-batterij een fossielvrije wereld mogelijk kan maken. "Het kan gebruikt worden voor alles, van het aandrijven van elektrische auto's tot het opslaan van energie uit hernieuwbare bronnen."
"Ga niet te vroeg met pensioen", adviseerde Goodenough de aanwezigen bij de Nobelprijsceremonie. Dat advies volgde hij zelf ook: de afgelopen jaren werkten hij en een groep onderzoekers aan een snel oplaadbare nieuwe batterij, volledig gemaakt van glas en in theorie veel veiliger dan zijn eigen Li-ion-accu.
