Orbáns 'sjerpa' op charmeoffensief in Den Haag voor Hongaars EU-voorzitterschap
De Hongaarse regering is het "fundamenteel oneens" met beschuldigingen over corruptie en ondeugdelijke rechtspraak, waardoor Hongarije tientallen miljarden euro's aan EU-subsidies misloopt. "Maar we zijn met de Europese Commissie in gesprek om de geschillen en misverstanden uit de weg te ruimen", zegt de Hongaarse hoge EU-gezant János Bóka.
Bóka voert vandaag in Den Haag gesprekken met topambtenaren op de ministeries van Algemene Zaken en Buitenlandse Zaken over het Hongaarse EU-voorzitterschap. Dat gaat in op 1 juli 2024 en duurt een half jaar.
Het bezoek van Bóka, de 'sjerpa' (rechterhand) van de Hongaarse premier Viktor Orbán, speelt tegen de achtergrond van oplopende spanningen tussen Hongarije en de Europese Commissie en het Europees Parlement.
De Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, heeft tal van voorwaarden gesteld waaraan Hongarije moet voldoen, alvorens het land op de deels bevroren miljarden aanspraak kan maken. Tot die tijd acht Brussel het uitkeren van geld van de Europese belastingbetalers aan Hongarije niet veilig.
De lieve vrede bewaren
Dat zijn regering in nauw overleg is met de Commissie, is wat Bóka betreft om de lieve vrede te bewaren, zegt hij in een interview met de NOS. "Hoewel we de aantijgingen volledig onterecht vinden, werken we met de Commissie samen om de eenheid in de Europese Unie te bewaren. Helaas wordt dat in Europa nauwelijks erkend."
Zijn bezoek aan Den Haag is een van de haltes op zijn rondgang langs alle EU-hoofdsteden. Bóka wil inventariseren welke prioriteiten er in de verschillende landen leven, zodat Hongarije het EU-voorzitterschap kan gaan invullen.
Maar hij houdt er rekening mee dat voor veel van zijn gesprekspartners de prioriteit een stevig gesprek is over de Hongaarse rechtsstaat. "Als men in Den Haag daarover wil praten, sta ik tot ieders beschikking."
De weerstand tegen het geplande Hongaarse EU-voorzitterschap is groot. Op verdenking van de ontmanteling van de democratie, onafhankelijke rechtspraak en vrije media in zijn land, loopt tegen de Hongaarse premier Orbán al jaren de zogeheten Artikel 7-strafprocedure. In het uiterste geval zou Hongarije daardoor uitgesloten kunnen worden van alle EU-vergaderingen.
Begin deze maand nam het EP in grote meerderheid een resolutie aan waarin EU-leiders worden opgeroepen om Hongarije het voorzitterschap niet te gunnen. "We voelen allemaal dat ongemak met het Hongaarse voorzitterschap", reageerde minister van Buitenlandse zaken Wopke Hoekstra (CDA).
'Politiek gemotiveerde campagne'
Volgens Bóka past de EP-resolutie in een "zuiver politiek gemotiveerde campagne tegen Hongarije." Eerder verklaarde het EP, in een andere resolutie, Hongarije niet langer te beschouwen als een democratie. Boka zegt dat een ideologische kwestie wordt uitgespeeld in het nadeel van Hongarije. "Mijn land wordt gestraft omdat wij anders over de oorlog in Oekraïne en over migratie en familiepolitiek denken dan het EP."
Hongarije weigert mee te doen aan verplichte quota voor de opvang van migranten. Daarnaast ligt het land onder vuur vanwege een wet die het informeren van jongeren over homoseksualiteit strafbaar maakt.
Is wat Bóka betreft ook de aanklacht over corruptie politiek of ideologisch gekleurd? "Geen enkel systeem dat publiek geld gebruikt is perfect. Onze tekortkomingen zijn fundamenteel niet anders dan de tekortkomingen in andere EU-landen."
Alarmerende rapporten van anticorruptiewaakhonden, zoals Transparency International, over de corruptie in zijn land, maken volgens hem onderdeel uit van een politieke context waarin Hongarije telkens de gebeten hond is. "Die 'waakhonden' en andere ngo's spelen daarin hun rol."
Sabotage
Hij verwacht dat het Hongaarse EU-voorzitterschap geen gevaar loopt, ondanks de EP-resolutie. In de Europese Raad zullen de regeringsleiders die resolutie negeren, zegt hij.
In het parlement gaan intussen stemmen op om het Hongaarse voorzitterschap te saboteren, door weg te blijven bij onderhandelingen over nieuwe wetten. Zonder het EP valt de EU-'machinerie' stil, geeft Bóka toe.
"Dat is niet per se een Hongaarse, maar een Europese zorg. Want het EP zou hiermee de héle Europese Unie saboteren. En daarvoor zullen de Europarlementariërs dan toch echt de volledige verantwoordelijkheid moeten nemen."