Devran Alkas
Frederica van Mastrigt
Devran Alkas
Frederica van Mastrigt
Wie in de wereld van de zaakwaarnemers duikt, komt tal van verhalen tegen over intimidatie, bedreiging en oplichting. Voetballers die honderden tot duizenden euro's voorschieten voor een ticket en verblijf om vervolgens niets meer te horen, onder slechte omstandigheden bij een buitenlandse club moeten meetrainen of van de clubeigenaar het land niet meer mogen verlaten.
De Vereniging van Contractspelers (VVCS), de Nederlandse vakbond voor spelers in het betaalde voetbal, herkent de verhalen en stelt dat spelers steeds vaker worden benaderd door louche zaakwaarnemers. "Het gebeurt voornamelijk bij een kwetsbare groep spelers", zegt voorzitter Evgeniy Levchenko. "Zaakwaarnemers weten wie een aflopend contract heeft en ze weten precies hoeveel iemand verdient. Er worden hoge bedragen beloofd die sowieso niet waargemaakt kunnen worden."
NOS op 3 sprak met twee slachtoffers. Eén werd opgelicht voor grote geldbedragen, een ander kreeg op Cyprus een contract zonder salaris aangeboden. De verhalen zie je in de video hieronder.
NOS op 3 benaderde een aantal zaakwaarnemers om meer te horen over hun werkwijze. Een Nederlandse vertelde zelf oud-voetbalster te zijn en zich vooral te willen inzetten voor de spelers. Een Iraanse zaakwaarnemer vertelt dat er grote bedragen mee gemoeid zijn en dat Turkse clubs spelers voor honderdduizenden euro's aankopen. Zelf vangt hij naar eigen zeggen 10 procent op zo'n deal. Zijn doel? Eén van de tien grootste zaakwaarnemers ter wereld worden.
Topje van de ijsberg
De KNVB waarschuwde in 2016 al voor dubieuze zaakwaarnemers. Ze riepen spelers en ouders op om zich te melden als ze benaderd werden. Navraag bij de KNVB leert dat sinds die oproep geen enkele melding is binnengekomen.
Opvallend, omdat de spelersvakbond wel meldingen binnenkrijgt, zo'n twintig tot dertig per jaar. De bond denkt dat het slechts het topje van de ijsberg is, omdat veel mensen zich schamen als ze zijn opgelicht. De spelers die zich melden zijn lid bij de bond en hebben dus een profcontract. Er is vrijwel geen zicht op wat er op de lagere niveaus gebeurt.
Het is de afgelopen jaren makkelijker geworden om zaakwaarnemer te worden. In 2015 schafte de FIFA de verplichte zaakwaarnemer-licentie af, omdat niet goed te controleren was. Van Gorp: "Die markt is toen helemaal vrijgegeven. Van de buurman, tot de slager, tot ik als journalist; iedereen kon zaakwaarnemer worden."
VVCS-voorzitter Levchenko: "Treed naar buiten. Pas als je het bespreekbaar maakt, kun je dingen oplossen en komen anderen niet in zo'n situatie terecht."
Maak het bespreekbaar, dan kun je het oplossen en komen anderen niet in zo'n situatie terecht.
Dit jaar heeft de FIFA de afgeschafte licentie-verplichting weer ingevoerd. (Aspirant-)zaakwaarnemers moeten een speciaal examen afleggen. In april deden 3800 mensen dat nieuwe examen, iets meer dan de helft slaagde. Zij die het niet haalden mogen één keer herexamen doen. Zakken ze weer, dan mogen ze vanaf 1 oktober geen zaakwaarnemer meer zijn.
Eigen verantwoordelijkheid
De internationale voetballersbond FIFPRO herkent de problemen. De bond pleit voor een standaardovereenkomst in alle landen. "Als er dan iets misgaat, zijn de basisvoorwaarden overeengekomen en kunnen wij of de nationale vakbond in actie komen om te helpen. In Nederland is dit al het geval, maar er zijn nogal wat landen waar de gekste dingen in het contract kunnen staan", zegt Roy Vermeer van FIFPRO.
Bij Feyenoord zijn ze in de jeugd bewust bezig met de keuze voor een zaakwaarnemer, vertelt directeur Dennis te Kloese.
De VVCS pleit voor meer voorlichting op clubs. En ze wijzen op de eigen verantwoordelijkheid van spelers: "Heel vaak wordt gevraagd om van tevoren geld over te maken voor bijvoorbeeld tickets. Dat moet je eigenlijk nooit doen. Als de club jou wil, dan gaan ze jouw ticket betalen."
Dat onderschrijft ook Rob Jansen, zaakwaarnemer van onder anderen Ronald Koeman en voorzitter van Pro Agent, de vereniging van Nederlandse spelersmakelaars. "Dit heeft eigenlijk niks met de transfermarkt en zaakwaarnemers te maken", zegt hij. "Mensen die dit doen zijn boeven en boeven heb je in elke beroepsgroep." Krijg je een berichtje en wil je toch de gok wagen? "Denk dan eerst logisch na en zeg daarna tegen die meneer dat je, samen met je advocaat, de vakbond of van mijn part je ouders komt praten als hij iets concreets heeft. Negen van de tien keer hoor je er niks meer van", aldus Jansen.
