Ouders willen verbod op behandeling om 'autistisch gedrag' af te leren
Ouders van kinderen met autisme pleiten voor een verbod op een behandeling voor 'autistisch gedrag', zoals ongecontroleerd bewegen of het vermijden van oogcontact.
Bij belangenorganisatie Leerlingen Belang Voortgezet Speciaal Onderwijs (LBVSO) kwamen het afgelopen jaar 450 klachten binnen, meldt Trouw. Een online petitie werd 2400 keer ondertekend.
Het gaat om verschillende behandelingen onder de noemer Applied Behavior Analysis (ABA), die uit de VS zijn overgewaaid. Volgens het LBVSO zijn er in Nederland honderden aanbieders in speciale centra, ABA-huizen en ABA-scholen.
Naast het afleren van 'autistisch gedrag' richt de therapie zich op het aanleren van praktische vaardigheden, zoals reizen met het openbaar vervoer. Meestal worden ze niet vergoed door zorgverzekeraars, maar wel via de Jeugdwet, het persoonsgebonden budget en de Wet langdurige zorg, schrijft de krant.
'Ze nemen eten en knuffel weg'
Uit de klachten bij het LBVSO bleek dat driekwart van de kinderen de behandeling als traumatisch heeft ervaren. En dat meer dan 90 procent van hen daarna de diagnose posttraumatische stressstoornis (PTSS) kreeg.
"Je wordt geforceerd om je eigen zelf en eigen zijn te onderdrukken", zegt Elijah Delsink, die autisme heeft en het LBVSO oprichtte in het NOS Radio 1 Journaal. "Ze nemen eten, de mogelijkheid om naar de wc gaan en comfort items van het kind zoals een deken of knuffel weg. Die krijg je als 'beloning' terug als je het volgens hen goed doet. Het richt absoluut schade aan."
Hoogleraar diversiteit en inclusie Sander Begeer (Vrije Universiteit Amsterdam) raadt de behandelingen niet aan, maar vindt het te vroeg voor een verbod op ABA. Hij stelt in Trouw dat deze therapieën eerst goed onderzocht moeten worden.
'Niks mis met fladderen armen'
Staatssecretaris Van Ooijen (Volksgezondheid) wil met ouders en behandelaars in gesprek om "beter te snappen wat de klachten en zorgen inhouden, en hoe daarmee in de professionele praktijk zo goed mogelijk kan worden omgegaan", zegt hij in Trouw. Vorig jaar bezocht hij met minister Wiersma (Onderwijs) een ABA-huis in Rotterdam.
De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) vindt het problematisch dat het doel van de behandelingen is om 'autistisch gedrag' te behandelen. "Er is namelijk niks mis met bijvoorbeeld het heen en weer wiegen van het bovenlijf of het fladderen met de armen om rustig te worden", staat op de website. "Of met het ontwijken van oogcontact tijdens een gesprek omdat je anders niet goed kan nadenken over het antwoord op een vraag."
'Geen onderdeel van ABA'
Bestuurder van Stichting ABA Nederland Stefan de Graaf zegt tegen de NOS dat hij Delsink begrijpt. "Op de dingen die hij beschrijft moet inderdaad een verbod komen. Maar dat zou ik niet eens als ABA beschrijven." Het afpakken van een knuffel en het weer teruggeven als beloning "zou ik nooit doen", zegt De Graaf, zelf ook behandelaar. "Dat vind ik niet eens onderdeel van een ABA-behandeling."
Volgens hem zorgt een ABA-behandeling ervoor dat leerlingen met oefeningen zich bijvoorbeeld kunnen uitdrukken als ze iets willen. "Helaas zien we veel voorbeelden waarin die principes niet goed worden toegepast. Daar moeten we echt scherp op zijn."
