Tina Turner, Queen of Rock ‘n Roll, was Simply the Best

• Michiel Hartzuiker

  redacteur Online

De loopbaan van de zangeres Tina Turner, die op 83-jarige leeftijd is overleden, valt uiteen in twee delen. Van de jaren 60 tot halverwege de jaren 70 had ze grote successen met Ike Turner, haar gewelddadige en drugsverslaafde (tweede) echtgenoot en mentor. Ze maakten soulmuziek met een scherp randje, met al duidelijk het geluid dat later funk zou gaan heten. Hits als River Deep - Mountain High en Proud Mary komen uit die periode.

Na haar scheiding bouwde ze een succesvolle solocarrière op met wereldhits als Let's Stay Together, Private Dancer en What's Love Got To Do With It en albums als Simply the Best. De zangeres verkocht meer dan 200 miljoen platen.

"The Queen of Rock 'n Roll", zoals haar bijnaam luidde, liet zich in de jaren 80 en 90 begeleiden door overwegend witte muzikanten en had hits met sterren als David Bowie, Mick Jagger en Eros Ramazzotti.

Ze verkocht zo'n 200 miljoen albums en haar concerten, vaak in grote stadions, waren steevast uitverkocht. In ruim vijftig jaar sleepte ze twaalf Grammy's in de wacht, kreeg een ster op de Hollywood Walk of Fame en werd samen met Ike Turner opgenomen in de Rock 'n Roll Hall of Fame.

Tina Turner werd in 1939 geboren als Anna Mae Bullock in Tennessee. Als kind zong ze in kerkkoortjes. Na schooltijd werkte ze als katoenplukster, op haar twaalfde kwam ze in dienst als huishoudster in een wit gezin.

Ike Turner ontmoette ze in 1958 toen ze door haar moeder uit huis werd gezet omdat ze zwanger was geraakt van de saxofonist van de band van Turner. Turner deelde een woning met die saxofonist bij wie ze introk en die haar al voor de geboorte van hun zoon verliet.

Ze kregen een relatie en 'Little Ann', zoals haar artiestennaam tot dan toe luidde, veranderde in Tina Turner en werd het gezicht van de band. In 1962 verhuisden ze naar Los Angeles en trouwden.

Met de Ike and Tina Turner Revue, met een geheel eigen mengsel van soul, funk en r&b, hadden ze veel succes. Avond aan avond traden ze op. De bekende Amerikaanse producer Phil Spector was zo onder de indruk van Tina Turner dat hij per se een plaat met haar wilde maken. Dat werd River Deep - Mountain High (1965) waarop een heel nieuw geluid was te horen.

Maar op relationeel gebied ging het mis: Ike mishandelde haar. "Ik was diep ongelukkig door mijn relatie met Ike", schreef ze in haar eerste autobiografie I, Tina uit 1986. "Eerst was ik erg verliefd op hem. Moet je zien wat hij allemaal voor me gedaan had. Maar hij was totaal onvoorspelbaar." In 1968 deed ze een zelfmoordpoging door vlak voor een optreden een grote hoeveelheid valium te slikken.

Scheiding

Toch duurde het nog tot 1978 voor ze scheidden. Tina Turner moest afstand doen van de rechten op hun gezamenlijke nummers, maar behield het auteursrecht op de door haarzelf geschreven nummers, evenals twee Jaguars, haar bontjassen en sieraden. Maar het allerbelangrijkste was dat ze de door Ike als handelsmerk geregistreerde artiestennaam Tina Turner mocht houden.

Geld kreeg ze niet, maar ze kreeg wel de zorg over hun vier kinderen, waarvan twee uit eerdere relaties van Ike. Ze moest dus snel als solo-artiest aan de slag. Turner trad in de jaren die volgden veel op en bracht gestaag nieuwe platen uit.

Het grote commerciële succes kwam met haar vijfde solo-album Private Dancer uit 1984:

Ze ging vrijwel jaarlijks op tournee en wilde daar in 1990 eigenlijk mee stoppen. Maar de onvermijdelijke 'farewell tour' werd nog gevolgd door vier andere series concerten. Tot op hoge leeftijd viel ze op door haar energieke stijl, krachtige stemgeluid, wilde kapsel, hoge hakken en minirokken. Pas in 2008, op 69-jarige leeftijd, hield ze er echt mee op.

Opnieuw leren lopen

Sinds 1994 woonde ze in Zwitserland op een landgoed bij Zürich met haar nieuwe partner, de zestien jaar jongere Duitse platenbaas en producer Erwin Bach met wie ze in 2013 was getrouwd. In dat jaar kreeg Turner ook een Zwitsers paspoort en deed ze afstand van haar Amerikaanse nationaliteit.

Op latere leeftijd kreeg ze flinke gezondheidsproblemen: een beroerte in 2013, waarna ze opnieuw moest leren lopen, kanker en door problemen met haar bloeddruk ging haar nierfunctie achteruit. Ze was klaar om te sterven maar kreeg een nieuwe kans doordat haar man een van zijn nieren aan haar afstond. In 2018 volgde opnieuw tegenslag toen haar oudste zoon op 59-jarige leeftijd zelfmoord pleegde.

"Ik had de meeste problemen toen ik jong was en opgroeide. Maar in de periode dat veel mensen te lijden hebben onder hun leeftijd en kwalen krijgen, vond ik het geluk. Ik ben echt heel gelukkig", zei ze in 2018 tegen de BBC, om eraan toe te voegen dat ze van plan was de 90 te halen.