Vrouwen krijgen tijdens bevalling vaak knip zonder toestemming

Een groot deel van de vrouwen wordt tijdens de bevalling ingeknipt, zonder dat daarvoor toestemming wordt gevraagd. Ook een prik met oxytocine wordt in veel gevallen gegeven zonder vooraf om goedkeuring te vragen.

Dat blijkt uit onderzoek van gezondheidswetenschapper Marit van der Pijl van het Amsterdam UMC, waar de Volkskrant over schrijft. Ruim 11.000 vrouwen vulden een vragenlijst in, waarin ze opgaven of ze medische handelingen hadden ondergaan tijdens hun bevalling en zo ja, of daarvoor toestemming was gevraagd.

Van de vrouwen die een knip kregen, zegt 41,7 procent dat niet om toestemming was gevraagd. 43 vrouwen zeggen dat ze de knip weigerden, maar die toch kregen. Ook een injectie met synthetische oxytocine zou bij ruim 47 procent van de vrouwen die deze kreeg zijn gezet zonder toestemming. 41 van hen kregen de prik naar eigen zeggen ondanks expliciete weigering. Oxytocine wordt gegeven om de placenta sneller geboren te laten worden.

Niet alle vrouwen vonden het erg dat hun niet om toestemming was gevraagd, maar de meeste wel. "De een heeft er minder behoefte aan dan de ander, maar het is belangrijk dat een vrouw weet wat er met haar en de baby gebeurt tijdens de bevalling", licht Van der Pijl toe aan de NOS. "Goed communiceren is een vereiste."

Zorgverleners zijn bij wet verplicht toestemming te vragen aan een patiënt voor elke medische handeling. Ook moeten zij goed uitleggen wat ze willen doen. Dat geldt in het geval van zwangere vrouwen bijvoorbeeld voor het meten van de bloeddruk, het doen van inwendig onderzoek om ontsluiting te meten en een (spoed)keizersnede.

Die informed consent, zoals dat genoemd wordt, is een belangrijk en essentieel onderdeel van de bevalling, aldus Van der Pijl. "We weten dat zorgverleners hun best doen. Waarom het toch zo vaak niet goed gaat, kunnen we niet concluderen uit dit onderzoek."

Tijdnood is volgens Van der Pijl bijna nooit de reden. "Zulke ernstige spoed komt bijna nooit voor, vaak is er wel tijd om dingen te bespreken. Als er echt geen tijd is, helpt het vaak om achteraf uit te leggen welke ingrepen er zijn gedaan. Een vrouw moet weten wat er tijdens haar bevalling gebeurd is."

Wat uniek is aan deze vorm van zorg, is dat tijdens bevallingen ook het belang van het kind speelt. Als een vrouw een bepaalde ingreep weigert, kán dat gevaarlijk zijn voor de baby. Wat het soms ook ingewikkeld maakt, is dat toestemming bijna altijd mondeling plaatsvindt. Hierdoor is het soms moeilijk te achterhalen of iets besproken is.

"Het helpt om tijdens de zwangerschap al te bespreken wat er allemaal kan gebeuren", aldus de onderzoeker. "Dan wordt de communicatie tijdens de bevalling een stuk makkelijker. Het helpt echt dat je op de hoogte bent."