Rutte bezoekt Braziliaanse president Lula en bespreekt ontbossing en oorlog
Nederland koopt veel Braziliaanse soja, voor veevoer en export naar andere Europese landen. De productie ervan gaat gepaard met ontbossing. Dit is een van de onderwerpen op de agenda van president Luiz Lula da Silva en premier Mark Rutte, die op een driedaags bezoek in Brazilië is.
De twee leiders ontmoeten elkaar rond 16.30 lokale tijd (21.30 uur Nederlandse tijd) in de hoofdstad Brasilia. Doel is om de band tussen beide landen te versterken: een band die ver teruggaat. De handelsrelatie tussen Brazilië en Nederland is al jaren goed en groeide de afgelopen jaren.
Zo is Nederland de op drie na grootste exportpartner van Brazilië. In 2021 exporteerde Brazilië voor meer dan 5 miljard euro naar Nederland. Voor een groot deel is dat dus Braziliaanse soja. Een Nederlandse handelsdelegatie reist met premier Rutte mee.
Handelsakkoord met EU
De ontmoeting met Rutte is voor Brazilië ook belangrijk omdat er onder de linkse president Lula een nieuwe periode aanbreekt waarbij het land de internationale banden weer aantrekt. Onder Lula's voorganger, de ultrarechtse populist Bolsonaro, was Brazilië een stuk geïsoleerder en stonden de buitenlandse betrekkingen op een laag pitje.
Rutte wordt ook gezien als Europese leider die op bezoek is, en de banden met de Europese Unie zijn belangrijk voor Brazilië. Er ligt namelijk al een paar jaar een groot handelsakkoord tussen Latijns-Amerikaanse landen, verenigd in Mercosur, en de EU op tafel. Lula hoopt dat dit akkoord eindelijk ook bekrachtigd gaat worden.
Twintig jaar lang werd erover onderhandeld en in 2019 bereikten ze een overeenkomst, maar de officiële afronding moet nog gebeuren door de lidstaten. Een aantal landen, ook Nederland, weigerde de bekrachtiging tot nu toe. Dat komt mede doordat tijdens Bolsonaro's regeerperiode de angst bestond dat het verdere ontbossing zou veroorzaken.
Iedereen te vriend
Lula hoopt van zijn kant Nederland te interesseren om zich in te zetten voor het Amazonefonds, waarmee hij de ontbossing en klimaatverandering wil tegengaan. Behalve Brazilië zelf hebben landen zoals Duitsland en de VS al miljoenen in het fonds geïnvesteerd.
Wat in het gesprek tussen de twee leiders zeker ook op de agenda staat is de oorlog in Oekraïne. Hoewel Brazilië de invasie door Rusland in de VN heeft veroordeeld, wil het land geen partij kiezen en zich vooral neutraal opstellen, iets dat past bij de buitenlandpolitiek van Brazilië.
Brazilië doet goede zaken met China, Rusland, de VS en de EU en wil iedereen ook het liefst te vriend houden. Maar Lula's houding leidt de laatste tijd tot ergernis bij westerse leiders, bijvoorbeeld door zijn tegenstrijdige uitlatingen over de oorlog.
'Een cruciaal moment'
De ene keer verdedigt Lula Rusland, dan weer noemt hij de invasie een "historische fout". En vorige maand zei hij tijdens zijn bezoek aan China dat zowel Rusland als Oekraïne schuld heeft aan de oorlog.
Het Westen ziet het liefst dat Brazilië meedoet met het leveren van munitie aan Oekraïne, maar Lula weigert dat. Hij veroordeelt de wapenleveranties en wil juist dat er vredesbesprekingen komen.
Voor Rutte is het belangrijk om Lula over de streep te krijgen voor het steunen van Oekraïne. Het is, zo zei Rutte maandag tegen Braziliaanse journalisten, "een cruciaal moment".
Energietransitie
De kans dat Lula zich door Rutte op andere gedachten laat brengen, is klein: Rusland is voor Brazilië een belangrijke handelspartner, het levert Brazilië kunstmest, essentieel voor de Braziliaanse florerende landbouwsector.
Brazilië doet niet mee met de sancties tegen Rusland en wil juist met andere niet-westerse landen, waaronder Afrikaanse en Aziatische landen, een blok vormen en pleiten voor het stoppen van de oorlog in plaats van investeren in meer wapens.
Voor Lula zijn de BRICS-landen belangrijk, waarin naast India en Zuid-Afrika, ook Rusland en China als partners zitten.
Rotterdamse haven
Het bezoek staat vooral in het teken van de energietransitie. Brazilië is een van de topproducenten van hydro-elektrische energie (waterkracht) en dat is voor Nederland interessant.
Ook gaan de Nederlanders naar de haven van Pecém, waar de Rotterdamse haven partner van is.