President van De Nederlandsche Bank: verhoog lonen niet te veel
Als de vakbonden hun zin krijgen en de lonen met 10 procent worden verhoogd, dreigt dat grote consequenties te hebben voor de inflatie. Daarvoor waarschuwde de president van De Nederlandsche Bank (DNB) Klaas Knot vandaag in televisieprogramma Buitenhof.
Volgens Knot dreigt een loon-prijsspiraal te ontstaan bij forse loonsverhogingen. Daarbij leiden hogere lonen tot hogere prijzen, omdat werkgevers meer moeten betalen voor personeel. "Als de loonstijging boven de 6 tot 7 procent komt, zullen ondernemers en werkgevers geen keuze hebben dan hun prijzen opnieuw te verhogen."
De nieuwe prijsstijgingen zullen volgens Knot leiden tot frustratie bij werknemers, waardoor vakbonden op hun beurt dan met nieuwe, hogere looneisen zullen komen. "Dan hebben we niet te maken met een kortstondige inflatie, maar met langdurige, hardnekkige inflatie."
De Europese Centrale Bank (ECB) verhoogde afgelopen week opnieuw de rente in de strijd tegen de hoge inflatie. Dat ging wel minder hard dan eerder: er kwam een kwart procentpunt bij, tegen een half procentpunt de vorige keer. De ECB schreef in een verklaring dat de inflatie de afgelopen maanden weliswaar is gedaald, maar dat "de onderliggende prijsdruk" sterk blijft. De rente is nu 3,25 procent.
Tegelijkertijd willen de vakbonden nog altijd dat in allerlei sectoren de lonen worden verhoogd. De afgelopen maanden werd bijvoorbeeld gestaakt in distributiecentra, het openbaar vervoer en bij de vuilnisdiensten voor meer loon en inflatiecompensatie. Maar daarmee moet voorzichtig worden omgegaan, waarschuwt Knot nu.
De renteverhogingen van de ECB hebben als doel de economie te laten afkoelen. Door renteverhogingen kost het meer om geld te lenen, zowel voor investeringen als voor consumptie. Bij een hoge hypotheekrente bijvoorbeeld zullen mensen minder snel geneigd zijn geld te lenen voor een woning. Daardoor neemt de vraag naar huizen af en, op langere termijn, de woningprijs.
De renteverhogingen hebben al effect gehad op de inflatie, aldus Knot. "We beginnen te zien dat het beleid werkt: de kredietverlening aan burgers en bedrijven wordt moeilijker. De huizenmarkt begint om te slaan."
Momenteel is er volgens de president van de DNB nog altijd meer vraag naar goederen en diensten dan dat er aanbod is. "We zijn de economie actief aan het afremmen, in de komende jaren zal er niet meer zo'n enorme vraag meer zijn", zei Knot in Buitenhof. De belangrijkste effecten van de renteverhogingen zullen volgens hem nog komen.
'Schromen niet om verder te verhogen'
Desondanks sluit Knot niet uit dat, als de inflatie niet onder controle komt, de rente verder verhoogd zal worden naar 5 procent of meer. "Als de inflatie hardnekkig en persistent blijft, zullen we niet schromen verder te verhogen", waarschuwde hij. Dat gebeurde afgelopen week nog in de Verenigde Staten, waar de rente inmiddels al op 5,25 procent ligt.
In het programma deed Knot vandaag een beroep op de sociale partners om het hoofd koel te houden: "Als de centrale bank geen hulp krijgt van werkgevers, werknemers en overheid om de inflatie te beheersen, dan zal de rente verhoogd moeten worden, waarmee we alle vormen van besteding afremmen."
Op hoeveel procent de rente dan zal uitkomen is volgens hem niet precies te zeggen, al verwacht hij geen Amerikaanse taferelen. "Waar we in Europa gaan eindigen, daar kan ik op dit moment nog niets over zeggen."
