Ongewone cijfers voor Japan: criminaliteit groeit, gevoel van onveiligheid ook
Een 18-jarige vrouw wordt dood gevonden in de wachtkamer van een druk station in Japan. Haar 29-jarige ex-vriend heeft haar na dagenlang stalken doodgestoken en is zelf voor de trein gesprongen.
Het incident houdt Japan in de greep. De vrouw had op sociale media gezegd dat ze bang voor hem was, en vrienden vertellen in de media dat ze het had uitgemaakt vanwege huiselijk geweld. Ondanks de waarschuwingssignalen is ze in het openbaar vermoord.
De aandacht voor deze moord is exemplarisch voor de staat van Japan. Het aantal misdrijven is voor het eerst in twintig jaar gestegen, met bijna 6 procent. Japan is nog steeds een van de veiligste landen ter wereld, maar het aantal geweldsdelicten op straat, het aantal verkrachtingen en het aanval gevallen van oplichting groeit wel.
Meer geweld, vooral tegen vrouwen
Bijna een derde van de misdrijven die gemeld worden bij de politie wordt op straat gepleegd. Door de geleidelijke afschaffing van coronarestricties is het aantal mensen op straat gestegen en het aantal misdrijven in het openbaar toegenomen. Het aantal mishandelingen in de publieke ruimte steeg bijvoorbeeld met bijna 10 procent.
Ook het aantal zedendelicten, zowel binnen- als buitenshuis, steeg flink. Het aantal verkrachtingen nam in de nationale statistieken met bijna 20 procent toe. In 96 procent van de gevallen waren de slachtoffers vrouwen.
Dit geldt ook voor huiselijk geweld, waarvan in 2022 een recordaantal van meer dan 84.000 meldingen is gedaan. Volgens de Verenigde Naties is er sprake van een schaduwpandemie, waarbij geweld in huis toenam vanwege strenge coronaregels.
In Japan draagt ook een wetswijziging bij aan het hogere cijfer. Voorheen konden slachtoffers alleen bij de politie terecht voor fysiek huiselijk geweld en moesten ze kunnen aantonen dat ze mishandeld waren. Nu hoort psychologisch misbruik ook tot deze categorie.
De stijging van de misdaadcijfers voedt een gevoel van onveiligheid bij de bevolking. Volgens onderzoek van de Nationale Politie voelt meer dan driekwart van de Japanners zich onveilig. Dit komt mede doordat een aantal spraakmakende misdrijven breed is uitgemeten in de media.
Zoals de moord op oud-premier Shinzo Abe, die op klaarlichte dag tijdens een campagnespeech met een zelfgemaakt wapen werd doodgeschoten. Twee maanden later wurgde een man zijn vrouw en dochter, en niet veel later pleegde een andere man een driedubbele moord door zijn gepensioneerde buren en hun dochter op gruwelijke wijze om het leven te brengen. Het creëerde in korte tijd een angstcultuur.
Ondanks de aandacht voor dit soort misdrijven, zag Japan een daling van het aantal moorden. Het misdaadcijfer stijgt vooral door niet-fatale geweldsdelicten en zwendelpraktijken, vooral op het internet.
Ouderen als makkelijke prooi
Veel Japanners zijn bang om slachtoffer te worden van online oplichting. In dit sterk vergrijsde land wordt een toenemend aantal ouderen, vooral met dementie, hier slachtoffer van. Bankzaken worden vaker op het internet geregeld, en ouderen die weinig kennis of ervaring hebben daarmee vallen snel ten prooi aan zwendelaars die hoge rentes aanbieden en geldstortingen eisen, of doen alsof ze een familielid zijn en snel geld nodig hebben.
Ook het aantal jongeren dat slachtoffer wordt van online oplichting neemt toe, voornamelijk via sociale media. Georganiseerde bendes bieden snel geld aan voor "schaduwbaantjes" en lokken daarmee onwetende tieners en twintigers naar plekken waar ze worden overvallen. Ook worden jongeren soms gedwongen drugs te vervoeren of mee te doen met overvallen en inbraken.
Overheid wil harder optreden
"Het is de verantwoordelijkheid van de overheid om de veiligheid van zijn burgers te beschermen", reageerde de Japanse premier Kishida. Japan besteedt een groot deel van de begroting aan politie en handhaving, en veel lokale buurtorganisaties patrouilleren in wijken om de veiligheid te waarborgen.
Desondanks kampt het land dus met een toenemende criminaliteit. Het kabinet heeft de politie opgedragen harder op te treden tegen diefstal en inbraak.
Kishida heeft ook aangegeven zich meer te richten op online criminaliteit, en wil de georganiseerde misdaad op het internet bestrijden. Hiermee hoopt de overheid het aantal misdrijven weer omlaag te krijgen.