Kwaliteit kinderopvang Caribisch Nederland moet omhoog, zegt Onderwijsinspectie

De kwaliteit van de kinderopvang op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba moet verbeteren. Goede opvang is namelijk belangrijk om kinderen in kwetsbare situaties de kans te geven zich goed te ontwikkelen, dat stelt de Onderwijsinspectie in een nieuw rapport.

Het vinden en behouden van voldoende en goed opgeleid personeel is bijvoorbeeld een probleem. Op een deel van de locaties wordt het vierogenprincipe - waarbij een tweede volwassene meekijkt of meeluistert - niet altijd gehanteerd. En op veel locaties is niemand aanwezig met een geldig kinder-ehbo-diploma.

Ook ontbreken op te veel locaties verklaringen omtrent het gedrag (vog's) of zijn die niet actueel. Ook het 'stappenplan huiselijk geweld en kindermishandeling' en een 'veiligheids- en gezondheidsbeleid' ontbreken bij het merendeel van de locaties.

Veilige omgeving

De Onderwijsinspectie onderzocht tussen juni 2021 en eind 2022 alle 68 locaties op de BES-eilanden die een vergunning hebben voor het aanbieden van dagopvang, buitenschoolse opvang of gastouderopvang. De eilandbesturen willen de kwaliteit van hun opvang verbeteren. Het is de eerste keer dat de kwaliteit grondig door de inspectie is onderzocht.

Zes op de tien kinderen op de eilanden gaan volgens de inspectie naar de kinderopvang. "Deze kinderen verdienen een fijne en veilige omgeving en de kans om zich te ontwikkelen naar hun mogelijkheden. Ik realiseer mij dat veel kinderen in Caribisch Nederland opgroeien in een sociaaleconomisch ongunstige situatie", stelt inspecteur-generaal Alida Oppers.

Creativiteit stimuleren

Het stimuleren van de ontwikkeling kan en moet nog beter, ziet inspecteur Karen Ringnalda, die gisteren op Bonaire bij de presentatie van het rapport was. "Veel kinderen gaan hier vijf dagen per week naar de opvang. Als je in de eerste, cruciale jaren kansen voorbij laat gaan, dan staat een kind met 1-0 achter in de ontwikkeling."

Het is bijvoorbeeld heel goed om kinderen voor te lezen, legt Ringnalda uit. "Maar je stimuleert kinderen nog meer als je ze het verhaal laat uitbeelden. En je kunt kinderen een kleurplaat met paaseieren laten inkleuren, maar als je vraagt om iets te verven dat met Pasen te maken heeft, dan stimuleer je hun creativiteit. We helpen locaties die extra stappen te zetten."

De inspecteurs beschrijven ook wat er al goed gaat in de opvang op de eilanden. Positief is bijvoorbeeld de stabiliteit: het lukt locaties meestal om vaste gezichten voor de groep te hebben. Ook prijst de inspectie het pedagogische klimaat: de medewerkers stellen grenzen en bieden structuur, en de inspecteurs troffen op bijna alle locaties kinderen aan die actief bezig waren. Ook krijgen kinderen op een meerderheid van de locaties dagelijks gezond eten.

Nog jaren nodig

De vog's, het vierogenprinipe en andere eisen rond veiligheid en gezondheid moeten snel op orde komen, zegt de inspectie. Opvanglocaties kunnen ondersteuning krijgen om de kwaliteit te verbeteren. "We gaan ervan uit dat we nog jaren nodig hebben voordat de kwaliteit van de opvang voldoende is, maar we zien een grote inzet en gretigheid bij de houders om hiermee aan de slag te gaan", zegt inspecteur Ringnalda.

Nu de eerste kwaliteitsmeting is afgerond, zal de Onderwijsinspectie jaarlijks nagaan of de kwaliteit van de locaties op de BES-eilanden voldoende is.

In het deel van het rapport over Kinderopvang Dopey op Bonaire gaat het onder meer over de huisvesting, vertelt directeur Debbie Bacuna-Francees. Zelf huurt ze twee huizen voor een kinderdagverblijf en een naschoolse opvang.

"De meesten van ons hebben huurhuizen, een huis wordt omgetoverd in een kinderopvang, dat is altijd moeilijk qua eisen voor vierkante meters." Het liefst zou ze een gebouw laten bouwen dat speciaal voor kinderopvang is en aan alle eisen voldoet. "Maar dat kost veel geld."

Ook het volgen van ehbo-trainingen kost geld. "Soms betalen wij daar zelf voor. Je ontvangt wel subsidie, maar dat is puur om de leidsters, je gebouw en het eten voor de kinderen te betalen."

Bacuna-Francees zou het fijn vinden als de inspectie in de toekomst met lokale inspecteurs langskomt. "Voor de taal en het begrip. Nederlandse inspecteurs hebben meer een beeld van Nederland, een beetje inlevingsvermogen zou fijn zijn."

'Een beetje verbaasd'

Een paar kilometer verderop waren Debbie Pocorni van kinderdagverblijf Het Landhuisje en haar compagnon "een beetje verbaasd" over het rapport dat ze terugkregen, omdat ze zelf vinden dat ze "iets heel moois" hebben neergezet.

Per dag kunnen er 57 kinderen worden opgevangen. "Het is een mooie opvang met perfecte materialen. We kregen veel negatieve punten terug, daar verbaasden we ons over." De eerste keer dat de inspecteurs kwamen, waren de eigenaren niet aanwezig. "Onze locatiemanager wel. Die was zo overvallen, dat veel dingen denk ik verkeerd zijn overgekomen."

Pocorni zegt dat de inspecteurs gisteren op nacontrole kwamen en toen wel tevreden waren. "Ze zagen dat er goed werd gewerkt met de kindjes."