Incident rond Amerikaanse drone opvallend maar nu gedownplayd
Rusland en de Verenigde Staten maken elkaar grote verwijten naar aanleiding van het neerstorten van de Amerikaanse drone, gisteren in de Zwarte Zee op ongeveer 120 kilometer ten zuidwesten van het schiereiland de Krim.
De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin geeft de Russen de schuld van de crash van de Reaper drone, die was opgestegen vanaf een basis in Roemenië en bezig was met een verkenningsvlucht.
Austin noemt het handelen van de Russische piloten die de drone onderschepten "agressief, riskant en roekeloos".
Kerosine
Volgens de Amerikaanse nieuwszender CBS zouden Russische Soechoj-27 gevechtsvliegtuigen negentien keer rakelings onderlangs de drone zijn gevlogen, gedurende ruim een half uur. Bij het passeren zouden zij hun brandstoftanks hebben geopend om met kerosine de sensoren van de Reaper te verblinden of te beschadigen.
Bij de laatste passage raakte een jet met zijn staart de propeller van de drone die daardoor onbestuurbaar werd. De dronepiloten, die het apparaat besturen vanaf een luchtmachtbasis, konden niet anders doen dan het toestel in een glijvlucht laten gaan. Het Pentagon zou volgens CBS de brokstukken uit zee willen oppikken. Of de Russen hetzelfde willen doen is onbekend.
De secretaris van de Russische veiligheidsraad, Nikolaj Patroesjev, zegt dat het drone-incident bewijst dat de Verenigde Staten direct betrokken zijn bij de oorlog in Oekraïne. Patroesjev wordt beschouwd als een van de architecten van de Russische invasie van het buurland.
De Russische ambassadeur in Washington, Anatoly Antonov, noemt de aanwezigheid van de Amerikaanse drones zo dicht bij de Krim een provocatie. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft hem op het matje geroepen naar aanleiding van het incident .
Minister Austin zegt dat de Reaper boven internationale wateren vloog en dat Washington dat ook zal blijven doen, "waar het internationale recht dat toelaat".
Het Russische ministerie van defensie stelt dat de Amerikaanse drone de grenzen van het luchtruim schond die zijn afgekondigd in het kader van Speciale Militaire Operatie, de officiële Russische benaming van de oorlog. Verder zou de transponder van de drone hebben uitgestaan, die normaliter een herkenningscode uitzendt. De Russen beweren ook dat de drone neerstortte doordat hij scherpe manoeuvres maakte.
Hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga is "op zich wel" verbaasd over het drone-incident. "Russische jets vliegen wel vaker rakelings langs onze schepen. We zien bommenwerpers boven de Noordzee. Dat patroon zien we al langer. Dit is serieuzer. Dit is een directe confrontatie tussen grootmachten. De Russen hebben een signaal willen geven: we zien je en we kunnen er wat aan doen," veronderstelt de voormalig commodore bij de Nederlandse luchtmacht.
Voormalig F-16-instructeur Osinga betwijfelt of de Russen de bedoeling hadden om de drone te laten crashen. "Als ze hun nabrander hadden aangezet, zouden ze hem zo hebben weggeblazen." De topsnelheid van een Reaper is 440 kilometer per uur, veel langzamer dus dan van een gevechtsvliegtuig.
Osinga zegt ook dat als onderzoek uitwijst, dat het wel een bewuste provocatie is, dat zeer ernstig is. "Als je de propeller beschadigt, dan ben je wel heel dichtbij geweest." Niettemin ziet hij dat de Verenigde Staten het incident nu toch downplayen. "Dit wordt geen tand om tand." Vlak voor de crash zouden Amerikanen gevoelige informatie in het geheugen van de drone hebben gewist.
Osinga weet dat de Reapers permanent langs de grenzen van het Russische en Belarussische luchtruim scheren. Hij gaat ervan uit dat een deel van de informatie die de Reapers verzamelen waarschijnlijk wordt doorgespeeld aan de Oekraïners, via directe contacten in Kyiv, niet via NAVO-kanalen. Die informatie is van groot belang voor de Oekraïners. Osinga gaat er mede daarom van uit, dat er boven de Zwarte Zee "op dezelfde plek nu weer zo'n ding vliegt".