Advies: meer belasting op vlees, zuivel en langeafstandsvluchten
Een hogere belasting voor langeafstandsvluchten, meer betalen voor vlees en zuivel en de veestapel verkleinen: het zijn allemaal extra maatregelen die het kabinet kan nemen om de klimaatdoelen te halen. Dat staat in een beleidsadvies dat door verschillende ministeries is gemaakt op verzoek van het kabinet.
Nederland moet volgens het klimaatakkoord van Parijs in 2030 de uitstoot van broeikasgassen met 55 procent hebben verlaagd ten opzichte van 1990. Dit kabinet heeft afgesproken om daar 60 procent van te maken, om zo eventuele tegenvallers op te vangen.
Daarvoor moet de uitstoot van gassen als kooldioxide met nog eens 22 megaton naar beneden. Het beleidsadvies geeft aan hoe dat laatste stuk gehaald zou kunnen worden. Daarvoor is het volgens de onderzoekers vooral nodig dat er strengere regels komen en vervuilende zaken duurder worden gemaakt.
Meer betalen voor lange vluchten
Een voorbeeld waar volgens het rapport winst kan worden behaald is dus de vliegtuigbelasting. Sinds begin dit jaar is die al verhoogd van 8 naar 26 euro per ticket, maar dat is volgens de onderzoekers niet genoeg. Vooral voor langere afstanden zouden passagiers meer moeten gaan betalen, omdat die vluchten vervuilender zijn en niet onder het ETS-systeem vallen.
Vluchten onder de 2500 kilometer zouden bijvoorbeeld zo'n 26 euro meer moeten gaan kosten, vluchten tot 6000 kilometer 75 euro en nog langere vluchten 150 euro. Uit de opbrengst zouden vliegtuigmaatschappijen dan meer duurzame brandstoffen kunnen bijmengen.
De onderzoekers stellen verder een verbod op verkoop van zakelijke auto's die rijden op fossiele brandstof voor vanaf 2025. De aanschafbelasting van zulke personenauto's wordt privé ook een stuk duurder, zodat het kopen van een elektrische auto een stuk aantrekkelijker wordt.
Minder vlees en zuivel
Het rapport zegt verder dat een verandering van ons consumptiepatroon richting 2050 "onvermijdelijk" is. Daarom is het een optie om een hogere belasting op zuivel en vlees in te voeren, zodat we andere voedselkeuzes maken. De opbrengsten van die belasting zouden dan kunnen worden gebruikt om de landbouw verder te verduurzamen.
Ook de veestapel zal volgens het rapport "significant in omvang moeten dalen", met 30 procent, omdat de verwachting is dat het alleen met technische oplossingen niet lukt om genoeg uitstoot te verminderen. Volgens de onderzoekers is de kans klein dat dit lukt via natuurlijk verloop van veehouders en is er dus overheidsingrijpen nodig.
Meer belasting voor gas
Afgelopen jaar laat volgens de onderzoekers zien dat een prijsprikkel goed werkt om het energieverbruik te verminderen. Daarom is het volgens hen een idee om de energiebelasting op aardgas verder te verhogen en die op elektriciteit te verlagen. Daardoor wordt het aantrekkelijker om over te stappen op andere energiebronnen, zoals een warmtepomp.
Ook is het een optie om meer regels in te voeren rond de verduurzaming van gebouwen. Zo zou isolatie verplicht kunnen worden als je je woning wilt verkopen. Daarnaast zouden bedrijven en instellingen nog verder kunnen worden verplicht om energiebesparende maatregelen te nemen.
Het beleidsadvies stelt verschillende pakketten voor, waarbij de lasten van de verduurzaming meer bij de landbouw kunnen worden gelegd, of bij de industrie. In totaal kosten de maatregelen naar schatting 7 miljard euro. Daarnaast stijgen de overheidsinkomsten met zo'n 3,5 miljard. Die zouden kunnen worden gebruikt om de lasten voor burgers en bedrijven te verlichten.
Welke maatregelen uiteindelijk worden doorgevoerd, is een politieke keuze. "Er ligt nu een hele menukaart aan mogelijke maatregelen die we kunnen inzetten", zegt minister Jetten (Klimaat en Energie) in een reactie. "Daar zal politiek nog wel veel discussie over zijn. Ik wil uiteindelijk een pakket presenteren dat iedereen kan meemaken." Hij komt in het voorjaar met een plan daarvoor.
