Meer misstanden in Gelderse slachthuizen dan tot nu toe bekend
In Gelderse slachthuizen zijn meer en vaker varkens mishandeld dan tot nu toe bekend was. Dat blijkt uit documenten die Omroep Gelderland heeft ingezien.
Vorig jaar werd al een deel van de opgevraagde documenten ingezien door de regionale omroep. Toen bleek dat er tussen januari 2020 en juni 2021 varkens waren geslacht die nog bij bewustzijn leken te zijn, terwijl dat niet mag.
Nu zijn nog eens tien documenten ingezien uit dezelfde periode. Daarin stonden 19 incidenten die betrekking hadden op 84 dieren. Zo werden meer dieren dan gedacht onverdoofd geslacht, dreven medewerkers ongeoorloofd dieren op met elektrische schrokken en werden dieren geslagen.
Schreeuwende dieren
"Ik hoorde weer een varken hard schreeuwen", beschrijft een controleur een van de incidenten die staan in de rapporten van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). "Toen ik naar het grote hok liep, zag ik dat een medewerker die belast was met het opdrijven van de varkens, van het ene naar het andere hok een aantal keren de opdrijfpeddel bovenhands bracht en met hoge snelheid naar beneden bewoog. De medewerker rende naar het varken toe en sloeg waar hij het dier raken kon."
"Oude koeien uit de sloot", reageert een woordvoerder van de Centrale Organisatie voor de Vleessector op de incidentenlijst. "Het is destijds, bij de publicatie van de eerdere incidenten in 2021, al voldoende in de publiciteit geweest."
Frederieke Schouten, directeur van Varkens in Nood, heeft geen goed woord over voor die reactie. "Dat is gewoon een doofpot. Het is iets wat ieder jaar weer gebeurt en er is sinds 2021 niets wezenlijks veranderd waardoor het nu opeens allemaal beter zou gaan."
Brandbrief
Sommige slachthuizen wijzen op de zogeheten Nalevingsmonitor van de NVWA. Die monitor houdt bij in hoeverre slachthuizen zich aan de regels houden. Daar komt een 'nalevingspercentage' uit. Alle acht slachthuizen in Gelderland scoren tussen de 97 en 99 procent en hebben dus een kleine foutmarge.
In een brandbrief roept Varkens in Nood de regering op een zerotolerancebeleid te hanteren voor overtredingen die betrekking hebben op onverdoofd slachten. "Waarom is er een foutmarge? Waarom het tempo niet omlaag en betere controles om te zorgen dat het gewoon helemaal niet meer gebeurt?", vraagt Schouten zich af. "Omdat het toezicht slechts zeer sporadisch plaatsvindt, is het redelijk om aan te nemen dat de gerapporteerde overtredingen enkel het topje van de ijsberg zijn."
"Voor de NVWA is elk incident waarbij dierenwelzijn in het geding is, er een te veel", reageert de organisatie. "Slachthuizen dragen hiervoor te allen tijde zelf primair de verantwoordelijkheid. Slachthuizen zijn wettelijk verplicht procedures te hebben voor het borgen van het dierenwelzijn tijdens het bedwelmen en doden. De betreffende slachthuizen zijn hier onvoldoende serieus mee omgegaan."
Het is niet duidelijk in welke slachthuizen de incidenten hebben plaatsgevonden, want de namen van de slachthuizen zijn in de rapporten weggelakt. Omroep Gelderland heeft daarom alle acht slachthuizen waar controles zijn geweest om een reactie gevraagd.
Slimme camerasystemen
Drie slachthuizen - Ekro, ESA en Ameco Apeldoorn - zeggen hun best te doen om inbreuk op dierenwelzijn te voorkomen. "Desondanks zijn in de periode van januari 2020 tot juni 2021 vier afwijkingen gevonden die boetewaardig zijn bevonden. Bij constatering van deze afwijkingen kijken we erg kritisch naar ons eigen handelen om daarvan te leren en verbeteringen in ons proces te kunnen doorvoeren. Dierenwelzijn is ons namelijk absoluut ernst."
De slachthuizen VION Apeldoorn en VION Groenlo laten weten dat ze onder meer slimme camerasystemen inzetten om de interactie tussen mensen en dieren beter te begrijpen en daarvan te leren.
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zegt dat al veel in gang is gezet om "vermijdbaar leed" in slachthuizen te voorkomen. Zo is er gewerkt aan cameratoezicht en het afbouwen van het gebruik van elektrische drijfmiddelen.
"Bedrijven moeten echt extra stappen zetten op dit vlak, zo is al door de vorige minister aangegeven", aldus een woordvoerder. "Het ministerie en de NVWA zijn voortdurend met de sector in gesprek om tot verbeteringen te komen op het gebied van dierenwelzijn, waar het bedrijfsleven ook zélf op moet toezien."