NS blijft kampen met verlies en verlate treinen: 'Zwaar en vervelend jaar'

De NS heeft ruim 300 miljoen euro verlies geleden vorig jaar. Tegelijkertijd slaagde het er niet in meer treinen op tijd te laten rijden, blijkt uit het jaarverslag.

De verliescijfers zijn minder slecht dan in de voorgaande jaren tijdens de coronacrisis (in 2021 bedroeg het verlies 952 miljoen euro), maar "nog steeds ruim onvoldoende voor een financieel gezond NS", stelt het bedrijf in zijn jaarverslag.

De NS schetst 2022 als "een zwaar en vervelend jaar, met als dieptepunt september". In die maand reden er fors minder treinen door een tekort aan personeel. "Hierin hebben we de reiziger tekort gedaan", zei topman Wouter Koolmees bij de presentatie van de cijfers. "Mensen konden niet meer van ons op aan. Dat noem ik een nederlaag. We hebben onze reizigers teleurgesteld afgelopen jaar."

Hogesnelheidslijn

Het lukte de NS in 2022 minder goed om treinen op tijd te laten rijden. In 2022 kwam 91,6 procent van de reizigers op tijd, tegen 94,4 procent een jaar eerder.

Vooral op de hogesnelheidslijn hadden passagiers last van vertraging. Op dat traject kwam maar 82 procent op tijd. Dat komt volgens de NS grotendeels door een snelheidsbeperking die in oktober is ingevoerd bij een viaduct in de buurt van Leiden, waar problemen zijn met de constructie. Ook dit jaar zijn er daardoor vertragingen op die lijn.

Minder reizigers

Uit het jaarverslag blijkt dat de NS vorig jaar minder reizigers vervoerde dan in de jaren voor de coronapandemie. In maart, toen de laatste coronamaatregelen zoals het mondkapje verdwenen, kwam de reizigersgroei weer op gang. In het najaar stokte die groei weer. Op dit moment vervoerde het bedrijf 20 procent minder reizigers dan voor de pandemie.

Wat opvalt is dat het reispatroon flink is veranderd. In de weekenden is het drukker geworden in de trein, terwijl het doordeweeks juist druk is op de dinsdag en donderdag. Op maandagen, woensdagen en vrijdagen is het rustiger geworden, volgens de NS doordat forensen op die dagen vaker vanuit huis werken.

Drukte in de trein

Door uitval van treinen en materieel was het vorig jaar soms ook drukker in de trein. Over heel 2022 had 96,6 procent in de spits een zitplaats, tegen 99,6 procent het jaar daarvoor.

In december kwam er een nieuwe dienstregeling die beter moest aansluiten op het veranderde reisgedrag. Sindsdien gaat het wat beter volgens het vervoersbedrijf: in januari dit jaar waren gemiddeld 55 treinen te druk, tegen 129 in januari 2020 (de laatste januarimaand zonder coronamaatregelen). In de spits had die maand 96,8 procent een zitplaats, tegen 95,3 procent twee jaar geleden.

Personeel geworven

Vanwege het personeelstekort moest de NS op sommige trajecten minder treinen laten rijden. Het tekort heeft te maken met de krappe arbeidsmarkt maar ook met gestegen ziekteverzuim, meldt het bedrijf. Om het personeelsbestand weer op peil te krijgen werd er flink geworven: voor de 7048 openstaande vacatures zijn 5162 kandidaten gevonden.

De NS verwacht dat door de hoge inflatie en de structureel lagere reizigersaantallen de komende jaren "uitdagend zullen blijven". De vervoerder moet de komende jaren blijven lenen om alle bedrijfsactiviteiten en investeringen te kunnen betalen, terwijl de schuld al is opgelopen naar 1,8 miljard euro.

De verwachting is dat de activiteiten van de NS op het hoofdrailnet tot en met 2024 geen winst zullen opleveren. De komende tijd wordt gesproken met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat over de voorwaarden voor de nieuwe concessie die in 2025 ingaat.