We gebruikten vorig jaar veel minder gas, maar is dat blijvend?
Zijn de besparingen op gas blijvend, of laten we de cv-ketel straks weer gewoon loeien? Vanochtend liet het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) weten dat huishoudens vorig jaar een kwart minder gas hebben verbruikt dan het jaar ervoor. Hiervan was 10 procent toe te schrijven aan het warme weer, maar de andere 15 procent kwam door besparingsmaatregelen.
In het algemeen zijn er twee soorten besparingen, vertelt Casper Tigchelaar van TNO. Een groep huishoudens die kampt met energiearmoede draaide de thermostaat terug tot soms wel 16 graden.
In twee jaar kwamen er ongeveer 90.000 huishoudens bij die leefden met energiearmoede, heeft TNO geconstateerd. "Bij deze mensen mag je hopen dat ze wat meer kunnen stoken om weer comfort krijgen, maar sommige andere veranderingen zullen wel permanent zijn," zegt Tigchelaar.
Structurele veranderingen
Een tweede groep voerde structurele aanpassingen door, bijvoorbeeld het slimmer instellen van de cv-ketel. "Installateurs zetten hem vaak hoog, zodat mensen het zeker warm krijgen. Maar als je woning goed geïsoleerd is kan je het ook warm krijgen met een interne cv-temperatuur van 60 graden in plaats van 80 graden. Dit gaan mensen echt niet meer terugdraaien nu er aandacht voor is geweest."
Ook bij kenniscentrum Milieu Centraal zien ze signalen dat een groot deel van de besparingen komt door blijvende maatregelen. "Mensen wennen eraan als ze merken dat het kosten bespaart, het comfort oplevert en het je minder afhankelijk maakt."
Zo bespaar je bijvoorbeeld gemiddeld 350 euro per jaar met elke graad die de thermostaat lager wordt gezet. "Bij 19 graden is er ook nog comfort, terwijl er nog redelijk veel mensen op 20 graden of hoger stoken."
Snelle winstpakkers
Vooral isolatie is een belangrijke factor bij structurele besparingen. Gwen Jansen van Milieu Centraal vertelt dat er vanwege de hoge gasprijzen nu tienduizenden woningen extra beter geïsoleerd zijn. Ook zijn er tienduizenden warmtepompen geplaatst, die ook structureel minder gasverbruik opleveren.
"Alleen heeft niet iedereen geld voor dit soort ingrepen," zegt Jansen. "Maar er zijn ook snelle winstpakkers." Ze noemt bijvoorbeeld het dichten van kieren en naden, het sluiten van de deuren of een tochtstrip bij brievenbuskleppen. "Daar vliegt de warmte ook door naar buiten."
Martien Visser, energiedeskundige aan de Hanzehogeschool in Groningen, benadrukt eveneens dat veel mensen bezig zijn met isolatie. "De kennis over wat helpt zorgt ervoor dat een deel van de gasvraag structureel niet terugkomt, ook al zou gas gratis worden."
Goed voor de welvaart
Ondertussen is de gasprijs wel wat gedaald, maar hij is nog steeds meer dan het dubbele van twee jaar geleden. Die iets lagere prijzen leiden nu in ieder geval nog niet tot veranderingen in het gedrag van de consument, vertelt Visser. "De maand januari past precies in het patroon van het laatste kwartaal van vorig jaar. Mensen draaien hun verwarming nog niet omhoog."
Een deel van de besparingen is dus blijvend, denken deskundigen, mede door gewenning. "Mensen die korter douchen blijven dat misschien ook wel gewoon doen, omdat het normaal is geworden," zegt Tigchelaar. "Er is wel eens onderzoek gedaan in Californië, waarbij mensen minder stroom moesten verbruiken omdat het netwerk tijdelijk overbelast was. Na afloop bleef het verbruik ook lager."
"Stel dat huishoudens de helft van hun besparingen zouden volhouden, dan zou Nederland ongeveer een miljard kubieke meter gas kunnen besparen," zegt Visser. "Dit hoeven we dan weer minder te importeren uit het buitenland, dus zou het geld hier kunnen blijven. Dat is dan weer goed voor de welvaart in Nederland."
