Breed ongemak in Tweede Kamer over hoge winsten Shell

In de Tweede Kamer heerst breed ongemak over de hoge winsten die energiereus Shell vorig jaar heeft gemaakt. Terwijl veel burgers moeite hebben om hun energierekening te betalen, maakte het bedrijf vandaag bekend dat het in 2022 ruim 38 miljard euro winst heeft gehaald.

Door de hoge olie- en gasprijzen zag Shell de winst verdubbelen. Het was één van de beste jaren in de geschiedenis van het bedrijf. Dat geld gaat grotendeels naar de aandeelhouders en dat vinden partijen van links tot rechts in de Kamer eigenlijk niet kunnen.

Tijdens een debat over de nieuwe klimaatwet noemden Kamerleden van zowel de oppositie als de coalitie de winst van Shell "exorbitant". Veel partijen vinden dat olieconcerns hun overwinsten zouden moeten investeren in verduurzaming. Ook andere grote oliebedrijven hebben recordwinsten geboekt.

Afromen

Linkse partijen als GroenLinks, PvdA, SP, Partij voor de Dieren en Volt willen die winsten afromen door de olieconcerns achteraf een extra belasting op te leggen. Daardoor moeten ze ongeveer de helft van de winst afdragen, zo staat in een voorgestelde wetswijziging. Dat zou de schatkist 1,7 miljard euro moeten opleveren, die ingezet kan worden om huizen te isoleren en te voorzien van zonnepanelen.

"Het is tijd om exorbitante overwinsten van deze bedrijven eerlijk te belasten en dat kunnen we vandaag nog regelen", zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver. "Deze absurde overwinsten zijn gewoon niet uit te leggen", vindt zijn PvdA-collega Attje Kuiken.

Het gaat daarbij overigens alleen om de overwinst die daadwerkelijk in Nederland gemaakt wordt, zoals bijvoorbeeld met de gas- en oliewinning in Drenthe en de Noordzee.

Die wordt nu belast met een heffing van 33 procent, maar dat moet worden verhoogd naar 49,5 procent, vinden de linkse partijen.

Hoofdkantoor naar Londen

Ook de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie voelen ongemak bij de topwinsten van Shell, maar ze vragen zich af of er wel iets aan te doen is. Sinds het vertrek van het hoofdkantoor naar Londen is Shell geen Nederlands bedrijf meer en worden de winsten in het Verenigd Koninkrijk belast.

VVD-Kamerlid Silvio Erkens wees PvdA'er Joris Thijssen erop dat die het vertrek van Shell destijds "een zegen voor het land" had genoemd in een tweet die hij kort daarop trouwens verwijderde. "Had dat vertrek maar niet plaatsgevonden, dan hadden we nu misschien iets kunnen doen", zei Erkens.

Steil achterover

Ook minister Jetten (Klimaat en Energie) is verontwaardigd over de hoge winsten van de olieconcerns. "Je slaat steil achterover als je die bedragen leest. En het eerste wat er in je opkomt is: hadden ze hun prijzen voor consumenten en bedrijven dan niet wat kunnen verlagen?"

Toch kan hij niet veel doen, omdat de bedrijven niet in Nederland gevestigd zijn. "Ik zie weinig, eigenlijk geen ruimte." Ook het verhogen van de heffing op de Nederlandse activiteiten ziet hij niet zitten, omdat dan het gevaar bestaat dat de olieconcerns helemaal stoppen met de winning van Nederlands gas en olie, terwijl we die wel nodig hebben voor voldoende voorraad.