Dolfijnen 'schreeuwen' naar elkaar om boven menselijk geluid uit te komen

Voor een mens is het normaal: de stem verheffen, om zo verstaanbaar te zijn op een drukke, lawaaierige plek. Uit onderzoek blijkt nu dat dolfijnen hetzelfde doen.

Dolfijnen communiceren, navigeren en jagen met behulp van klik- en fluitgeluiden en echolocatie. Wetenschappers experimenteerden voor hun onderzoek, dat is gepubliceerd in het tijdschrift Current Biology, met twee dolfijnen in een bassin met twee knoppen.

De dieren moesten samenwerken om allebei binnen een seconde van elkaar op hun eigen onderwaterknop aan beide uiteinden van dat bassin te drukken. Lukte dat, dan kregen ze een beloning.

Bij sommige proeven werd een van de dolfijnen vijf tot tien seconden tegengehouden. Hierdoor konden de dieren alleen vertrouwen op hun vocale communicatie om het indrukken van een knop te coördineren.

Uit een onderwaterluidspreker werd vervolgens steeds meer ruis afgespeeld, waardoor beide dolfijnen dit probeerden te compenseren door te 'schreeuwen' ofwel harder en langer te fluiten en te klikken.

Miscommunicatie

"In een lawaaierige kroeg merken we dat we het volume van onze stem verhogen", zegt Pernille Sørensen Sørensen, een van de onderzoekers, tegen de Britse krant The Guardian.

"Dolfijnen reageren op een vergelijkbare manier", zegt Sørensen, verbonden aan de Universiteit van Bristol onderzoek. "Ze proberen zo te compenseren, maar het leidt wel tot miscommunicatie."

Het 'geschreeuw' van de dolfijnen kon namelijk niet voorkomen dat ze elkaar minder goed begrepen: van het laagste tot het hoogste geluidsniveau uit de speaker daalde het slagingspercentage van de dolfijnen van 85 procent naar 62,5 procent.

Decompressieziekte

Geluid gaat ruim vier keer sneller door water dan door lucht. Hierdoor maken veel zeedieren gebruik van geluid om belangrijke aanwijzingen door te geven.

Wordt die communicatie verstoord door bijvoorbeeld scheepvaartverkeer, olieboringen en windmolenparken, dan kan dat een potentieel schadelijke invloed hebben op de gezondheid van de dieren.

De toename van (menselijk) achtergrondgeluid wordt ook in verband gebracht met gestrande walvissen. De dieren kunnen hierdoor mogelijk ook decompressieziekte krijgen, omdat ze door het geluid te snel boven het wateroppervlak komen. Hierdoor kunnen zich gasbellen vormen in bloedvaten en vitale organen.

Volgens Sørensen bestaan er vindingen om het geluidsoverlastprobleem aan te pakken. Zo zijn er bubbelnetstructuren rond bouwplaatsen om geluiden te dempen.

Gebieden vermijden

Het geluid van scheepsmotoren is moeilijker te bestrijden, zegt de onderzoeker. Een mogelijkheid zou zijn om verkeer in bepaalde gebieden te voorkomen op verschillende tijden in het jaar, aldus Sørensen.