Buitenlandse droom verkopen is bloeiende industrie in India
"Je krijgt makkelijk een visum, en het collegegeld betaal je pas nádat je het visum hebt." Met deze tekst in een gelikte commercial op YouTube prijst een man met martiale snor en blauwe tulband Nederland aan als bestemming voor Indiase studenten.
Juist deze argumenten lijken zogenoemde verdwijnstudenten aan te trekken: studenten van buiten de EU die met een studentenvisum naar Nederland komen, maar vervolgens hun opleiding niet volgen en van de radar verdwijnen. Uit onderzoek van NRC eerder dit jaar blijkt dat vooral hogescholen hier last van hebben en dat de meerderheid van deze verdwijnstudenten uit Zuid-Azië komt, uit landen als India.
Een bezoek aan de stad Patiala in de Indiase deelstaat Punjab maakt in één oogopslag duidelijk waarom dit niet verassend is. In het centrum bulkt het van de visumagentschappen en taalinstituten. De buitenlandse droom verkopen is hier een bloeiende industrie. Van de zo'n half miljoen Indiase studenten die jaarlijks naar het buitenland vertrekken, komt 80% uit Punjab.
Eerst naar Canada
Op één van de uithangborden staat een foto van de besnorde man uit de Nederland-commercial. Hij is de baas van een visumagentschap hier, maar is niet aanwezig. Zijn medewerkers weten niets van de video over Nederland. "Iedereen wil naar Canada", zegt een van hen, die zich voorstelt als Cheema. "Vooral vanwege de PR." PR staat voor de permanente verblijfsvergunning die migranten in Canada al na een paar jaar studeren en werken kunnen krijgen.
Een paar deuren verder zitten zo'n 25 jongeren in een klaslokaal te luisteren naar de Engelse les van Princepreet Singh Chahal. Voor 80 euro per maand bereiden de jongeren hier zich fulltime voor op taaltoetsen, de eerste vereiste voor een plek aan de meeste internationale universiteiten en hogescholen.
Manoj is een van hen. Om een Canadees diploma is het hem niet te doen, geeft hij eerlijk toe. "Als ik eenmaal in Canada ben, wil ik naar de VS", zegt hij. Hoe, en waarom via Canada, daar is hij onduidelijk over. "Laten we zeggen dat ik contacten heb, die ook andere mensen hierbij hebben geholpen. Zij hebben mij gevraagd eerst naar Canada te gaan."
Land verkopen
De Canadese route voor Indiërs die de Amerikaanse droom najagen is niet ongebruikelijk. Begin dit jaar leidde dit tot een tragedie, toen een gezin met twee kleine kinderen uit India doodvroor bij een poging de grens tussen Canada en de VS illegaal over te steken.
Bijlesdocent Princepreet zegt dat voor de meerderheid van zijn leerlingen immigratie, waar dan ook heen, het hoofddoel is. "De meesten komen na hun studie niet terug", zegt hij, en hij legt uit dat er in India niet genoeg kansen op een baan met fatsoenlijke inkomsten zijn. "De top 10 van universiteiten is goed, maar als je daar niet binnenkomt, dan is het makkelijker om een carrière in het buitenland na te jagen. Daar heb je in elk geval een minimumloon."
Geld om 30.000 euro of meer vooraf te betalen is in Punjab geen probleem. Veel mensen hebben land dat ze kunnen verkopen of een winstgevend bedrijf. Ouders zonder spaarpot sluiten zonder aarzelen een lening af om hun kind in het buitenland te krijgen.
Een aantal leerlingen heeft een duidelijk plan, anderen hebben geen idee. De 20-jarige Khuspreet Tanwar, bijvoorbeeld, die na drie maanden bijles nog geen woord Engels spreekt. Iedereen wil weg, en hij dus ook. Een vriend van hem belandde in Portugal. Dus ergens in Europa studeren lijkt hem ook wel wat.
Dit is het type studenten die mogelijk als verdwijnstudent eindigen, als ze een studentenvisum weten te bemachtigen. Zelfs hun gebrekkige Engels hoeft hierbij geen probleem te zijn. Eerder dit jaar werden drie mannen in de deelstaat Gujarat gearresteerd voor fraude met de Engelse taaltoets IELTS.
Zeker 950 mensen zouden met een vals certificaat naar Canada of de VS zijn gereisd. Onder hen vijf mannen die van een verdrinkingsdood werden gered, toen ze de grens tussen Canada en de VS illegaal probeerden over te steken.
Briljante studenten
Dat sommige Nederlandse hogescholen nu meer geld vooraf vragen om verdwijnstudenten te voorkomen, is een goed idee volgens Gurjeet Walia, een van de weinige visumadviseurs die ook connecties in Europa hebben. Hij runt al 25 jaar een immigratieadviesbureau in Patalia en zag zijn werk in die tijd uitgroeien tot een industrie met zeker 200 concurrenten. Van hen is lang niet iedereen eerlijk, zegt hij.
"Door te zeggen dat je pas na het visum hoeft te betalen, trek je dubieuze bemiddelaars aan", zegt hij. Een andere tip die hij heeft voor Nederland: geef studenten een betere kans om na afloop van hun studie te blijven werken, met uitzicht op een permanente verblijfsvergunning.
Volgens hem wel zo eerlijk, omdat studenten tienduizenden euro's collegegeld investeren (studenten van buiten de EU betalen in Nederland zo'n 14.000 euro collegegeld per studiejaar voor een bachelor en zo'n 18.000 euro voor een master).
"Als je dan weinig kans op een verblijfsvergunning hebt, dan krijg je alleen studenten die voor een hele specifieke opleiding komen, of wanhopige studenten die mogelijk verdwijnen. Maar als je briljante studenten wil, die serieus aan je economie gaan bijdragen, dan moet daar wat tegenover staan."
