Kurt Linder, de 'harde' trainer die Van Basten liet debuteren en PSV behoedde voor degradatie

Hij maakte de stift van Johan Cruijff tegen Haarlem mee vanuit de dug-out, liet de 19-jarige Marco van Basten debuteren bij Ajax en voorkwam eind jaren zestig dat PSV degradeerde uit de eredivisie. De Duitse oud-trainer Kurt Linder was hard, duidelijk vooral, en werkte enkele jaren in Eindhoven en Amsterdam. Hij overleed vorige week op 89-jarige leeftijd.

Nog voordat PSV structureel bij de topdrie van het Nederlandse voetbal hoort, maakt Linder drie jaar lang de opstelling in Eindhoven. In zijn eerste seizoen als hoofdtrainer voorkomt hij degradatie van PSV uit de eredivisie. Met onder anderen Willy van der Kuijlen in zijn selectie, die een moeizame relatie had met de harde Duitse trainer.

'Ik vertegenwoordig de hele club'

"Maar dat ben ik pas als de resultaten achterblijven", zei Linder ooit zelf. "Tot dat moment kan ik erg veel door de vingers zien, maar daarna ben ik inderdaad genadeloos. Ik ga dan zoeken naar de oorzaken en die liggen vaak voor de hand. Moeite heb ik daar absoluut niet mee, want in tegenstelling tot een speler vertegenwoordig ik de hele club, terwijl een voetballer vaak alleen in zijn eigen straatje denkt."

Zijn harde instelling en bij het Franse Olympique Marseille en het Zwitserse Young Boys opgebouwde ervaring brengt Linder in 1981 naar Amsterdam, waar hij de ontslagen Leo Beenhakker opvolgt als hoofdtrainer, samen met de jonge Aad de Mos.

Linder en De Mos treffen een jonge talentvolle groep, met onder anderen Wim Kieft, Frank Rijkaard, Gerald Vanenburg, Sonny Silooy en Jesper Olsen. Het levert wisselvallig resultaat op. Maar eind 1981 komt daar een bak aan ervaring bij, als Cruijff terugkeert uit de Verenigde Staten. Linder ziet vanuit de dug-out hoe Cruijff zijn rentree in De Meer onvergetelijk maakt dankzij een stiftje.

Cruijffs komst redt het seizoen voor de Amsterdammers - Ajax verliest dat seizoen geen wedstrijd meer en pakt de landstitel - maar het doet Linders gezag geen goed. Cruijff is de leider van het elftal en zijn invloed dringt direct door in de hele club. Toch kan Linder zeggen dat Wim Kieft onder zijn leiding Europees topscorer van het jaar werd (32 goals) en dat hij Van Basten op 3 april 1982 liet debuteren in Ajax 1.

Na dat ene succesjaar keert Linder met heimwee - maar naar verluidt ook met wrok omdat hij de terugkeer van Cruijff zag als wantrouwen in zijn beleid - terug naar zijn familie in Zwitserland. Eind jaren tachtig meldt Linder zich nog eens in Stadion De Meer, als opvolger van de naar Barcelona vertrokken hoofdtrainer Cruijff.

Maar Linders tweede termijn in Amsterdam, waarin hij niet zo veel ziet in de jonge Dennis Bergkamp, blijft na een slechte start van het seizoen beperkt tot vijf wedstrijden, waarna de weg vrij is voor interim-trainers Spitz Kohn en Louis van Gaal.

Linder blijft herinnerd als een harde, duidelijke, maar ook warme trainer. Vanenburg noemde Linder bij zijn vertrek uit Amsterdam begin jaren tachtig "een fijne trainer, vanwege de rust die hij uitstraalde." Voor John van 't Schip, een van de andere talenten die hij onder zijn hoede had, was Linder voor de spelers een vaderfiguur.